ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΠΟΘΕ ΣΤΟ....ΚΕΠΟΠΕ. Από το φολκλόρ στον ερασιτεχνισμό;

Διάβασα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και προσοχή τα όσα ανακοινώθηκαν και δηλώθηκαν στην συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου της Κεντρικής Μακεδονίας σχετικά με την πολιτιστική πολιτική της Περιφέρειας, ύστερα από μακρά προετοιμασία που προηγήθηκε στην οποία περιλαμβανόταν και η ολοκλήρωση του ελέγχου στις μέχρι τότε λειτουργίες του Κέντρου Πολιτισμού Θεσσαλονίκης (ΚΕΠΟΘΕ) και η ίδρυση του Κέντρου Πολιτισμού Περιφέρειας (ΚΕΠΟΠΕ), το οποίο και θα αναλάβει την οργάνωση και δράση για την Τουριστική και Πολιτιστική Πολιτική της Περιφέρειας..

Σημειώνω κατ αρχήν την δήλωση του Περιφερειάρχη Απ. Τζιτζικώστα ότι : « Το ΚΕΠΟΘΕ πέθανε. Σήμερα καλωσορίζουμε την νέα περίοδο του Κέντρου, το οποίο θα έχει παρουσία σε ολόκληρη την Περιφέρεια, προωθώντας τον Πολιτιστικό Τουρισμό».

Ενδιαφέρον για την πλήρη κατανόηση των επιδιώξεων και των στόχων που ορίστηκαν για τον νέο φορέα, έχουν και οι δηλώσεις τόσο του αντιπεριφερειάρχη Αλ. Θάνου , όσο και της Προέδρου του Κέντρου Αν. Μυκωνίου χαρακτηριστικά αποσπάσματα των οποίων δημοσιεύτηκαν στον ημερήσιο τύπο.

Δήλωσε μεταξύ άλλων λοιπόν ο Α. Θάνος: «Εξάγουμε Τουρισμό και χρειαζόμαστε ένα ευέλικτο όργανο για την παρακολούθηση των τουριστικών δράσεων». Και παρακάτω: « Οι δράσεις του Κέντρου προγραμματίζεται να επεκταθούν σε όλους τους νομούς της κεντρικής Μακεδονίας».

Η δε Α. Μυκωνίου , η Πρόεδρος του νέου φορέα Πολιτισμού δήλωσε: «Οι στόχοι που τίθενται μέσω της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου είναι η χωροταξική διεύρυνση, η βιωσιμότητα της εταιρίας, η αποδοτικότητα, η ανώτερη ποιότητα των υπηρεσιών και η καλύτερη οργάνωση των διοικητικών υπηρεσιών».

Επειδή από τις δηλώσεις αυτές δεν μπορεί να βγάλει κάποιος ούτε ένα γενικό συμπέρασμα για την πολιτιστική πολιτική που σκοπεύει να ασκήσει η Περιφέρεια μέσω του ΚΕΠΟΠΕ, καθώς του δημιουργείται η αίσθηση ότι πρόκειται μάλλον για κάτι άλλο, θα προσπαθήσω έναν συνδυασμό του παλαιού και του νέου, και κυρίως να ερμηνεύσω κάπως τα όσα λέχθηκαν τόσο από την Διοίκηση, όσο και την Αντιπολίτευση.

Επιστρέφω συνεπώς στις δηλώσεις του Περιφερειάρχη, καθώς αναφέρονται και στο έργο που έχει ήδη πραγματοποιήσει το ΚΕΠΟΠΕ:

«Πρόκειται για την μεγαλύτερη αλλαγή στον τομέα του πολιτισμού τα τελευταία χρόνια στην Θεσσαλονίκη, καθώς μέσα σε μόλις έναν χρόνο το Κέντρο παρουσίασε 82 ποιοτικές εκδηλώσεις με ελάχιστα χρήματα, οι περισσότερες ανοιχτές, δωρεάν στο κοινό.»

Ομολογώ όμως , ότι έχω ελαφρώς μπερδευτεί.

Τί ακριβώς είναι το ΚΕΠΟΠΕ και πού δραστηριοποιείται;

Αν λάβω υπ όψιν τις δηλώσεις των αρμοδίων στελεχών της Περιφέρειας, πρέπει να έγινε μια εξαιρετικά σοβαρή διαφοροποίηση της στόχων της Περιφέρειας  με την ίδρυση του νέου φορέα.

