ΤΟ Κ.Μ.Σ.Τ. ΣΤΗΝ ΥΦΑΝΕΤ: Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα
Παίρνω αφορμή από τις πληροφορίες, που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα σχετικά με τις περιπέτειες του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και του συγκροτήματος ΦΙΞ, όπου πρόκειται να στεγαστεί το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας.
Η κ. Ν. Κοντράρου-Ρασσιά σε σχετικό ρεπορτάζ στην «Ελευθεροτυπία» της 9/1/07, με τίτλο «πλήγμα στην ανακαίνιση του ΦΙΞ» αναφέρεται στις περιπέτειες, εμπλοκές και καθυστερήσεις, που σημειώνονται στα προγράμματα ανακαίνισης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, του Μουσείου Ακροπόλεως και πρόσφατα του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.
Ειδικά γι αυτό το τελευταίο σημειώνει μεταξύ άλλων:
«Ο «Άκτωρ»…έχει μπλοκάρει την ανακατασκευή του ερειπωμένου ΦΙΞ, επικαλούμενος αβλεψίες και ελλείψεις στοιχείων, ήσσονος σημασίας κατά την διάρκεια του μειοδοτικού διαγωνισμού για την ανάθεση του έργου. Απευθύνθηκε στην ελληνική δικαιοσύνη κι επειδή δεν δικαιώθηκε, προσέφυγε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να το μπλοκάρει απ έξω, καθ ότι το έργο είναι ενταγμένο με 40 εκατομ. ευρώ στο Γ΄Κ.Π.Σ.
«Με δεδομένη την τυπολατρία των κοινοτικών οργάνων και την τόση μελάνη που έχει χυθεί για την διαφάνεια διαχείρισης των κοινοτικών κονδυλίων, δεν αποκλείεται να κερδίσει την υπόθεση η εταιρεία και να αρχίσει ένας νέος Γολγοθάς επανάληψης του διαγωνισμού, ανάδειξης νέου αναδόχου, προσφυγή του νυν μειοδότη στη δικαιοσύνη κ.ο.κ.».
Εφιαλτικό σενάριο…
Γι αυτό και θα αποτολμήσω μια παράθεση – ανιαρών πιθανόν- πτυχών της όλης προετοιμασίας για την ανάπλαση της ΥΦΑΝΕΤ και την εγκατάσταση εκεί του Κ.Μ.Σ.Τ.
Έζησα από κοντά το παρελθόν της ΥΦΑΝΕΤ, αλλά και τα προβλήματα του τύπου που περιγράφει η κ. Κοντράρου Ρασσιά, όταν ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα έργων έπρεπε να εκτελεστεί μέσα στα ασφυκτικά χρονικά περιθώρια το 1997 στα χρόνια δηλαδή της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.
Ο «διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες» λέει ο λαός και στην περίπτωση της ΥΦΑΝΕΤ οι «λεπτομέρειες» είναι πολλές και σύνθετες.
Θα αναφέρω μερικές από αυτές και τον τρόπο αντιμετώπισής τους, ζητώντας την κατανόηση εκείνων που θα αναρωτηθούν για την ορολογία των διατυπώσεων.
Και αυτό γιατί ο χρόνος τρέχει μετά την υπογραφή της σύμβασης αγοράς του κτιριακού συγκροτήματος και τρέχει δραματικά γρήγορα. Και ακόμη γιατί, αντίθετα με ό,τι συνέβη κατά την αγορά της Συλλογής Κωστάκη, που πραγματοποιήθηκε απ ευθείας από το Κ.Μ.Σ.Τ. την αγορά της ΥΦΑΝΕΤ πραγματοποίησε το ΥΠΠΟ, στο οποίο τώρα πλέον ανήκει και αυτό σημαίνει πολλά και κυρίως δεσμευτικά και χρονοβόρα.
