ΠΡΩΤΟΣ ΠΡΟΒΛΗΤΑΣ . Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΑΚΥΡΩΝΕΙ ΚΕΚΤΗΜΕΝΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ





Στην «Μακεδονία της Κυριακής» 19/2/2017 δημοσιεύθηκε εκτενές ρεπορτάζ για τον πρώτο προβλήτα του Λιμανιού, με αφορμή την δημοσίευση του κειμένου της Σύμβασης παραχώρησης, με ιδιαίτερη αναφορά  στην μη εκπλήρωση των υποσχέσεων που κατά καιρούς έλαβε ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης από κυβερνητικούς παράγοντες και τον ίδιο τον πρωθυπουργό.

Στην Σύμβαση αυτήν λοιπόν γίνεται αναφορά, σύμφωνα με τα όσα δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα, σχετικά με την λειτουργία του πρώτου προβλήτα, την εκμετάλλευση των κτιρίων και των ανοικτών χώρων κατ εφαρμογή των προβλέψεων και των ρυθμίσεων της υπ αριθμ. 16968?27.3.2011 Κοινής Υπουργικής Απόφασης των τότε υπουργών  Ναυτιλίας Χρ. Παπουτσή  και ΥΠΠΟ Β. Βενιζέλου.

Όντως η αναλυτική αναφορά στα «πολιτιστικά κτίρια»  του Α΄ Προβλήτα φαίνεται να συμφωνεί με τις τότε ρυθμίσεις  και είναι ήδη γνωστές καθώς εφαρμόστηκαν μέχρι και σήμερα.

Σε γενικές γραμμές , η στέγαση του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, του Μουσείου Φωτογραφίας, του Μουσείου Κινηματογράφου, οι χρήσεις των τεσσάρων κινηματογραφικών αιθουσών (Φρ. Λιάπα- Τόνια Μαρκετάκη- Τζον Κασσαβέτη- Σταύρος Τορνές) και η χρήση της Αποθήκης Γ΄.και στις λειτουργίες και χρήσεις των ελεύθερων χώρων.

Εκείνες οι ρυθμίσεις απέβλεπαν στην εξασφάλιση της στέγασης πολιτιστικών οργανισμών, που ιδρύθηκαν από το ΥΠΠΟ, σε κτίρια που είχαν διαμορφωθεί στο πλαίσιο του προγράμματος έργων της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας ακριβώς για τον σκοπό αυτόν.

Αυτός είναι ο λόγος που η παρουσία του Δήμου υπήρχε μόνο στην Επιτροπή για τα λειτουργικά ζητήματα του πρώτου προβλήτα. Σ αυτό θα επανέλθω.

Στο μεταξύ μεσολάβησε η παρέμβαση του Δήμου και τα γνωστά αιτήματα του Δημάρχου Γιάννη Μπουτάρη, να παραχωρηθεί η χρήση των κτιρίων στον Δήμο καθώς και ένα ποσοστό 3.5% από τον ετήσιο τζίρο του Δήμου.

Φαντάζομαι ότι δεν επρόκειτο να τεθεί υπό αμφισβήτηση η σημερινή πραγματικότητα της εξασφάλισης στέγης στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης του ΚΜΣΤ, το Μουσείο Φωτογραφίας, το Μουσείο κινηματογράφου και τα προνόμια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου στην χρήση των Κινηματογραφικών  Αιθουσών και της Αποθήκης Γ΄ κατά την διάρκεια των εκδηλώσεων του ετήσιου Φεστιβάλ Κινηματογράφου, και στην πράξη και του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ που προέκυψε εν συνεχεία.

Θέλω όμως να προσθέσω στην συζήτηση,  που φαντάζομαι ότι θα ξεκινήσει τώρα και κάποια  σημαντικά στοιχεία , που φαίνεται να έχουν λησμονηθεί.

Η Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Ναυτιλίας και Πολιτισμού εκδόθηκε κατ εξουσιοδότηση του Νόμου 2688/1999 που ρύθμιζε θέματα σχετικά με την οργάνωση και λειτουργία των Λιμένων Πειραιώς και Θεσσαλονίκης.

