ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΥΤΟΝΟΗΤΑ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ

 

Ομολογώ πως μου αρέσει αυτή η σχεδόν live  ανασκαφή του Μακεδονικού τάφου στην τούμπα της Αμφίπολης.

Όχι γιατί κρατά το ενδιαφέρον συνεχώς ανανεωμένο  και με απίστευτες εκπλήξεις, αλλά και γιατί εμπλουτίζει το φορτίο της μνήμης καθώς τα επί μέρους γεγονότα διατηρούν την δύναμη τους και δεν χάνονται σε ένα  μεγάλο και αξιοθαύμαστο σύνολο.

Παρακολουθώ και την φιλολογία περί «πολιτικής εκμετάλλευσης» και τα σχόλια  «τραβηγμένα από τα μαλλιά» εναντίον των μη αρχαιολόγων, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο , την μια ή την άλλη επιδίωξη, επιχειρούν να «μπουν στο πλάνο» κάθε τρεις και λίγο.

Το θεωρώ ματαιοπονία και εκείνων που το επιχειρούν και εκείνων που το καταγγέλλουν.

Τίποτε από αυτά δεν θα μείνει στην μνήμη μας, συχνά ούτε για μια μέρα.

Η ίδια η εξέλιξη των αρχαιολογικών ευρημάτων εξαφανίζει  όλες τις σχετικές απόπειρες και τις υστεροβουλίες.

Διαβάζω ακόμη και τα σχόλια εκείνων που κατακρίνουν με τον πιο δριμύ τρόπο τις δήθεν εθνικιστικές απόψεις των «ελληναράδων» , φτάνοντας μέχρι το σημείο να μηδενίζουν την αξία και την σημασία του μνημείου. Η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος. Από το ένα άκρο στο άλλο.

Και δύο παρατηρήσεις, λογικές νομίζω.

 

Η απουσία των κεφαλών και των φτερών των σφιγγών και  οι μικρές ή μεγαλύτερες καταστροφές στις καρυάτιδες, καθώς και η εξαφάνιση των χεριών τους, οι δύο τρύπες που χάσκουν στους δύο διαφραγματικούς τοίχους, εκείνους που οδηγούν στους επόμενους θαλάμους δείχνουν δύο πράγματα.

 

Ότι μπήκαν άνθρωποι στους χώρους αυτούς και ότι αυτό έγινε όταν οι χώροι ήταν άδειοι από τα χώματα, που τώρα με πολύ προσοχή απομακρύνουν  οι αρχαιολόγοι.

 

Δεν μπορώ να φανταστώ ότι οι  ανεπιθύμητοι «επισκέπτες» θα  έφταναν μέχρι εκεί που άνοιξαν την δεύτερη τρύπα ενώ οι θάλαμοι θα ήταν ήδη   πλήρως καλυμμένοι από χώμα.

Όσο για αυτό το χώμα που καλύπτει τους επί μέρους χώρους και φτάνει σχεδόν μέχρι την οροφή, αυτό το αμμώδες ομοιόμορφο σχεδόν κοσκινισμένο υλικό , παραμένει μυστήριο, κυρίως γιατί δεν γίνεται καμιά επιστημονική αναφορά στις επίσημες ανακοινώσεις.

Η ερμηνεία που κυκλοφόρησε ότι  δήθεν είναι το αποτέλεσμα εφαρμογής και στον τάφο αυτόν της Αιγυπτιακής μεθόδου ταφής ότι δηλαδή μετά την ταφή οι χώροι καλύφθηκαν από το χώμα για να προστατευθούν από την σύληση είναι  ανιστόρητο και αυθαίρετο δημιούργημα της φαντασίας κάποιων.

Για πολλούς λόγους, κυρίως όμως γιατί αυτή η μέθοδος ασφαλώς και δεν εφαρμόστηκε στους τάφους των Φαραώ, όπως τους γνωρίζουμε με κορυφαίο δείγμα αυτό του τάφου του Τουταγχαμών.

Μπορεί να χρησιμοποιήθηκε η άμμος ως μηχανικό μέσο για να καλυφθούν και εξαφανιστούν οι διάδρομοι που οδηγούσαν στους τάφους, όχι όμως για καλύψουν τον χώρο της ταφής.

Ποια ερμηνεία συνεπώς είναι κοντά στην λογική;

Κατ αρχήν οι επισκέπτες μπήκαν στον τάφο στους πρώτους αιώνες και είχαν όλη την δυνατότητα να εξαφανίσουν τα κεφάλια των σφιγγών και να καταστρέψουν, ή να επιφέρουν μικρότερες ή μεγαλύτερες ζημίες στις Καρυάτιδες-φύλακες του τάφου.

 

Ο τάφος έχει συληθεί, τουλάχιστον μέχρι το σημείο που έφτασαν οι αρχαιολογικές ανασκαφές.

Αυτό φυσικά δεν μειώνει την σημασία του μνημείου, τόσο για την μοναδικότητα της πλούσιας και πρωτότυπης για μακεδονική τάφο αρχιτεκτονικής του, όσο και για τα όσα  θα βρεθούν μέσα στον τάφο, ανεξάρτητα από το αν αυτά θα είναι  χρυσά αντικείμενα, ή όχι

Όσο για τον όγκο του χώματος που βρέθηκε να καλύπτει τους θαλάμους θα έλεγα πως  λόγω της   αμμώδους και ομοιόμορφης σύνθεσης του είναι το αποτέλεσμα διήθησης χωμάτων και νερού στους πολλούς αιώνες που το μνημείο  καλυμμένο με φερτές ύλες επέτρεπε στα νερά  των βροχών να κατεβαίνουν ευκολότερα  μέχρι την οροφή και  να εισέρχονται  στους χώρους του τάφου συμπαρασύροντας  μόνο το αμμώδες τμήμα του χώματος που κάλυπτε το μνημείο.

Η φιλολογία των ημερών λέει πως οι δύο τρύπες που φάνηκαν ψηλά στους διαχωριστικούς τοίχους, δημιουργήθηκαν επίτηδες για να μπορούν στην συνέχεια να γεμίσουν τον χώρο με χώμα τόσο για την στερέωση, όσο και για την αποφυγή της σύλησης.

Αλλά τότε πώς δικαιολογείται η απουσία των κεφαλών των σφιγγών, τα χέρια των Καρυάτιδων κλπ;

Με λίγα λόγια επιχείρησα και εγώ «να μπω στο πλάνο» αλλά έχω την δικαιολογία ότι γράφω ουσιαστικά ένα προσωπικό ημερολόγιο  ένα «μνημόνιο των ημερών» , των αξέχαστων αυτών ημερών που μας χαρίζει η αποκάλυψη του τάφου της Αμφίπολης.