Ποια είναι τα σημεία αυτά και σε τι πρέπει να επικεντρωθεί τώρα η προσοχή των αρμοδίων:
1. Ταχύτατη διευθέτηση όλων των νομικοτεχνικών εκκρεμοτήτων, ώστε να καταστεί δυνατή η επόμενη φάση των εργασιών χωρίς καθυστερήσεις. Χωρίς την οριστικοποίηση αυτών των ζητημάτων τίποτε δεν μπορεί να ξεκινήσει
2. Οριστική απόφαση για τους φορείς που πρόκειται να στεγαστούν και σύνταξη με την συμβολή τους του πρώτου στοιχειώδους κτιριολογικού προγράμματος για να μην βρεθούμε μπροστά σε αδυναμίες και ελλείψεις
.
3. Απόφαση για τα βασικά χαρακτηριστικά μιας ανάπλασης, που εξυπηρετεί και τις γενικότερες ανάγκες της περιοχής, κυρίως όσον αφορά στην μορφή αξιοποίησης του περιβάλλοντος ελεύθερου χώρου.
4. Κυκλοφοριακές και άλλες ρυθμίσεις, με σημαντικότερη αυτήν της υπόγειας σύνδεσης με τον κοντινό σταθμό του Μετρό.
5. Απόφαση για τον φορέα που θα έχει την ευθύνη του έργου. Γιατί η κάθε επιλογή, είτε της αρμόδιας υπηρεσίας του ΥΠΠΟ, είτε του Κ.Μ.Σ.Τ. έχει τα αντίστοιχα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.
6. Σχολαστική έρευνα και διατύπωση των προκηρύξεων, των αξιολογήσεων, των αναθέσεων, των συμβάσεων κλπ. γιατί οποιαδήποτε εμπλοκή με προσφυγές στην δικαιοσύνη, ή στα αρμόδια ελεγκτικά όργανα της Ε.Ε., θα μπορεί να ανατρέψει τους προγραμματισμούς και τα χρονοδιαγράμματα για την αξιοποίηση των κονδυλίων του Δ΄Κ.Π.Σ. με δεδομένο ότι δεν προβλέπεται πλέον κανένα παρόμοιο πρόγραμμα, που σε περίπτωση καθυστερήσεων πέραν του 2013 θα εξασφάλιζε τα αναγκαία κονδύλια.
7. Έγκαιρη απόφαση για την επιλογή ή όχι τεχνικού Συμβούλου, που θα επιμεληθεί όλης αυτής της πολύπλοκης και χρονοβόρας διαδικασίας.. Αν η υπόθεση παραμείνει στο ΥΠΠΟ και τις αντίστοιχες υπηρεσίες και διαδικασίες του, μπορούμε από τώρα με βεβαιότητα να υποστηρίξουμε πως ο ορατός χρόνος του 2013 δεν θα επαρκέσει.
8. Έγκαιρη απόφαση αν η αρχιτεκτονική μελέτη θα ανατεθεί με επιλογή, ή διαγωνισμό, ή με προεπιλογή αρχιτεκτόνων και τεχνικών γραφείων. Γιατί αυτό συνεπάγεται πολλά και διαφορετικού μεγέθους και ποιότητας προβλήματα.
9. Απάντηση στο ερώτημα που ήδη έχει προκύψει: Θα επιχειρηθεί η ανέγερση ενός «επώνυμου» Μουσείου, με την σφραγίδα κάποιου διακεκριμένου αρχιτέκτονα, όπως έχει συμβεί με όλα τα μεγάλα Μουσεία Σύγχρονης Τέχνης, που έχουν ανεγερθεί την τελευταία δεκαετία, ή θα μπούμε υπό την πίεση του χρόνου στην γνωστή αποτελεσματική μεν προβληματική δε διαδικασία της «μελέτης-κατασκευής»; Η Θεσσαλονίκη απέκτησε μια πλήρη και σύγχρονη πολιτιστική υποδομή το 1997, υπό την πίεση του χρόνου, αλλά δεν είχε την ευκαιρία- εκτός των στάσεων της θαλάσσιας συγκοινωνίας- να αποκτήσει έργα με σφραγίδα διεθνούς αναγνωρισιμότητας.