Εκεί λοιπόν είχε περιληφθεί διάταξη, η οποία έχει εξαιρετική σημασία, και η οποία εφ όσον συνεχίζει να ισχύει και δεν έχει τροποποιηθεί καθιστά κάποιες από τις αναφορές της Σύμβασης παραχώρησης, παράνομες.

Η σημαντικότερη είναι ότι ο Νόμος 2688/ του 1999 καθορίζει ρητά όχι μόνο την αξιοποίηση των  αποθηκών αλλά προσδιορίζει και τον χαρακτήρα του πρώτου προβλήτα.

Αναφέρει λοιπόν στο άρθρο  7:
«Τα σχετικά με την χρήση, αξιοποίηση και εκμετάλλευση για πολιτιστικούς ή άλλους συναφείς σκοπούς των αποθηκών  του Α΄ προβλήτα του Λιμένος Θεσσαλονίκης, που έχουν διαμορφωθεί σε πολιτιστικά κτίρια, καθώς και των υπαίθριων χώρων του ιδίου προβλήτα, ρυθμίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εμπορικής ναυτιλίας και Πολιτισμού».

Δηλαδή ο Νομοθέτης δεν περιορίστηκε στην αναφορά ότι η  ΚΥΑ που θα εκδοθεί  θα ρυθμίσει τα της λειτουργίας, αλλά:

1.     Προσδιόρισε δεσμευτικά τον χαρακτήρα των Αποθηκών, ως «πολιτιστικά κτίρια».

2.     Προσδιόρισε την χρήση, την αξιοποίηση και εκμετάλλευση ρητά «για πολιτιστικούς, ή άλλους συναφείς σκοπούς» τόσο των αποθηκών, όσο και των υπαίθριων χώρων.

Και κάτι ακόμη:
Η ΚΥΑ στο σκεπτικό των αποφάσεων των υπουργών ορίζει ότι:
Οι υπουργοί έλαβαν υπ όψη «τις ανάγκες στέγασης των πολιτιστικών φορέων και τις γενικότερες ανάγκες πολιτιστικής ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της οποίας εντάσσεται και «η χρήση, η αξιοποίηση και η εκμετάλλευση για πολιτιστικούς σκοπούς …κλπ» επαναλαμβάνοντας κατά λέξη την σχετική δεσμευτική ρύθμιση του Νόμου 2688/1999

Πέρα από αυτά και για να εξασφαλιστεί ακριβώς ο «πολιτιστικός χαρακτήρας» του πρώτου προβλήτα, η ΚΥΑ προέβλεψε την σύσταση μιας Επιτροπής, με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού, απαρτιζόμενη από εκπροσώπους των πολιτιστικών φορέων που φιλοξενούνται εκεί και άλλους που εποπτεύονται από το ΥΠΠΟ στην οποία συμμετέχει και εκπρόσωπος του Δήμου, η οποία προτείνει στον ΟΛΘ τις δραστηριότητες που θα φιλοξενηθούν στην Αποθήκη Γ΄ και στους υπαίθριους χώρους.

 Με τον τρόπο αυτόν διαφυλασσόταν οι «πολιτιστικοί και συναφείς σκοποί» που υπηρετούνται με τις εκδηλώσεις αυτές.

Η Επιτροπή εκείνη δεν κατάφερε να λειτουργήσει ποτέ, καθώς μεταβαλλόταν τα φυσικά πρόσωπα των εκπροσώπων. Χρειάστηκαν 4 αλλαγές στην σύνθεση και τελικά δεν συγκροτήθηκε ποτέ.

Δεν παύει όμως να έχει την αξία της η πρόβλεψη ότι τον χαρακτήρα των φιλοξενουμένων εκδηλώσεων τον ελέγχει ένα σώμα με πολιτιστική- δημοτική σύνθεση.

Άλλωστε στην Κοινή Απόφαση η παραχώρηση των χώρων (Αποθήκης Γ΄ και υπαίθριων χώρων ) προσδιορίζει και εξειδικεύει τον χαρακτήρα τους «για την πραγματοποίηση, μουσικών, χορευτικών, ή άλλων συναφών δραστηριοτήτων».

