Το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Θεσσαλονίκης και η θεσμοθέτηση του Εθνικού Πάρκου Δέλτα του Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα.
Μεγάλες προκλήσεις και αντίστοιχοι κίνδυνοι μπροστά μας

Ελάχιστες ημέρες μετά την υπογραφή της κοινής υπουργικής απόφασης που θεσμοθετεί το «Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα, δίνεται προς «διαβούλευση» το αναμενόμενο εδώ και χρόνια νέα Ρυθμιστικό Σχέδιο της Θεσσαλονίκης από το ΥΠΕΧΩΔΕ.

Δεν ανήκω στους ειδικούς, ούτε τον τεχνικό κόσμο, έχω αποχαιρετίσει εδώ και πολλά χρόνια την ενεργό ανάμειξή μου στα τοπικά ζητήματα, αλλά ως απλός πολίτης μπορώ να διατυπώσω κάποιες διάσπαρτες, ίσως και ασύνδετες σκέψεις για τα εξαιρετικά σημαντικά αυτά γεγονότα, για το παρόν και το μέλλον της πόλης και της ευρύτερης, για να μην πω της ευρύτατης περιοχής.

Τεράστιο ζήτημα βέβαια ο καθορισμός κανόνων γύρω από την χαοτική και άναρχη περιοχή του Δέλτα των ποταμών.

Και ασφαλώς πολύ δύσκολο και χρονοβόρο και φυσικά με τεράστια δαπάνη θα προσδοκούμε ότι μπορούμε να δούμε σε ορατό ορίζοντα τα πρώτα αποτελέσματά του.

Αλλά για την Θεσσαλονίκη, μια πόλη περικυκλωμένη οικιστικά, αλλά και από ζώνες φιλοξενίας παραγωγικών δραστηριοτήτων (υψηλής και χαμηλής όχλησης), από Ανατολή Βορρά και Νότο, με ένα Δάσος, προβληματικό και απροσπέλαστο, η Δύση, και μάλιστα προς την ανοικτή θάλασσα, θα μπορούσε να είναι η ανάσα, η σωτηρία και η αναψυχή της.

Κι άλλοτε νομίζω περιέγραψα τις θαυμαστές προοπτικές αξιοποίησης της περιοχής του Δέλτα ως χώρου πρασίνου, αθλητισμού, πολιτισμού και ψυχαγωγίας, που εκτός των άλλων θα απελευθερώσει επιτέλους τον κόλπο και θα τον ανοίξει στην διακίνηση του κόσμου, καθώς θα είναι ο ταχύτερος και ωραιότερος δρόμος προσπέλασης προς την περιοχή.

Αυτό το απέραντο «Νέο Μπέξιναρ» όμως, απαιτεί έγκαιρη προετοιμασία, ενότητα στόχων, μελέτη και επίμονη διεκδίκηση.

Καθώς ακόμη μαλώνουμε για το που θα πάει η Έκθεση, ώστε να απελευθερώσει τους χώρους της στο πράσινο και την αναψυχή, καθώς σιγά- σιγά, αναδύονται τα ενδιαφέροντα, είτε ως άρνηση φιλοξενίας, είτε ως πρόσκληση εγκατάστασης, ο κίνδυνος να εμπλακούμε σε μια ακόμη άχαρη ανούσια και επικίνδυνη για τις συνέπειές της διαμάχη «συμφερόντων» στους υπέρ και στους κατά, είναι ορατός.

Η πόλη θα βρίσκεται σε λίγο μπροστά σε αλλεπάλληλες και πιεστικές προκλήσεις.

Στους κινδύνους που της επιφυλάσσει η διεθνής οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις της στην περιοχή, οι συζητήσεις για τις προβλέψεις και τα σενάρια του νέου ρυθμιστικού σχεδίου, οι συζητήσεις για την μετεγκατάσταση της ΔΕΘ- που θα πάει και κυρίως τι ακριβώς σημαίνει μητροπολιτικό πάρκο- και τώρα η επείγουσα ανάγκη ενεργού παρουσίας της στις διευθετήσεις και ρυθμίσεις στο Δέλτα.

Για την παράδοση και την κουλτούρα της πόλης, για την σημερινή πολυδιάσπαση των «κέντρων» που αποφασίζουν, ή που θέλουν να έχουν λόγο, για την παντελή απουσία ενός δημιουργικού, ουσιαστικού και χωρίς σκοπιμότητες διαλόγου από το ιστορικό της, δεν χρειάζεται πιστεύω επιχειρηματολογία, ούτε και ιδιαίτερος κόπος, για να αντιληφθούμε που βρίσκονται τα πρωταρχικά μας προβλήματα, εφ όσον επιχειρήσουμε σοβαρά να ανταποκριθούμε στις προσκλήσεις αυτές.

