ΝΙΚΟΣ ΘΕΜΕΛΗΣ - ΙΣΙΔΩΡΟΣ ΖΟΥΡΓΟΣ

Διάβασα και εγώ μαζί με μερικές δεκάδες χιλιάδες φίλους του βιβλίου, την Τριλογία του Νίκου Θέμελη.
Από το ένα βιβλίο στο άλλο, από την «Αναζήτηση» στην «Ανατροπή» και από εκεί στην «Αναλαμπή», σταδιακά και ανεπαίσθητα, το ενδιαφέρον έπεφτε, ώσπου συνειδητοποίησα πως καθώς οι εποχές και οι «περιπέτειες» των ηρώων και των εποχών εξελισσόταν, η γραφή έχανε ελκυστικότητα και την γοητεία της και οι περιγραφές, τα αισθήματα, οι σχέσεις των ανθρώπων, οι καταστάσεις, ήταν πια τόσο προβλέψιμες και κοινότυπες, ώστε σχεδόν με αδιαφορία, να μην πω με το ζόρι τέλειωσα το τρίτο του βιβλίο.

Δεν μπορώ να προσδιορίσω σαφέστερα, ή και «βιβλιοκριτικά» τους λόγους.

Πάντως όταν κυκλοφόρησε το «Μια ζωή δυο ζωές» , αναζήτησα και πληροφορήθηκα το περιεχόμενό του, αποφάσισα αμέσως πως δεν με ενδιαφέρει και δεν το αγόρασα. ΄Ένας φίλος με τον οποίο ανταλλάσσουμε πότε πότε πληροφορίες για τα βιβλία που διαβάζουμε, που εκδήλωσε αργότερα την απογοήτευσή του.

Και έτσι δεν μου προκάλεσε καμιά έκπληξη η «κατεδαφιστική» κριτική του Δημοσθένη Κούρτοβικ, για το «Μια ζωή δυο ζωές», που διάβασα προχθές στα ΝΕΑ και την μεταφέρω εδώ ολόκληρη, μια και είναι μικρή, όσο και θανατηφόρα.

« Έπεσε στα χέρια μου ένα βιβλίο που φέρει την υπογραφή του Νίκου Θέμελη και διαφημίζεται ως το καινούργιο μπεστ σέλερ του. Αλλά υποψιάζομαι πως πρόκειται για κάποιο κόλπο ή ίσως για πείραμα, που αποσκοπεί στην εξακρίβωση του βαθμού ευήθειας των αναγνωστών μέσα από ένα ψευδεπίγραφο μυθιστόρημα. Το «Μια ζωή δυο ζωές» (έτσι λέγεται το βιβλίο) πρέπει να είναι το πρωτόλειο κάποιου μέλους της Βουλής των Εφήβων: κοινότοπες καλοχτενισμένες ιδέες, βροντώδης αλλά άψυχη ρητορική, αφόρητα τυποποιημένοι και πληκτικοί χαρακτήρες, παιδαριώδης αφηγηματική τεχνική. Ο Νίκος Θέμελης που γνωρίσαμε από την τριλογία του μπορεί να μην ήταν πολύ πρωτότυπος συγγραφέας, αλλά είχε καλό γούστο, μερικές ενδιαφέρουσες συλλήψεις και αναμφισβήτητη επιδεξιότητα στην οργάνωση του αφηγηματικού υλικού του. Δεν μπορεί να έγραψε αυτός ένα τόσο χονδροειδές μυθιστόρημα».

Την ίδια περίπου περίοδο διάβασα και το «Στη σκιά της πεταλούδας» του Ισίδωρου Ζουργού και λίγο αργότερα είχα την τύχη να τον γνωρίσω από κοντά, ως δάσκαλο, που συνόδευε τους μαθητές του σε μια Έκθεση.
Διαπραγματεύεται και ο Ισίδωρος την ίδια περίοδο του τρίτου βιβλίου του Νίκου Θέμελη. Συνειδητοποίησα τότε γιατί ο Θέμελης εξαντλήθηκε. Όσο πλησίαζε και κατέγραφε τα χρόνια που έζησε, τόσο την πένα του καθοδηγούσε ο «πολιτικός» , με αυτονόητη συνέπεια μια «άλλη» γλώσσα, μια «δέσμια» γραφή.

Δεν συμβαίνει το ίδιο με τον Ισίδωρο Ζουργό.
Και εδώ γραφή και άνθρωπος, ταυτισμένοι. Αλλά ένας άλλος άνθρωπος.
Συνιστώ με όλη μου την καρδιά το βιβλίο του «Στη σκιά της Πεταλούδας», σε όσους δεν το έχουν ακόμη διαβάσει.

Η συνάντησή μας, με τους μαθητές του γύρω του, ο λόγος του, η τρυφερότητα στην επικοινωνία με τα νέα παιδιά, κυριολεκτικά μια κλώσα με τα κλωσόπουλα της, έδωσε την απάντηση στα ερωτηματικά που προκάλεσε η σύγκριση των δύο συγγραφέων και των βιβλίων τους.

Και ένοιωσα κάτι που ποτέ στο παρελθόν δεν με απασχόλησε. Να γυρίσω πίσω δηλαδή και να ξαναζήσω κάποια από τις περιόδους, τις εποχές, τις ηλικίες της ζωής μου.

Τώρα όμως θα ήθελα να είμαι ένας μαθητής, αυτού του Δάσκαλου.

Μου πέρασε μάλιστα από το μυαλό, να καταγράψω τα ονόματα εκείνων των μαθητών και να δω αργότερα την εξέλιξή τους . Και θα το έκανα, αν δεν συνειδητοποιούσα ταυτόχρονα, πως δυστυχώς. χρόνος επαρκής ,για κάτι τέτοιο δεν προσφέρεται πλέον…
Κάπως έτσι εξηγώ εγώ το "τριτοτέταρτο" βιβλίο της τετραλογίας του Νίκου Θέμελη.