Στην σωστή κατεύθυνση, οι ανακοινώσεις του Γ.Βουλγαράκη. Έστω και με καθυστέρηση, έστω και ως προθέσεις.

Οι πρόσφατες ανακοινώσεις υπουργού Πολιτισμού Γιώργου Βουλγαράκη για θέματα υποδομής και θεσμών στην Θεσσαλονίκη «κινήθηκαν στην σωστή κατεύθυνση» για να μεταχειριστώ μια κλασσική φρασεολογία.

Επισημαίνω όμως πως τουλάχιστον για τα σοβαρά όντως θέματα θεσμών, που έθιξε, μιλούμε για προθέσεις, η υλοποίηση των οποίων παραπέμπεται σε ένα χρόνο από σήμερα...

Έστω και έτσι η αναγνώριση της αναγκαιότητας των επόμενων βημάτων είναι σημαντική ήδη, εκτός κι αν συνυπολογίσουμε πως τυχόν αλλαγή στο Υπουργείο Πολιτισμού, μπορεί να σημάνει και ανατροπή των προθέσεων αυτών.

Χρειάστηκαν βέβαια ακριβώς 10 χρόνια για να αναγνωριστεί και να επιβεβαιωθεί η αναγκαιότητα της πλήρους αυτονόμησης της Όπερας του Μουσείου Φωτογραφίας και του Μουσείου Κινηματογράφου, αν και για αυτό το τελευταίο αιωρείται μια αβεβαιότητα ακόμη.

Και το λέγω αυτό γιατί είναι γνωστό τι συνέβη το 1997, όταν ο Βαγγέλης Βενιζέλος, ως υπουργός Πολιτισμού τότε εξήγγειλε την πρόθεση της κυβέρνησης να επιβεβαιώσει και νομοθετήσει το «πολιτιστικό κεκτημένο της Θεσσαλονίκης», την πραγματικότητα δηλαδή που δημιούργησε η Πολιτιστική Πρωτεύουσα ιδρύοντας και λειτουργώντας επί τρία σχεδόν χρόνια, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, του Μουσείο Φωτογραφίας, την Όπερα Θεσσαλονίκης, το Μουσείο Κινηματογράφου και το Λογοτεχνικό Αρχείο.

Η αρχική του απόφαση της ίδρυσης νέων αυτόνομων κρατικών οργανισμών πολιτισμού για τους τομείς αυτούς της καλλιτεχνικής δημιουργίας, συνάντησε την κάθετη άρνηση του τότε τσάρου της Εθνικής Οικονομίας, του Νίκου Χριστουδουλάκη. Η κυβέρνηση λειτουργούσε υπό τον αστερισμό της «μείωσης του κράτους» και ο Χριστοδουλάκης αρνήθηκε να δεχθεί την ίδρυση κρατικών φορέων, χωρίς βέβαια να κάνει την διάκριση ότι εδώ μιλούσαμε για τον πολιτισμό και όχι για ΔΕΚΟ.

Ο Β. Βενιζέλος, έκανε πίσω μόνο όταν και ο Κώστας Σημίτης, στον οποίο προσέφυγε, συντάχθηκε με τον υπουργό των Οικονομικών.
Και έτσι χρειάστηκε να αλλάξουν τα αρχικά σχέδια των Νόμων, που είχαν ετοιμαστεί σχετικά. Η Όπερα, και τα Μουσεία Φωτογραφίας και Κινηματογράφου ιδρύθηκαν μεν, αλλά ως αυτόνομα τμήματα των υπαρχόντων ήδη φορέων του ΚΘΒΕ, του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, και η Φωτογραφία ενσωματώθηκε στο ιδρυόμενο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Η προσπάθεια που καταβλήθηκε ήταν να αποκτήσουν εκτός από «θεσμική στέγη» και μια ουσιώδη καλλιτεχνική και διοικητική αυτονομία. Συστήθηκαν λοιπόν Διοικητικά Συμβούλια, και καλλιτεχνικοί Διευθυντές, εξασφαλίστηκε οικονομική αυτονομία και τέθηκαν δεσμεύσεις για την εξασφάλιση στέγης, διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης και καλλιτεχνικής παρουσίας.

Αυτή η εκκρεμότητα κράτησε 10 χρόνια.

Χρόνια, που δεν πήγαν χαμένα, παρ όλες τις δυσκολίες, που συνάντησαν οι νέοι φορείς από τις «μητέρες», που συχνά λειτούργησαν ως μητριές.

Ανέδειξαν την αναγκαιότητά τους, την δυνατότητα τους να υπάρξουν αυτόνομα, και κυρίως την ικανότητα των ιθυνόντων να παρουσιάσουν ένα εξαιρετικής ποιότητας και συνέπειας καλλιτεχνικό έργο και να εμπλουτίσουν την Θεσσαλονίκη, με τομείς πολιτιστικής δραστηριότητας και καλλιτεχνικής δημιουργίας, απολύτως απαραίτητους σε μια πόλη που διεκδικεί ρόλο και παρουσία στην πολιτιστική πραγματικότητα της χώρας και της ευρύτερης περιοχής της.
Και γι αυτό πρέπει να έρθει η στιγμή, που όλοι αυτοί οι ακούραστοι και αφιερωμένοι στο έργο που τους ανατέθηκε λαμπροί συμπολίτες μας, πρέπει να τιμηθούν, ως πρωτοπόροι και πιονέροι του πολιτισμού της.
Χάρις σ αυτούς οι νέοι τότε θεσμοί καταξιώθηκαν , χάρις σ αυτούς το «πολιτιστικό κεκτημένο» δικαιώθηκε, χάρις σ αυτούς η όπερα, η Φωτογραφία, ο Κινηματογράφος έχουν στην Θεσσαλονίκη, την επίσημη, σοβαρή, και λαμπρή παρουσία και δραστηριότητα.
Υ.Γ.
Θα υποκύψω στον πειρασμό να σχολιάσω την δήλωση του υπουργού πολιτισμού «Στόχος, είναι να καταστεί η Θεσσαλονίκη διακριτή πόλη στον πολιτιστικό χάρτη της Ευρώπης , μητρόπολη του πολιτισμού με στρατηγική σημασία».

Θα θυμίσω τα χρόνια της οικονομικής ανέχειας του συνόλου των πολιτιστικών φορέων, που τους έφερε στα όρια της ασφυξίας και της διάλυσης. Και ακόμη, πως καμιά πρωτοβουλία δεν έχει μέχρι στιγμής αναληφθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού, ώστε κάποιοι από τους σημαντικούς πολιτιστικούς φορείς της Θεσσαλονίκης, να έχουν μια παρουσία στις πρόδρομες εκδηλώσεις στην Κωνσταντινούπολη,Πολιτιστική Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2010, ούτε βέβαια στο πρόγραμμα της Ρουμανικής πόλης SIBIU,που οργανώνει εφέτος τον κορυφαίο πολιτιστικό θεσμό της Ευρώπης.