Αλλά δυστυχώς και πάλι «οι καιροί ου μενετοί», και το μόνο σίγουρο είναι πως κάθε ημέρα που περνά, χωρίς δράσεις, χωρίς πρωτοβουλίες, κάθε ημέρα που περνά κυριαρχούμενη από την φιλοσοφία του «χαλαρά», απομακρύνει όλο και περισσότερο την ρεαλιστική δυνατότητα, να αξιοποιήσει η πόλη έγκαιρα και πλήρως τις ευκαιρίες που της παρουσιάζονται.
Δύο μικρά αλλά χαρακτηριστικά και επίκαιρα παραδείγματα.

Δημοσιεύονται σήμερα στον τοπικό τύπο οι δηλώσεις της Μαρίας Παναγιωτοπούλου, υπεύθυνης παρακολούθησης του φορέα διαχείρισης του Δέλτα Αξιού- Λουδία- Αλιάκμονα στην οργανωθείσα σχετική ημερίδα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της οποίας λοιπόν, περίπου σε 18.000 κυβικά μέτρα υπολογίζονται τα μπάζα και τα ογκώδη αντικείμενα, που είναι διασκορπισμένα σε 84 διαφορετικά σημεία στην περιοχή του Δέλτα.

Ο κίνδυνος από την παρουσία τους, απειλεί τόσο τον βιότοπο, όσο και τον Θερμαϊκό, στον οποίο καταλήγουν τελικά αποστραγγιζόμενα, τα επικίνδυνα τοξικά συστατικά τους.

Στην πραγματικότητα έχουμε μια απέραντη χωματερή σε μια ευαίσθητη και πανέμορφη περιοχή, που με την πάροδο του χρόνου, θα ακυρώσει και το παρόν και το μέλλον της.

Οι φορείς της πόλης ακούω ότι θα «περικυκλώσουν συμβολικά την έκταση του Γ΄.Σ.Σ. για να διεκδικήσουν την ενσωμάτωσή της στο αυριανό «μητροπολιτικό πάρκο».

Εύκολη λύση, λίγο πανηγύρι, λίγο επικοινωνιακή, κάποιες δηλώσεις στα μέσα, που δεν θα δουν το φως της δημοσιότητας, και μετά θα σκορπίσουμε στα καφέ της περιοχής, ικανοποιημένοι γιατί 50, 100, άντε 200 άνθρωποι προσήλθαν στο κάλεσμά μας.

Αλλά τα μεγάλα και τα σημαντικά παίζονται και κρίνονται αλλού. Και οι «ενδιαφερόμενοι» για λύσεις προς «αυτήν» ή την «άλλη» κατεύθυνση, είναι πιο αποτελεσματικοί, ελάχιστα γνωστοί, σχεδόν αφανείς.

Λίγο βορειότερα ένα ακόμη πρόβλημα απειλεί τα νερά του Αλιάκμονα, που έτσι κι αλλιώς επιβαρύνεται από τις ανεξέλεγκτες λειτουργίες των βορείων γειτόνων μας και τα εργοστάσια κονσερβοποιίας της παραγωγής της Ημαθίας (κομπόστες κλπ).

Σε απόσταση 300 μέτρων από τον συλλεκτήρα υδάτων του Αλιάκμονα, που τροφοδοτεί την Θεσσαλονίκη, κατασκευάζεται ένας Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων, ένας ΧΥΤΥ, κατά την επίσημη ορολογία, προκαλώντας τις διαμαρτυρίες, μέχρι στιγμής δυστυχώς, μόνο των αρχαιολόγων, που ανασκάπτουν και αποκαθιστούν τα ανάκτορα του Φιλίππου του Β΄ στις Αιγές, που απέχουν μόλις 1.5 χιλιόμετρα…

Αυτά για το Εθνικό Πάρκο του Δέλτα κυρίως…

Βάλτε τώρα μπροστά σας τον πίνακα που συνθέτουν τα επίσημα πρόσωπα των αρμοδίων της πόλης, προσθέστε τους απρόσωπους εμπλεκόμενους φορείς, την γραφειοκρατία, τις αντιθέσεις, τα συμφέροντα, τις πολιτικές και κομματικές σκοπιμότητες, τις επερχόμενες σε λίγο εντάσεις, που θα προκαλούν οι εκλογές του 2010 στην Αυτοδιοίκηση, και τέλος την αδρανοποιημένη Θεσσαλονικιώτικη κοινωνία, για να καταλήξετε με βεβαιότητα στο τι πρόκειται να συμβεί, και κυρίως ποια θα είναι η τύχη αυτών των ιστορικών προκλήσεων για το μέλλον της πόλης.