Το βάρος πέφτει στην ίδρυση, στελέχωση και οργάνωση ενός φορέα που θα ασκεί την Τουριστική πολιτική της Περιφέρειας, κάτι εξαιρετικά σημαντικό, αλλά ελάχιστα σχετικό  με αυτό που θεωρούμε ως Πολιτισμό και πολιτιστική πολιτική ενός μεγάλου δημόσιου φορέα.

Αυτό νομίζω ότι προκύπτει ξεκάθαρα από τις δηλώσεις των δύο αρμόδιων στελεχών της Περιφέρειας, όπως αναφέρονται στο Σημείωμα αυτό.

Δεν παραγνωρίζω αυτήν την «μοντέρνα» ιδέα της  «συνύπαρξης», του γάμου μάλλον, μεταξύ Πολιτισμού και Τουρισμού, που αναφέρεται συχνά και με κάθε ευκαιρία, που στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτε άλλο παρά η χρήση του οποιουδήποτε πολιτιστικού, ή καλλιτεχνικού γεγονότος ως «υποστηρικτική δράση» κάθε τουριστικής εκδήλωσης.

Η χειρότερη κακοποίηση του Πολιτισμού , από όλες όσες κατά καιρούς έχουν υπάρξει στον τόπο αυτόν, είναι αυτή η ιδέα, που βολεύει συχνά και τα δύο μέρη.

Αλλά υποβαθμίζει δραματικά το πολιτιστικό γεγονός, ή την καλλιτεχνική δράση, ως ένα ευχάριστο διάλειμμα, ή μια διακοσμητική, αλλά «ποιοτική» γλάστρα!...

Αλλά αυτό είναι ένα μεγάλο και σύνθετο ζήτημα που η ανάπτυξη του δεν είναι αυτής της στιγμής.

Αναρωτήθηκα ακόμη πώς μου διέφυγαν κάποιες τουλάχιστον από τις 82 «ποιοτικές εκδηλώσεις» , στις οποίες αναφέρθηκε ο κ. Περιφερειάρχης και πώς κατάφεραν οι υπηρεσίες της Περιφέρειας να οργανώσουν 82 εκδηλώσεις μέσα σε ένα χρόνο «με ελάχιστα χρήματα» και τις «περισσότερες με δωρεάν είσοδο».

Πολύ φοβούμαι ότι δεν διέφεραν και πολύ από τα φολκλορικά γεγονότα της περιόδου ΚΕΠΟΘΕ, ή το πολύ ότι δεν ήταν παρά εκδηλώσεις των τοπικών κοινοτήτων, λαογραφικές, εθνολογικές και άλλες.

Για να μην παρεξηγηθώ όμως δηλώνω απερίφραστα,  ότι εκτιμώ βαθύτατα και σέβομαι και θαυμάζω την δουλειά που γίνεται στις πόλεις  και τα χωριά μας με τις πρωτοβουλίες των κατοίκων να ιδρύσουν μορφωτικούς και αθλητικούς συλλόγους, ακόμη και μικρά τοπικά μουσεία, κυρίως με λαογραφικό υλικό και ντοκουμέντα από την τοπική ιστορία και να αναβιώνουν τοπικά έθιμα και παραδόσεις.

Των «Ελλήνων οι κοινότητες» , πετυχαίνουν  κοινωνική συνοχή, άγνωστη στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Αλλά άλλο αυτό και άλλο οι «ποιοτικές πολιτιστικές εκδηλώσεις» ενός μεγάλου Δημόσιου Οργανισμού, και άλλο η συγκροτημένη πολιτιστική πολιτική του, που αποβλέπουν  κύρια στο να φέρουν σε επαφή το κοινό της Περιφέρειας με καλλιτεχνικά και πολιτιστικά γεγονότα και φεστιβάλ, όντως ποιοτικά και για όλες τις μορφές της Τέχνης, Θέατρο, Μουσική, Εικαστικά, Κινηματογράφο, Εκθέσεις , Λογοτεχνία κλπ.

