ΤΟ "ΝΕΟ" ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ του Γιάννη Χουβαρδά...

Ενώ η Λυρική Σκηνή παραμένει ακόμη ακέφαλη, μετά την αποχώρηση- ουσιαστικά απομάκρυνση- του Λαζαρίδη από το τιμόνι της Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης, στο Εθνικό Θέατρο, κυριαρχεί ένας προβληματισμός, καθώς οκτώ μήνες από την εγκατάσταση εκεί του Γιάννη Χουβαρδά, τα πράγματα δεν φαίνεται να εξελίσσονται ευχάριστα.

Ο νέος καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου κρίνεται ήδη για τα αποτελέσματα των δύο βασικών κινήσεών του. Τις αλλαγές στο καλλιτεχνικό προσωπικό, και το νέο δικής του επιλογής ρεπερτόριο.
Οι νέοι καλλιτεχνικοί συνεργάτες του Εθνικού Θεάτρου, ασφαλώς θα κριθούν σε βάθος χρόνου, καθώς θα υλοποιούν την νέα αντίληψη για την οργάνωση και κυρίως την καλλιτεχνική παρουσία του Εθνικού, όπως θα την διαμορφώνει ο Γιάννης Χουβαρδάς.

Το ρεπερτόριό του όμως κρίνεται ήδη και εκεί τα αποτελέσματα δεν είναι ενθαρρυντικά.

Η μέση πληρότητα των εφτά σκηνών που λειτουργούν στον Εθνικό Θέατρο με εξαίρεση τον «Ηλίθιο» του Ντοστογιέφσκι σε σκηνοθεσία Γιάννη Βογιατζή, δεν θυμίζει σε τίποτε τις επιτυχίες και τις εισπρακτικές δόξες της εποχής του Νίκου Κούρκουλου.

«Ο έμπορος του Λας Βέγκας» στο θέατρο Κοτοπούλη έχει μέση πληρότητα 39% σε εισιτήρια.
Η «Κασετίνα» στο Κάππα 36% σε εισιτήρια
Ο «Προμηθέας Δεσμώτης» στην Νέα Σκηνή 47% σε εισιτήρια
«Η νύχτα των μυστικών» στην Νέα Σκηνή Β΄ πληρότητα 56%
Η «Πλαστελίνη» Πειραματική Β΄ πληρότητα 75%
«Ο ηλίθιος» στην Πειραματική Α΄ πληρότητα 90%
Και το παιδικό «Η ωραιότερη ιστορία του κόσμου» πληρότητα 85%
Η πληρότητα αυτή προσαυξάνεται κατά 10% περίπου από τις προσκλήσεις.
Αναπόφευκτα τέθηκαν τα αναμενόμενα ερωτήματα σχετικά με την «επιτυχία» και τα «γεμάτα θέατρα»

Έχουν ενδιαφέρον οι απαντήσεις του Γιάννη Χουβαρδά και θα πω στην συνέχεια γιατί.
Τι υποστηρίζει λοιπόν ο νέος Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού;
«Να διευκρινίσω: δεν με ενδιαφέρουν τα άδεια θέατρα, έστω και αν ανεβάζουν καταπληκτικές παραστάσεις… Εξίσου όμως δεν με ενδιαφέρουν τα γεμάτα θέατρα, με οποιοδήποτε κόστος.

Δηλαδή το μεγάλο κοινό να μη γεμίζει τα θέατρα επειδή παίζονται έργα διάσημα, με γνωστούς ηθοποιούς, ανεβασμένα με ευχάριστο και εύπεπτο τρόπο-όχι απαραίτητα».
Και στο ερώτημα που του τέθηκε:
«Για σας κύριε Χουβαρδά, Εθνικό Θέατρο, σημαίνει πειραματικό; απαντά:

«Η θέση μου ήταν και είναι ότι ένα Εθνικό Θέατρο οφείλει να είναι πειραματικό, όχι γιατί θα κάνει περιθωριακές παραστάσεις από νέους με ανησυχίες… αλλά γιατί ψάχνεται, ανακαλύπτει πράγματα, δοκιμάζεται και δοκιμάζει, απορρίπτεται και απορρίπτει, έχει περιέργεια και βρίσκεται συνεχώς σε εξέλιξη και αναζήτηση, παράλληλα με πιο κατασταλαγμένες προτάσεις, με τις οποίες θα συμβιώνει».

