Ο "ΞΑΦΝΙΚΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ" ΕΝΟΣ ΚΡΑΤΑΙΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ (ΚΜΣΤ)

 «ΑΠΙΣΤΙΕΣ» ΚΑΙ  «ΑΠΛΗΣΤΙΕΣ», ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Μεθαύριο 7 Ιουλίου 2017, λήγει η προθεσμία των 7 ημερών που έθεσε το Υπουργείο Πολιτισμού για την δημόσια διαβούλευση πάνω στο Νομοσχέδιο που πρόκειται να καταθέσει στην Βουλή προς ψήφιση με τίτλο: «ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΏΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (ΜΟΜΕΤΘ).

Πρόκειται για «τελική λύση» όπως σχεδιάστηκε από τους εκπροσώπους του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΚΜΣΤ) και του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (ΜΜΣΤ), για την αντιμετώπιση του προβλήματος της συνύπαρξης δύο Μουσείων Σύγχρονης Τέχνης, ενός Κρατικού και ενός ιδιωτικού στην Θεσσαλονίκη.

Πρόκειται για παλιά ιστορία, που ξεκίνησε με την ίδρυση του ΚΜΣΤ, ή μάλλον κατά την διάρκεια της προετοιμασίας ίδρυσης του και είχε τουλάχιστον πέντε απόπειρες επίλυσής του πάντοτε στην λογική του «ενός Μουσείου».

Η «λύση» που επιλέχθηκε, διαθέτει τα χαρακτηριστικά μιας παγκόσμιας πρωτοτυπίας, την οποία θα επιχειρήσω να σχολιάσω, με  καλοπιστία και με την εμπειρία και τις γνώσεις , καθώς συμμετείχα ενεργά από το 1986 και κυρίως κατά την διάρκεια της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας» στην ίδρυση του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, την απόκτηση της Συλλογής Κωστάκη και στις προσπάθειες για μετατροπή της ΥΦΑΝΕΤ σε ένα σύγχρονο Μουσείο, ως οριστική στέγη για το ΚΙΜΣΤ.

Οι παρατηρήσεις μου θα είναι τόσο επί των άρθρων του Νομοσχεδίου, όσο και επί του περιεχομένου της «Σύμβασης παραχώρησης» που υπογράφτηκε μεταξύ των εκπροσώπων του ΚΜΣΤ και του ΜΜΣΤ, παρουσία της υπουργού Πολιτισμού Λ. Κονιόρδου, σε ρόλο Ποντίου Πιλάτου, όπως προκύπτει τώρα,στην Αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου πριν λίγους μήνες.

Εκείνη η Σύμβαση, ουσιαστικά καθόρισε τα βασικά σημεία του Νομοσχεδίου ,που  κατέθεσε το Υπουργείο Πολιτισμού, δηλαδή  δύο φορείς, ένας κρατικός και ένας ιδιωτικός  διαμόρφωσαν  την πολιτιστική πολιτική του Υπουργείου σε έναν σημαντικό τομέα της Τέχνης και του Πολιτισμού, στον οποίο η Θεσσαλονίκη έχει να επιδείξει ένα λαμπρό έργο με τεράστια διεθνή προβολή, που ουσιαστικά την ενέγραψε στον πίνακα των μεγάλων Μουσείων στον τομέα της Σύγχρονης Τέχνης..

Δεν θυμούμαι παρόμοιο προηγούμενο στην ιστορία του Υπουργείου Πολιτισμού στα τελευταία 40 χρόνια τουλάχιστον.

Δεν έχει παρά να διαβάσει κανείς το κείμενο της Σύμβασης για να αντιληφθεί ότι εκεί καθορίστηκαν και «ρυθμίστηκαν» τα πάντα και το Υπουργείο απλώς διαμόρφωσε τεχνικά τα άρθρα του Νόμου.

1.     ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΠΡΩΤΗ

Ο Οργανισμός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης, που δημιουργείται είναι μια εγκεφαλική σύλληψη ενός υβριδίου, ενός φαραωνικού γραφειοκρατικού οργανισμού, που δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο.