Είχα κάποτε ερωτηθεί και συνέταξα μια πρόταση για το ποια μπορεί να είναι η πολιτιστική πολιτική της Περιφέρειας. Είχα τότε προβληματιστεί από το γεγονός ότι η Θεσσαλονίκη δεν μπορεί να είναι το κέντρο του ενδιαφέροντος μιας τέτοιας πολιτικής, με δεδομένα τα πολιτιστικά της χαρακτηριστικά, την έκταση, το μέγεθος την ποιότητα των καλλιτεχνικών, πολιτιστικών και αρχαιολογικών δραστηριοτήτων της, κρατικών, ιδιωτικών και δημοτικών και άρα το βάρος πρέπει να πέσει στην περιφέρεια.

Ειδικά δε στην περίπτωση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, που είναι ο ιδιοκτήτης του μεγάλου Πολιτιστικού Συγκροτήματος των Λαζαριστών ,όπου στεγάζονται το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και η  Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, μια συνεργασία της Περιφέρειας με τους φορείς αυτούς, θα μπορούσε να οργανώσει τον βασικό κορμό ενός  Φεστιβάλ, στο πλαίσιο του οποίου δραστηριότητες των φορέων αυτών με ελάχιστη πρόσθετη οικονομική ενίσχυση θα μπορούσαν να παρουσιάσουν στις πρωτεύουσες των Νομών δύο ή και περισότερες εναλλασσόμενες  δράσεις τους.

Και φυσικά να συμπληρωθούν και με δράσεις της ιδιωτικής και Δημοτικής πρωτοβουλίας ( Τελλόγλειο- ΜΜΣΤ- Δημοτική Πινακοθήκη - Χορωδίες αλλά και τα εξαιρετικά θεατρικά σχήματα) της Θεσσαλονίκης, ή και των Δήμων, που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δημιουργήσουν σχέσεις με τις πόλεις της Μακεδονίας και με του πολίτες και ιδιαίτερα με την νεολαία των πόλεων αυτών.

Διαφορετικά φοβούμαι ότι οι 80 ετήσιες εκδηλώσεις θα περιοριστούν στην τοπική παραγωγή των πόλεων της Περιφέρειας, στην ερασιτεχνική δημιουργία και σε τίποτε σχεδόν δεν θα διαφέρουν από την εποχή του ΚΕΠΟΘΕ, την εποχή δηλαδή του Φολκλόρ, όσο και αν την απορρίπτουν μετά βδελυγμίας – και δικαίως- οι αρμόδιοι.

Ανεξάρτητα από τις όποιες συμφωνίες ,ή διαφωνίες, με τα όσα περιλαμβάνονται στο Σημείωμα αυτό, θεωρώ ότι αυτός ο συσχετισμός, η προσχηματική  συνύπαρξη Πολιτισμού και Τουρισμού, με τον τρόπο και τον σκοπό που γίνονται  θα εξαφανίσει τον Πολιτισμό , εάν  αυτός δεν λειτουργεί ως  ισχυρός παράγον αυτοτελούς διαμόρφωσης αισθητικής, συνειδήσεων, προβληματισμών και απόλαυσης , ανάδειξης δημιουργών και προβολή του έργου τους, επικοινωνία με το Ευρωπαϊκό πολιτιστικό γίγνεσθαι.

Και κυρίως αν δεν έχει η πολιτιστική πολιτική, ξεκάθαρη στόχευση, στελέχωση, οικονομική στήριξη και υποδομές.

Η Περιφέρεια έχει όλες τις προϋποθέσεις και δυνατότητες να δημοσιεύσει μια πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος μεταξύ των νέων στελεχών Πολιτισμού, που έχουν σπουδάσει εδώ και στην Ευρώπη  και έχουν δείξει σπουδαίο έργο στα Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκη, στους μεγάλους πολιτιστικούς της Οργανισμούς και στις πολιτιστικές δραστηριότητες των Δήμων του Πολεοδομικού Συγκροτήματος.

Υ.Γ.

Το Πολιτιστικό Συγκρότημα των Λαζαριστών διοικείται από Διοικ. Συμβούλιο στο οποίο μετέχουν όλοι οι στεγαζόμενοι σε αυτό φορείς και προεδρεύεται από τον εκάστοτε Περιφερειάρχη.

Είναι καιρός να πάψει να ασχολείται μόνο με τα λειτουργικά και οικονομικά προβλήματα του Συγκροτήματος και να αναλάβει πρωτοβουλίες συμμετοχής στην πολιτιστική πολιτική της Περιφέρειας.