Η ΣΤΟΑ ΤΩΝ ΕΙΔΩΛΩΝ ΣΤΗΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Οι "Μαγεμένες",οι "INCANTADAS',της Αρχαίας Αγοράς.

Στην «Κυριακάτικη Μακεδονία», ο Ειδικός Σύμβουλος Κώστας Ζουράρις επανέρχεται, με το γνωστό ύφος του και το απαραίτητο πολυτονικό, στην γνωστή υπόθεση των «Incantadas» της Αρχαίας Ρωμαϊκής Αγοράς:

«Στα 1864, επί τουρκικής κατοχής, ένας Γάλλος «παλαιογράφος» και κυρίως παλιάνθρωπος, ονόματι Εμ. Μιλλέ, αφού εξεμαύλισε επί χρήμασι τους εδώ Τουρκαλάδες δυνάστες, άρπαξε τις περιώνυμες «Μαγεμένες», ή Incantadas,(Οι Τούρκοι τι ζόρι τραβούσαν…. Μήπως τα πονούσαν τα «αρχαία»; Τα πουλούσαν…) Οι «Μαγεμένες» ήταν κόρες από λευκό μάρμαρο.»Είδωλα» ολόσωμα σε φυσικό περίπου μέγεθος, που στόλιζαν σε δίτονη κιονοστοιχία την Αγορά της Θεσσαλονίκης, εκεί στην πλατεία Δικαστηρίων. Από τον 2ο-3ο αιώνα μ. Χ. στόλισμα! Και επί δύο χιλιάδες χρόνια, όλη η οικουμένη που πέρασε από την Συμβασιλεύουσα, θεωρούσε πως οι «Μαγεμένες» Κόρες, χάριζαν την ομορφότερη ομορφιά στην θεόσωστη πόλιν του Μυροβλήτου! Οι Γάλλοι αποικιοκράτες τις έκλεψαν! Από μας τους μόνους και αυθεντικούς κτήτορες αυτής της ομορφιάς. Και από τότε οι «Μαγεμένες» βρίσκονται ο καταχωνιασμένες στα υπόγεια του Λούβρου, διότι οι Φράγκοι ιερόσυλοι λωποδύτες, δεν έκριναν ότι οι Σαλονικιές Κόρες είχαν την θέση τους δίπλα στην Νίκη του Πραξιτέλους και την Αφροδίτη της Μήλου! (Την ακρωτηρίασαν, την στιγμή που την έκλεβαν κι έτρεχαν οι ψαράδες της Μήλου να την σώσουν απ τα βέβηλα χέρια των Γάλλων…)
A propos τι θα γίνει και μ αυτές τις έκπαγλες Κόρες μας, την Νίκη και την Αφροδίτη; Όπως και με τα κορίτσια μας της Σαλονίκης; Δεν πρέπει να επιστραφούν πάραυτα;»

ΑΥΡΑ

‘Έχω μεταφέρει αυτούσια όλη τη σχετική περικοπή-πλην του πολυτονικού- για να επισημάνω πως ακόμη και οι ενθέρμως ενδιαφερόμενοι και μάλιστα «γαλλοτραφείς» διανοούμενοί μας έχουν μια αόριστη και συχνά λανθασμένη εικόνα του γεγονότος εκείνου, που συνήθως συζητείται με την γνωστή έκφραση «Τα μάρμαρα της Θεσσαλονίκης»..συνδέοντας τις Incantadas με την διεκδίκηση των «Ελγινείων» Μαρμάρων του Παρθενώνα… ΔΙΟΣΚΟΥΡΟΣ

Θα θυμούμαι λοιπόν πάντα την μεγάλη έκπληξη και συγκίνηση που ένοιωσα, όταν πριν πολλά χρόνια επισκέφτηκα το Λούβρο και βρέθηκα-στο τμήμα της Ρωμαϊκής τέχνης- ξαφνικά μπροστά στους τεράστιους κίονες με τα ανάγλυφα «Είδωλα», πρόσωπο με πρόσωπο με τις «ολοζώντανες» Incantadas της Θεσσαλονίκης…

ΜΑΙΝΑΔΑ

Και φυσικά δεν είναι «οι κόρες» της Θεσσαλονίκης, αφού στα ανάγλυφα περιλαμβάνονται εκτός από την Νίκη, την Αύρα, την Λήδα, την Αριάδνη και την Μαινάδα και ο Διόσκουρος, ο Διόνυσος και ο Γανυμήδης….