Υπό την απόλυτη διαχείριση ενός Διοικητικού Συμβουλίου, λειτουργούν τέσσερα Μουσεία,( το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (νυν ΚΙΜΣΤ), το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (νυν Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης), το Μουσείο Φωτογραφίας, το Μουσείο Άλεξ Μυλωνά στην Αθήνα), ένα Πειραματικό Κέντρο Τεχνών ( νυν Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης) υπό την μορφή Διευθύνσεων, ένας Γενικός Διευθυντής, δύο  Εφορείες , μία για το Μουσείο Σύγχρονης  Τέχνης (ΜΜΣΤ) και μία για το Μουσείο Φωτογραφίας), μία Καλλιτεχνική Επιτροπή, τέσσερις Διευθυντές Διευθύνσεων απλώς, και όχι  «Καλλιτεχνικοί» για τα τέσσερα Μουσεία, και ένας τεράστιος όγκος υπηρεσιών (15 τμημάτων), καθώς ενοποιούνται όλες οι υπηρεσίες όλων των συστεγαζόμενων φορέων και διαμορφώνεται ένα νέο διοικητικό οργανόγραμμα  Έχει ενδιαφέρον να δει κανείς την διοικητική διάρθρωση για να αντιληφθεί ότι οι περίφημες «οικονομίες τάξεως» θα πάνε περίπατο.

Το που θα στεγαστούν οι υπηρεσίες αυτές, παραμένει μυστήριο προς επίλυση. Θα δούμε κάποιες πτυχές του «στεγαστικού μυστηρίου» στην συνέχεια...

Παρένθεση: Όταν ξεκίνησε η συζήτηση για την θεσμοθέτηση του «Πολιτιστικού κεκτημένου» της Θεσσαλονίκης το 1997, όταν δηλαδή οι άτυποι καλλιτεχνικοί θεσμοί που δημιούργησε η «Πολιτιστική Πρωτεύουσα», αποκτούσαν την μορφή Νόμου, ο τότε πρωθυπουργός Κ. Σημίτης, στο πλαίσιο της πολιτικής περιορισμού του κράτους, υποχρέωσε τον υπουργό Πολιτισμού Β. Βενιζέλο να ιδρύσει  Μουσείο Φωτογραφίας αλλά ως τμήμα του ΚΜΣΤ και  Όπερα Δωματίου Θεσσαλονίκης ως τμήμα του ΚΘΒΕ).

Απορία (;) γιατί μόνο το ΚΜΣΤ εξαιρέθηκε από τον κανόνα ότι όλα τα Μουσεία διαθέτουν πέραν του Διευθυντή και Εφορεία; Την απάντηση στην συνέχεια.

Κάθε συλλογικό όργανο έχει δική του διαφορετική σύνθεση για λόγους που αντιλαμβάνεται όποιος έχει την υπομονή να την μελετήσει.

Στο Διοικ. Συμβούλιο π.χ.  του Οργανισμού υπάρχει η εξής σύνθεση, η οποία επαναφέρει στο προσκήνιο την εκπροσώπηση φορέων.

Είναι 9μελές,ο Πρόεδρος ο Αντιπρόεδρος –με διακεκριμένες αρμοδιότητες- και δύο μέλη επιλέγονται από τον Υπουργό Πολιτισμού. Δύο μέλη υποδεικνύει το κοινωφελές ίδρυμα «Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης», ενώ συμμετέχει ο Πρόεδρος της ΔΕΘ , εκπρόσωπος του Δήμου και ο Πρόεδρος της Εφορείας του Μουσείου Φωτογραφίας. Αυτός που λείπει και πάλι είναι ο εκπρόσωπος του ΚΜΣΤ, μια δεν έχει και δική του Εφορεία.

Το ΚΜΣΤ εκμηδενίζεται μετονομάζεται σε Διεύθυνση Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης, με κυρίαρχη την Συλλογή Κωστάκη, όλες οι άλλες συλλογές του μεταφέρονται στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (το σημερινό ΜΜΣΤ).

Άλλωστε στις μεταβατικές ρυθμίσεις προβλέπεται ρητά:

Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργείται κάθε επί μέρους ρύθμιση του άρθρου 2 του Ν. 2557/1997 ( ο ιδρυτικός Νόμος του ΚΜΣΤ) αναφερόμενη στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ή η λειτουργία επί μέρους τμημάτων του, καθώς και κάθε άλλη γενική, ή ειδική διάταξη αντίθετη προς τις ρυθμίσεις του παρόντος".

Η σύνθεση της Εφορείας του «Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογές Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και «Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης»- Διεύθυνση Σύγχρονης Τέχνης, όπως μετονομάζεται το ΜΜΣΤ έχει 5μελή Εφορεία, τα μέλη της οποίας διορίζονται από τον Υπουργό Πολιτισμού. Τον Πρόεδρο και δύο μέλη, δηλ. την πλειοψηφία της Εφορείας υποδεικνύει το Δ.Σ. του κοινωφελούς ιδρύματος «Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης».