10. Το σημαντικότερο. Το Κ.Μ.Σ.Τ. και η πόλη με τους αντιπροσωπευτικούς φορείς της και κυρίως τον Δήμο Θεσσαλονίκης, τα ΜΜΕ με την δυνατότητα παρεμβάσεων και πιέσεων, έχουν ευθύνη να παρακολουθούν στενά και εντατικά τις εξελίξεις αυτές και να παρεμβαίνουν σε κάθε κρίσιμο βήμα, είτε πρόκειται για καθυστερήσεις, είτε για διαδικασίες, είτε για αποφάσεις, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο επηρεάζουν την πορεία του έργου.
11. Η περιπέτειες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, του Μουσείου της Ακρόπολης και κυρίως του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, πρέπει να μας έχουν διδάξει πολλά.
Ιδιαίτερη είναι η ευθύνη του Δήμου Θεσσαλονίκης. Έχει τις αρμόδιες και έμπειρες τεχνικές υπηρεσίες και νομιμοποιείται να παρακολουθεί από κοντά, μάλιστα δε να απαιτήσει να μετέχει στα όργανα που λαμβάνουν τις σχετικές αποφάσεις; ώστε αυτό το πολύ μεγάλο έργο πολιτιστικής υποδομής , πολεοδομικής ανάπλασης και αναβάθμισης της ευρύτερης εκείνης περιοχής να μην τεθεί σε κίνδυνο.
Δεν έχω αμφιβολίες ότι στο ΥΠΠΟ τα ζητήματα αυτά θα αποτελέσουν κάποια στιγμή αντικείμενο έρευνας και συζητήσεων.
Όπως δεν έχω και καμιά απολύτως αμφιβολία πως το έργο της ΥΦΑΝΕΤ δεν θα βρίσκεται στις προτεραιότητες της γραφειοκρατίας.
Γι αυτό και με έμφαση τονίζω την επείγουσα ανάγκη άμεσης εμπλοκής στην υπόθεση αυτήν τόσο του Δήμου Θεσσαλονίκης και φυσικά του Δημοτικού Συμβουλίου, όσο και του άμεσα ενδιαφερομένου Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.
Το βέβαιο πάντως είναι ότι ο τεχνικός κόσμος της Θεσσαλονίκης κάποια στιγμή θα εκδηλώσει ενδιαφέρον. Δεν ξέρω αν αυτό θα γίνει έγκαιρα και προς ποια κατεύθυνση
Η κ. Ν. Κοντράρου-Ρασσιά σε σχετικό ρεπορτάζ στην «Ελευθεροτυπία» της 9/1/07, με τίτλο «πλήγμα στην ανακαίνιση του ΦΙΞ» αναφέρεται στις περιπέτειες, εμπλοκές και καθυστερήσεις, που σημειώνονται στα προγράμματα ανακαίνισης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, του Μουσείου Ακροπόλεως και πρόσφατα του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.
Ειδικά γι αυτό το τελευταίο σημειώνει μεταξύ άλλων:
«Ο «Άκτωρ»…έχει μπλοκάρει την ανακατασκευή του ερειπωμένου ΦΙΞ, επικαλούμενος αβλεψίες και ελλείψεις στοιχείων, ήσσονος σημασίας κατά την διάρκεια του μειοδοτικού διαγωνισμού για την ανάθεση του έργου. Απευθύνθηκε στην ελληνική δικαιοσύνη κι επειδή δεν δικαιώθηκε, προσέφυγε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για να το μπλοκάρει απ έξω, καθ ότι το έργο είναι ενταγμένο με 40 εκατομ. ευρώ στο Γ΄Κ.Π.Σ.
«Με δεδομένη την τυπολατρία των κοινοτικών οργάνων και την τόση μελάνη που έχει χυθεί για την διαφάνεια διαχείρισης των κοινοτικών κονδυλίων, δεν αποκλείεται να κερδίσει την υπόθεση η εταιρεία και να αρχίσει ένας νέος Γολγοθάς επανάληψης του διαγωνισμού, ανάδειξης νέου αναδόχου, προσφυγή του νυν μειοδότη στη δικαιοσύνη κ.ο.κ.».
Εφιαλτικό σενάριο…
Γι αυτό και θα αποτολμήσω μια παράθεση – ανιαρών πιθανόν- πτυχών της όλης προετοιμασίας για την ανάπλαση της ΥΦΑΝΕΤ και την εγκατάσταση εκεί του Κ.Μ.Σ.Τ.