ΓΑΝΥΜΗΔΗΣ

Αυτή άλλωστε η σχέση μεταξύ των θεοτήτων, ηρώων, μυθικών και συμβολικών μορφών, παραμένει ένα από μυστήρια, στα οποία η αρχαιολογία δεν έχει ακόμη δώσει μια απάντηση.

ΝΙΚΗ

Η πραγματικότητα βέβαια διαφέρει από τα χαρακτικά…
Τα γλυπτά έχουν υποστεί φθορές, ο χρόνος , οι πυρκαγιές, η αποκαθήλωση και η περιπέτεια της μεταφοράς τους έχουν αφήσει τα σκληρά ίχνη τους πάνω στα σώματα των θεών και των ηρώων.

ΔΙΟΝΥΣΟΣ

Η πρώτη και σημαντικότερη ενημέρωση των Θεσσαλονικέων για την ΣΤΟΑ ΤΩΝ ΕΙΔΩΛΩΝ, πραγματοποιήθηκε χάρις στο θαυμάσιο επιτοίχιο Ημερολόγιο του 1995, που εξέδωσε η Πολιτιστική Πρωτεύουσα, όπου η ευγενική χειρονομία του γνωστού συλλέκτη Σάββα Δεμερτζή επέτρεψε να γίνουν ευρύτερα γνωστά τα «Είδωλα» και η Στοά, από τα χαρακτικά της έκδοσης «The Antiquities of Athens» του 1753.

ΛΗΔΑ

Στο προλογικό του σημείωμα, που καταχωρήθηκε στο Ημερολόγιο ο τότε Δήμαρχος Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας Κ. Κοσμόπουλος, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων και στο ενδεχόμενο να παρουσιαστούν στην Θεσσαλονίκη οι «Incantadas», με την ευκαιρία των εκδηλώσεων του 1997.

« Η ευχή μας να ταξιδέψουν οι Μαγεμένες και να εκτεθούν στο φυσικό τους χώρο, στην Θεσσαλονίκη το 1997, είναι μια ευτυχής συγκυρία για την επιβεβαίωση της θερμής Ελληνογαλλικής φιλίας»…

Γι αυτό το «ταξίδι» έγιναν δύο απόπειρες.
Η πρώτη το 1985, όταν το Λούβρο έλαβε μια επιστολή του τότε Δημάρχου Θεοχάρη Μαναβή, να εγκρίνει την παραγωγή αντιγράφων, ώστε να «ανιστορηθεί» η Στοά και απάντησε θετικά υπολογίζοντας το κόστος παραγωγής και μεταφοράς στα 5 εκατ. δραχμές τότε.
Ακολούθησε η αλλαγή στον Δήμο και η ματαίωση της παραγωγής των αντιγράφων, διότι η νέα Δημοτική Αρχή έκρινε υψηλό το κόστος…

Το ίδιο θα συμβεί-όπως τώρα τελευταία πληροφορήθηκα- και το 1997, όταν και πάλι κρίθηκε υψηλό, το νέο κόστος που καθόρισε το Λούβρο…

ΑΡΙΑΔΝΗ

Χάθηκε έτσι η ευκαιρία, του πρώτου και σημαντικού βήματος να ανεγείρει η Θεσσαλονίκη, έστω και με αντίγραφα, ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά στοιχεία της Αρχαίας Αγοράς της.

Μένει τώρα μια τελευταία ενέργεια, αυτήν που κατά την γνώμη μου οφείλει να επιχειρήσει η Εταιρία κατασκευής του Μετρό, ως «αντίδωρο» στην πόλη. Όχι μόνο να παραγγείλλει τα αντίγραφα, αλλά και να αναλάβει την πλήρη "αποκατάσταση" της Στοάς.