Ενώ τα μέλη της Εφορείας του Μουσείου Φωτογραφίας διορίζει ο υπουργός Πολιτισμού επιλέγοντας μεταξύ «σημαντικών φωτογράφων, συλλεκτών φωτογραφίας ιστορικών της φωτογραφίας κλπ».Ένα μέλος υποδεικνύει ο Δήμος Θεσσαλονίκης και ένα μέλος προέρχεται …υποχρεωτικά από τα μέλη του Δ.Σ. του ΜΟΜΕΤΘ.

Η ΥΦΑΝΕΤ ΚΑΙ ΟΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΑ ΑΖΗΤΗΤΑ;

Καμιά απολύτως πρόβλεψη δεν υπάρχει στον Νόμο για το βιομηχανικό συγκρότημα της ΥΦΑΝΕΤ, που ιστορικά θεωρήθηκε η έδρα του οριστικού μεγάλου Μουσείου , το οποίο θα μπορούσε τώρα να σχεδιαστεί ως χώρος συλλειτουργίας των τριών Μουσείων και των διοικητικών κλπ υπηρεσιών του.

Αγοράστηκε ως γνωστόν από το Υπουργείο Πολιτισμού για την στέγαση του ΚΜΣΤ και τώρα όπως φαίνεται θα οδεύσει προς το ΤΑΙΠΕΔ, μια και κανένας δεν ενδιαφέρεται πλέον για αυτό.

Σκοπεύω πάντως κάποια στιγμή να γράψω το ιστορικό , τα προβλήματα, τους αγώνες , τις μερικές επιτυχίες κλπ αυτής της «Οδύσσειας» με την θλιβερή κατάληξη.

Κανένας δεν θεωρεί ότι έχει κάποια ευθύνη να μιλήσει δημόσια για την εξέλιξη αυτήν.

Υπάρχει βέβαια και η κατάληψη. Μακροχρόνια και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Με την γνωστή ευαισθησία της κυβέρνησης απέναντι στα κινήματα αυτά.  Κατά περίπτωση βέβαια. Αλλά η απέραντη έκταση, ο χώρος η περιοχή, οι δυνατότητες του για την αναμόρφωσή μια ολόκληρης περιοχής της πόλης δεν μπορεί να αφήνουν αδιάφορους τον Δήμο, τους φορείς, τους κατοίκους..

Η  ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΚΑΙ Η ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΗΣ «ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ»!..

Από της ισχύος του παρόντος νόμου, κάθε περιουσιακό στοιχείο του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης υλικού ή άυλου, συλλογές, δικαιώματα κλπ, καθώς και του Μουσείου Φωτογραφίες περιέρχονται αυτοδικαίως χωρίς την οποιαδήποτε διατύπωση και ατελώς στο συνιστώμενο Οργανισμό (ΜΟΜΕΤΘ).

Δεν γίνεται καμιά απολύτως, αναφορά, όπως και σε ολόκληρο τον Νόμο στα δικαιώματα επί των εγκαταστάσεων του ΚΜΣΤ στο Πολιτιστικό Συγκρότημα των Λαζαριστών και στο Λιμάνι, και ούτε λέξη  φυσικά για την ΥΦΑΝΕΤ.

Αυτό προκύπτει και από την σαφή αναφορά στην παρ. 4 του άρθρου 10 : Ο Γεν. Διευθυντής λαμβάνοντας υπ όψιν την πολιτική του Οργανισμού που χαράσσει το Διοικητικό Συμβούλιο μεριμνά για την επίτευξη «χωροταξικής εγγύτητας» (!) μεταξύ των χρησιμοποιουμένων για την στέγαση και έκθεση των συλλογών κτηρίων και προτείνει στο τελευταίο τη μετεγκατάσταση επί μέρους τμημάτων και συλλογών αρχείων και υπηρεσιών σε άλλα κτήρια.

 Μέχρι την επίτευξη της «χωροταξικής εγγύτητας» ο Γεν. Διευθυντής, με την επικουρία των Διευθυντών των Μουσείων Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης, διασφαλίζει την σταθερή έκθεση τμημάτων των συλλογών του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στις παραχωρηθείσες από το κοινωφελές ίδρυμα «Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης» εγκαταστάσεις καθώς και τμημάτων των συλλογών του τελευταίου που έχουν παραχωρηθεί, στις εγκαταστάσεις του πρώτου.

Όπερ σημαίνει ότι εγκαταλείπονται οι εγκαταστάσεις στους Λαζαριστές, σίγουρα όμως ως εκθεσιακοί χώροι και μεταφέρονται τα πάντα στην ΔΕΘ, με το γνωστό αβέβαιο μέλλον.