Έχω ζήσει και δουλέψει με αφοσίωση σε ένα κρατικό θέατρο, στο ΚΘΒΕ συγκεκριμένα και στις τρεις τελευταίες δεκαετίες, του 80, του 90 και του 2000 και μπορώ να ισχυριστώ πως γνωρίζω πολύ καλά την πορεία του όλη αυτήν την περίοδο.

Με την ευκαιρία μάλιστα της συγγραφής του Χρονικού του Βασιλικού Θεάτρου, «έζησα» και την προϊστορία και την ιστορία και την διαδρομή τόσο του ΚΘΒΕ, από την ίδρυση του, όσο και του βραχύβιου πρώτου κρατικού θεάτρου στην Θεσσαλονίκη, του Κατοχικού «Κρατικού Θεάτρου Θεσσαλονίκης» δηλαδή.

Μου προξενούσε λοιπόν πάντοτε απορία και συχνά γινόταν αφορμή εντάσεων τεράστια απόσταση, το χάος κυριολεκτικά, ανάμεσα στον «σκοπό» στον λόγο ίδρυσης, και ύπαρξης των κρατικών θεάτρων και των απόψεων πολλών από τους καλλιτεχνικούς Διευθυντές που γνώρισα. Απόψεων, όχι θεωρητικών βέβαια, αφού γινόταν πράξη, καθώς ο καθένας τους επιδίωκε να υλοποιήσει το «όραμά» του.

Κι αυτό γιατί διαχρονικά θα έλεγα, η πολιτεία, όπως κάθε φορά εκφραζόταν είχε σχεδόν μια πανομοιότυπη διατύπωση για τους σκοπούς μιας κρατικής θεατρικής σκηνής, ξεκινώντας από το Εθνικό Θέατρο και την πολιτική, που διαμόρφωσε ο Γεώργιος Παπανδρέου, εννοείται ο Γέρος της Δημοκρατίας…
Η διατύπωση αυτή περιλαμβάνεται και στον ισχύοντα τελευταίο Νόμο του 1994, για τα Κρατικά θέατρα.
Τον καταγράφω λοιπόν:

«Σκοπός του Εθνικού Θεάτρου είναι η μέσω της θεατρικής τέχνης προαγωγή της πνευματικής καλλιέργειας του λαού και η διαφύλαξη της εθνικής πολιτιστικής ταυτότητας. Για τον σκοπό αυτόν αναπτύσσει, προάγει και διαδίδει τη θεατρική τέχνη ως πολιτιστικό, παιδαγωγικό, μορφωτικό και ψυχαγωγικό παράγοντα της κοινωνικής ζωής της χώρας».

Ακολουθούν αναλυτικά περιγραφόμενοι οι τρόποι με τους οποίους αυτοί οι σκοποί μπορούν να γίνουν πραγματικότητα.
Και έτσι ξαναμπαίνει στο τραπέζι το ίδιο ερώτημα.

Ισχύουν οι σκοποί που έχουν τεθεί για τα κρατικά θέατρα, ή παραμένουν ένα γράμμα κενό, μια τυπική διατύπωση, που κανέναν δεν δεσμεύει, ούτε καν ως κατεύθυνση, ή πλαίσιο μέσα στο οποίο ο καλλιτεχνικός Διευθυντής αναπτύσσει την δράση του.

Γιατί θα συμφωνείτε φαντάζομαι μαζί μου, πως ανάμεσα στο ρόλο που ο Γιάννης Χουβαρδάς πιστεύει για το Εθνικό Θέατρο και στην θεσμική διατύπωση – διαχρονική επιμένω- ,που καθόρισε η πολιτεία, χάος μέγα παρεμβάλλεται.

Το πιο απλό από τα ερωτήματα, που μπορούν να υπάρξουν, είναι νομίζω το εξής:
Συνεχίζει να αποδέχεται η πολιτεία, τους σκοπούς που καθορίζει το θεσμικό πλαίσιο των κρατικών θεάτρων και αν ναι, γιατί δεν ζητά την εφαρμογή του. Και αν όχι γιατί δεν τους αλλάζει…

Γιατί διαφορετικά θα ισχύει πάντα η δήλωση του Βίκτωρα Αρδίτη πως για τον υπουργό Πολιτισμού η επιλογή του κάθε καλλιτεχνικού Διευθυντή «είναι μια ζαριά. Του βγαίνει, ή δεν του βγαίνει»!....