Οι διατυπώσεις αυτές καταγράφτηκαν τόσο στον Νόμο όσο και την ΚΥΑ ύστερα από σκληρές τοπικές διαπραγματεύσεις και προτάσεις και συμφωνήθηκαν τελικά σε πολιτικό επίπεδο μεταξύ των δύο υπουργών.

Καταβλήθηκε κάθε προσπάθεια ώστε να εξασφαλιστεί τόσο ο χαρακτηρισμός των κτιρίων ως «πολιτιστικών», όσο και ο χαρακτήρας του πρώτου προβλήτα ως χώρου φιλοξενίας «πολιτιστικών, ή συναφών εκδηλώσεων».

Επρόκειτο για το δεύτερο «θεσμικό» βήμα, που ακολούθησε τις κατασκευαστικές διαμορφώσεις των Αποθηκών από την Πολιτιστική Πρωτεύουσα, που έδωσαν στον πρώτο προβλήτα τα χαρακτηριστικά ενός ανοικτού στην πόλη και τους πολίτες χώρου και την δεσμευτική λειτουργία του για πολιτιστικούς, ή συναφείς σκοπούς.

Γι αυτό και απορούσα συχνά γιατί δεν γίνεται η επίκληση του θεσμοθετημένου χαρακτήρα του προβλήτα και η επί μία δεκαπενταετία πρακτική, αλλά όλα ξεκινούσαν ως από την εποχή, που τον πρώτο προβλήτα διαφέντευαν ο ΟΛΘ και τα σωματεία των Λιμενεργατών και τον κρατούσαν ασφυκτικά κλειστό και άβατο για τους πολίτες και την πόλη.

Υπάρχει όμως και κάτι επίσης ανησυχητικό. Από τους ελεύθερους , ανοικτούς χώρους του Α΄ προβλήτα «εξαιρούνται οι αναγκαίοι για την εξυπηρέτηση των υδροπλάνων και της κρουαζιέρας χώροι»!..

Η ρύθμιση αυτή ανατρέπει τα χαρακτηριστικά του Α΄ προβλήτα , όπως τα καθιέρωσε ο σχετικός Νόμος και διαμορφώνει δεσμεύσεις, οι οποίες όχι μόνο θα περιορίσουν σημαντικά την έκταση των ελεύθερων χώρων, αλλά θα αναιρέσουν πλήρως την σημερινή μορφή της λειτουργίας τους, καθώς οι δραστηριότητες «εξυπηρέτησης» της κρουαζιέρας και των υδροπλάνων είναι τουριστικού, εμπορικού και τεχνικού χαρακτήρα, ασύμβατες  και καταλυτικές και φυσικά θα απαιτήσει ανάλογες εγκαταστάσεις..

Θυμάμαι ότι ο Δήμαρχος Γ. Μπουτάρης είχε αντιταχθεί στο παρελθόν στην ιδέα εγκατάστασης στην ανατολική πλευρά του προβλήτα εγκαταστάσεων και υπηρεσιών εξυπηρέτησης σκαφών αναψυχής και φαντάζομαι ότι το ίδιο θα γίνει και τώρα.

Δεν μπαίνω σε άλλες πτυχές της Σύμβασης, ως αναρμόδιος, αλλά πιστεύω ότι υπάρχουν όροι, όπως π.χ. τα χρονοδιαγράμματα  επενδύσεων, οι οικονομικές δεσμεύσεις του επενδυτή  και οι αιρέσεις , που πρέπει να συζητηθούν μεταξύ των ενδιαφερομένων φορέων, αλλά και στο Δημοτικό Συμβούλιο της πόλης.


Η πόλη πρέπει επίσης να αποφασίσει για την στάση της σχετικά με την τύχη του διατηρητέου κτιρίου των Τελωνείων. Υπενθυμίζω ότι στο παρελθόν συζητήθηκε σοβαρά η αξιοποίηση του ως Δημαρχιακού μεγάρου, σε συνδυασμό και με άλλα βοηθητικά κτίσματα.

Σχόλια