Τα περιουσιακά στοιχεία του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης περιέρχονται στον ΜΟΜΕΤΘ ως χρησιδάνειο διάρκειας 30 ετών  καθώς και τα δικαιώματα χρήσης των εγκαταστάσεων του ΜΜΣΤ εντός του χώρου της ΔΕΘ δυνάμει χρησιδανείου και Σύμβασης με την ΔΕΘ)

Ο ΜΟΜΕΤΘ όμως οφείλει να εξασφαλίζει χώρους για την διεξαγωγή αρχαιρεσιών και συνεδριάσεων του Κοινωφελούς Σωματείου «Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης» και πέραν αυτού και όπως προβλέπεται στην Σύμβαση μεταξύ ΚΜΣΤ και ΜΜΣΤ «Κατόπιν εγκρίσεως της Διεύθυνσης Σύγχρονης Τέχνης (του σημερινού ΜΜΣΤ δηλαδή) το ανωτέρω Σωματείο (το ΜΜΣΤ) δύναται να δραστηριοποιείται προς όφελος του Οργανισμού με προγράμματα εκδηλώσεων»..

Με άλλα λόγια αντίθετα με ότι συμβαίνει με το ΚΜΣΤ, που εξαφανίζεται απόν  τον χάρτη, το ΜΜΣΤ συνεχίζει να λειτουργεί και να παράγει εκδηλώσεις που φιλοξενούνται στις εγκαταστάεις του και προφανώς στηγρίζονται οικονομικά από τον ΜΟΜΕΤΘ)..

Και ένα ακόμη ερώτημα:

Καθώς οι πόροι από το ΕΣΠΑ για τον Πολιτισμό περιορίζονται, δημιουργείται ένα ζήτημα. Στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (το σημερινό ΜΜΣΤ) μεταφέρεται σύμφωνα με τον Νόμο η διοργάνωση της γνωστής «Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης» της Θεσσαλονίκης, της οποίας η 6η διοργάνωση τρέχει ήδη από το ΚΜΣΤ. Τι θα συμβεί όταν τον Σεπτέμβριο θα έχει προκύψει ο ΜΟΜΕΤΘ και τα Μουσεία του; Και τι θα συμβεί μελλοντικά όταν θα απαιτηθεί και ένα επιπλέον πρόγραμμα χρηματοδότησής μιας διεθνούς εκδήλωσης με κεντρικό θέμα την Συλλογή Κωστάκη; Θα εξασφαλιστούν από τώρα οι σχετικοί πόροι, ή  η δράση του τέως ΚΜΣΤ και νυν Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης θα περιορίζεται σε όλο και λιγότερες και μικρής σημασίας εκδηλώσεις;

ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΔΙΑΛΥΘΟΥΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΠΡΙΝ ΚΑΝ ΑΡΧΙΣΕΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΝΟΜΟΥ

Η Καλλιτεχνική Διευθύντρια του ΚΜΣΤ (Μαρία Τσαντσάνογλου) θα αναλάβει καθήκοντα Διευθυντή του Μουσείου Μοντέρνας  Τέχνης  μέχρι την λήξη της θητείας της, η Διευθύντρια  του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης(Συραγώ Τσάρα)  αναλαμβάνει καθήκοντα Διευθύντριας του  Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης μέχρι την λήξη της θητείας της, ο  Διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας (Ηρακλής Παπαϊωάννου) αναλαμβάνει καθήκοντά Διευθυντή του Μουσείου Φωτογραφίας μέχρι την λήξη της θητείας του.

Χρέη Γεν. Διευθυντή μέχρι την ανάδειξη του Γεν . Διευθυντή με διεθνή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, αναλαμβάνει παράλληλα με τα καθήκοντα της η Διευθύντρια Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης (Μαρία Τσαντσάνογλου)

ΑΠΟ ΤΗΝ  ΛΕΟΝΤΙΟ ΣΥΜΒΑΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΚΜΣΤ ΚΑΙ ΜΜΣΤ

«Ο Οργανισμός θα αναλάβει την συνέχεια της υλοποίησης μέχρι πλήρους αποπεράτωσης όλων των επιχορηγούμενων από ιδιωτικούς φορείς εκθεσιακών, ερευνητικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων που θα εισφέρει το ίδρυμα «Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης» και θα έχουν εγκριθεί κατά τον χρόνο έναρξης της ισχύος των ιδρυτικών αυτού ρυθμίσεων.

 (Από ποιον θα έχουν εγκριθεί; Μάλλον από τα όργανα του ΜΜΣΤ αφού κατά τον χρόνο έναρξης της ισχύος δεν θα υπάρχουν όργανα στον ΜΟΜΕΤΘ).