Έζησα από κοντά το παρελθόν της ΥΦΑΝΕΤ, αλλά και τα προβλήματα του τύπου που περιγράφει η κ. Κοντράρου Ρασσιά, όταν ένα γιγαντιαίο πρόγραμμα έργων έπρεπε να εκτελεστεί μέσα στα ασφυκτικά χρονικά περιθώρια το 1997 στα χρόνια δηλαδή της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.
Ο «διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες» λέει ο λαός και στην περίπτωση της ΥΦΑΝΕΤ οι «λεπτομέρειες» είναι πολλές και σύνθετες.
Θα αναφέρω μερικές από αυτές και τον τρόπο αντιμετώπισής τους, ζητώντας την κατανόηση εκείνων που θα αναρωτηθούν για την ορολογία των διατυπώσεων.
Και αυτό γιατί ο χρόνος τρέχει μετά την υπογραφή της σύμβασης αγοράς του κτιριακού συγκροτήματος και τρέχει δραματικά γρήγορα. Και ακόμη γιατί, αντίθετα με ό,τι συνέβη κατά την αγορά της Συλλογής Κωστάκη, που πραγματοποιήθηκε απ ευθείας από το Κ.Μ.Σ.Τ. την αγορά της ΥΦΑΝΕΤ πραγματοποίησε το ΥΠΠΟ, στο οποίο τώρα πλέον ανήκει και αυτό σημαίνει πολλά και κυρίως δεσμευτικά και χρονοβόρα.
Ποια είναι τα σημεία αυτά και σε τι πρέπει να επικεντρωθεί τώρα η προσοχή των αρμοδίων:
1. Ταχύτατη διευθέτηση όλων των νομικοτεχνικών εκκρεμοτήτων, ώστε να καταστεί δυνατή η επόμενη φάση των εργασιών χωρίς καθυστερήσεις. Χωρίς την οριστικοποίηση αυτών των ζητημάτων τίποτε δεν μπορεί να ξεκινήσει
2. Οριστική απόφαση για τους φορείς που πρόκειται να στεγαστούν και σύνταξη με την συμβολή τους του πρώτου στοιχειώδους κτιριολογικού προγράμματος για να μην βρεθούμε μπροστά σε αδυναμίες και ελλείψεις
.
3. Απόφαση για τα βασικά χαρακτηριστικά μιας ανάπλασης, που εξυπηρετεί και τις γενικότερες ανάγκες της περιοχής, κυρίως όσον αφορά στην μορφή αξιοποίησης του περιβάλλοντος ελεύθερου χώρου.
4. Κυκλοφοριακές και άλλες ρυθμίσεις, με σημαντικότερη αυτήν της υπόγειας σύνδεσης με τον κοντινό σταθμό του Μετρό.
5. Απόφαση για τον φορέα που θα έχει την ευθύνη του έργου. Γιατί η κάθε επιλογή, είτε της αρμόδιας υπηρεσίας του ΥΠΠΟ, είτε του Κ.Μ.Σ.Τ. έχει τα αντίστοιχα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.
6. Σχολαστική έρευνα και διατύπωση των προκηρύξεων, των αξιολογήσεων, των αναθέσεων, των συμβάσεων κλπ. γιατί οποιαδήποτε εμπλοκή με προσφυγές στην δικαιοσύνη, ή στα αρμόδια ελεγκτικά όργανα της Ε.Ε., θα μπορεί να ανατρέψει τους προγραμματισμούς και τα χρονοδιαγράμματα για την αξιοποίηση των κονδυλίων του Δ΄Κ.Π.Σ. με δεδομένο ότι δεν προβλέπεται πλέον κανένα παρόμοιο πρόγραμμα, που σε περίπτωση καθυστερήσεων πέραν του 2013 θα εξασφάλιζε τα αναγκαία κονδύλια.