«Για τον σκοπό αυτόν ο Οργανισμός θα υπεισέλθει στη θέση εργοδότη των οκτώ εξειδικευμένων στελεχών, που απασχολούνται σήμερα από το ίδρυμα ΜΜΣΤ και επιθυμούν να συνεχίσουν την απασχόληση τους στον νέο Οργανισμό. Και εφ όσον στο εγχείρημα της συνένωσης θα συμμετέχει και το ίδρυμα «Άλεξ Μυλωνά» στο ίδιο καθεστώς θα υπαχθεί και ένας ακόμη εργαζόμενος του Ιδρύματος ΜΜΣΤ, που σήμερα ασχολείται με τις ανάγκες του ιδρύματος ΜΑΜ».

Την Σύμβαση αυτή που θα μείνει ασφαλώς στην ιστορία υπογράφουν για το Κρατικό  Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ο πρόεδρος του Δ.Σ. κ. Ανδρέας Τάκης και για το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης η πρόεδρος του Δ.Σ. Ξανθίππη Σκαρπά- Χόυπελ..

ΕΝΑΣ ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Θυμούμαι  τον ενθουσιασμό όλων των παρευρισκόμενων στην παρουσίαση-υπογραφή της Σύμβασης μεταξύ ΚΜΣΤ και ΜΜΣΤ στην Αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου.

Έφυγα με μια γεύση πικρή, επειδή έγινε φανερή μια υποβάθμιση, έως εξαφάνιση του Κρατικού Μουσείου, ενώ περίσσευαν οι ενθουσιασμοί και οι συγκινήσεις από την πλευρά του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.

Εν πάση περιπτώσει   φαινόταν ότι επί τέλους έβρισκε την λύση του το πρόβλημα των «δύο Μουσείων Σύγχρονης Τέχνης», ύστερα από πολλές άκαρπες προσπάθειες.

Δεν δόθηκε  βέβαια η παραμικρή πληροφορία για τις κατευθύνσεις και τους όρους της Σύμβασης, όπως και τώρα δεν δημοσιεύονται οι Πίνακες με την περιουσία και τις εγκαταστάσεις του ΜΜΣΤ.

Δεν μπορούσα όμως να φανταστώ ότι θα επιλεγόταν μια λύση όπως αυτή που περιγράφεται στο Νομοσχέδιο.

Με λίγα λόγια η όλη φιλοσοφία και οι ρυθμίσεις του Νομοσχεδίου για την ίδρυση του ΜΟΜΕΤΘ, έχουν μια σαφή κατεύθυνση.

Την πλήρη υποβάθμιση και ρητή κατάργηση-εξαφάνιση του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και την απόλυτη εξασφάλιση σε βαθμό σκανδάλου του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης,, που εντάσσεται ως Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης με όλα τα πλεονεκτήματα στον ΜΟΜΕΤΘ, ταυτόχρονα όμως διατηρεί την οντότητα του και ως Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και δραστηριοποιείται ως τέτοιο με την στήριξη του ΜΟΜΕΤΘ, επηρεάζοντας την συνολική πορεία του.

Θα μπορούσα να σκεφτώ ότι το ΚΜΣΤ βρέθηκε απροστάτευτο χωρίς την υποστήριξη εκείνων που εκ του Νόμου έχουν αυτό το καθήκον, ενώ το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, έδειξε ότι εκμεταλλεύτηκε απόλυτα και χωρίς φραγμό την συγκυρία που διαμορφώθηκε.

Λυπούμαι και για τα δύο.

Λυπούμαι γιατί η εξέλιξη αυτή αναδεικνύει για άλλη μια φορά την αίσθηση ιδιοκτησίας με την οποία διαχειρίζονται τους θεσμούς αυτοί στους οποίους παραδίνεται από την πολιτεία η ανάπτυξη και η πρόοδος τους.

Και αναρωτιέμαι πώς μια πόλη όπως η Θεσσαλονίκη άφησε να διαμορφωθούν με τον τρόπο αυτόν οι όροι μιας λύσης ενός προβλήματος, που τελικά εκθέτουν όχι μόνο τους πρωταγωνιστές, αλλά και την ίδια την πόλη.

Και το χειρότερο.

Δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία ότι το εγκεφαλικό σχήμα που επιλέχθηκε θα συναντήσει τεράστιες δυσκολίες λειτουργίας και αργά η γρήγορα θα οδηγηθεί σε αδιέξοδο, με θύματα  δύο εξαιρετικούς καλλιτεχνικούς Οργανισμούς της Θεσσαλονίκης, ένα κρατικό, επίτευγμα αγώνων και διεκδικήσεων δεκαετιών και έναν ιδιωτικό που ανέδειξε την σημασία και την αξία της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.