7. Έγκαιρη απόφαση για την επιλογή ή όχι τεχνικού Συμβούλου, που θα επιμεληθεί όλης αυτής της πολύπλοκης και χρονοβόρας διαδικασίας.. Αν η υπόθεση παραμείνει στο ΥΠΠΟ και τις αντίστοιχες υπηρεσίες και διαδικασίες του, μπορούμε από τώρα με βεβαιότητα να υποστηρίξουμε πως ο ορατός χρόνος του 2013 δεν θα επαρκέσει.
8. Έγκαιρη απόφαση αν η αρχιτεκτονική μελέτη θα ανατεθεί με επιλογή, ή διαγωνισμό, ή με προεπιλογή αρχιτεκτόνων και τεχνικών γραφείων. Γιατί αυτό συνεπάγεται πολλά και διαφορετικού μεγέθους και ποιότητας προβλήματα.
9. Απάντηση στο ερώτημα που ήδη έχει προκύψει: Θα επιχειρηθεί η ανέγερση ενός «επώνυμου» Μουσείου, με την σφραγίδα κάποιου διακεκριμένου αρχιτέκτονα, όπως έχει συμβεί με όλα τα μεγάλα Μουσεία Σύγχρονης Τέχνης, που έχουν ανεγερθεί την τελευταία δεκαετία, ή θα μπούμε υπό την πίεση του χρόνου στην γνωστή αποτελεσματική μεν προβληματική δε διαδικασία της «μελέτης-κατασκευής»; Η Θεσσαλονίκη απέκτησε μια πλήρη και σύγχρονη πολιτιστική υποδομή το 1997, υπό την πίεση του χρόνου, αλλά δεν είχε την ευκαιρία- εκτός των στάσεων της θαλάσσιας συγκοινωνίας- να αποκτήσει έργα με σφραγίδα διεθνούς αναγνωρισιμότητας.
10. Το σημαντικότερο. Το Κ.Μ.Σ.Τ. και η πόλη με τους αντιπροσωπευτικούς φορείς της και κυρίως τον Δήμο Θεσσαλονίκης, τα ΜΜΕ με την δυνατότητα παρεμβάσεων και πιέσεων, έχουν ευθύνη να παρακολουθούν στενά και εντατικά τις εξελίξεις αυτές και να παρεμβαίνουν σε κάθε κρίσιμο βήμα, είτε πρόκειται για καθυστερήσεις, είτε για διαδικασίες, είτε για αποφάσεις, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο επηρεάζουν την πορεία του έργου.
11. Η περιπέτειες του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, του Μουσείου της Ακρόπολης και κυρίως του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, πρέπει να μας έχουν διδάξει πολλά.
Ιδιαίτερη είναι η ευθύνη του Δήμου Θεσσαλονίκης. Έχει τις αρμόδιες και έμπειρες τεχνικές υπηρεσίες και νομιμοποιείται να παρακολουθεί από κοντά, μάλιστα δε να απαιτήσει να μετέχει στα όργανα που λαμβάνουν τις σχετικές αποφάσεις; ώστε αυτό το πολύ μεγάλο έργο πολιτιστικής υποδομής , πολεοδομικής ανάπλασης και αναβάθμισης της ευρύτερης εκείνης περιοχής να μην τεθεί σε κίνδυνο.
Δεν έχω αμφιβολίες ότι στο ΥΠΠΟ τα ζητήματα αυτά θα αποτελέσουν κάποια στιγμή αντικείμενο έρευνας και συζητήσεων.
Όπως δεν έχω και καμιά απολύτως αμφιβολία πως το έργο της ΥΦΑΝΕΤ δεν θα βρίσκεται στις προτεραιότητες της γραφειοκρατίας.
Γι αυτό και με έμφαση τονίζω την επείγουσα ανάγκη άμεσης εμπλοκής στην υπόθεση αυτήν τόσο του Δήμου Θεσσαλονίκης και φυσικά του Δημοτικού Συμβουλίου, όσο και του άμεσα ενδιαφερομένου Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.
Το βέβαιο πάντως είναι ότι ο τεχνικός κόσμος της Θεσσαλονίκης κάποια στιγμή θα εκδηλώσει ενδιαφέρον. Δεν ξέρω αν αυτό θα γίνει έγκαιρα και προς ποια κατεύθυνση
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου