ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ- ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Λίγες, σκόρπιες σκέψεις, με αφορμή την επικαιρότητα

Η δύσκολη κατάσταση των οικονομικών των πολιτιστικών φορέων της Θεσσαλονίκης, είναι πια κοινός τόπος και δεν νομίζω ότι χρειάζεται να αναλυθούν ούτε οι αιτίες, ούτε και η μελλοντική εξέλιξή της.

Γι αυτό άλλωστε μιλούν οι αρμόδιοι των φορέων, έστω κι αν τα στοιχεία που παρουσιάζουν δεν είναι πάντοτε πλήρη και αναλυτικά.

Το σημαντικό εν προκειμένω είναι ότι μπαίνουμε σε μια πολύ δύσκολη χρονιά, που εκ των πραγμάτων θα έχει τις δυσμενείς της επιπτώσεις και στον Πολιτισμό, τον «αδύναμο κρίκο» των δραστηριοτήτων του κράτους εν Ελλάδι…

Οι εκκρεμότητες από τις μη εκτελεσθείσες προγραμματικές Συμβάσεις του ΥΠΠΟ με φορείς της Αυτοδιοίκησης και του Πολιτισμού, είναι ήδη ορατές και πολλές φορές καταλυτικές, αφού οδήγησαν σε διάλυση και κατάργηση δραστηριοτήτων.

Αλλά και οι υποχρεώσεις που αναλήφθηκαν προς τρίτους στηριζόμενοι στην ετήσια οικονομική ενίσχυση του ΥΠΠΟ, που δε εκτελέστηκε , παραμένουν ως χρέη, και πιέζουν ασφυκτικά την δραστηριότητα των φορέων.

Και όχι μόνο αυτό.

Κάτω από τις γενικότερες συνθήκες και το οικονομικό περιβάλλον που εξελίσσεται όλο και χειρότερα, οι φορείς περιορίζουν δραστικά τα προγράμματά τους και κυρίως τις διεθνείς δραστηριότητές τους.

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στον πρόσφατο απολογισμό του ανακοίνωσε έλλειμμα της τάξης των 2 εκατομ. ευρώ και την ματαίωση της διοργάνωσης απονομής του Ευρωπαϊκού Βραβείου Θεάτρου.

Την διοργάνωση ανέλαβε το Βρότσλαβ της Πολωνίας, όπου και θα επιδοθεί το φετινό Βραβείο στον Κρίστιαν Λούπα , ένα μεγάλο δημιουργό του σύγχρονου ευρωπαϊκού θεάτρου.
Την ίδια τύχη έχει και το Φεστιβάλ Θεάτρου Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Το ΚΘΒΕ για λόγους οικονομικούς και πάλι δεν κατάφερε να διατηρήσει μόνιμα τον θεσμό αποδέχτηκε σχετικό αίτημα και το 2ο Φεστιβάλ ανέλαβε να διοργανώσει η Σμύρνη.

Τι σημαίνουν όλα αυτά;

Μα φυσικά απώλειες για την Θεσσαλονίκη.

Επικρέμαται τώρα και ο προφανής κίνδυνος ότι στο έλλειμμα των 2 εκ., ευρώ θα προστεθεί και νέο , αφού αντί των 10 εκ. ευρώ που ζήτησε το ΚΘΒΕ για το 2009, έλαβε τελικά μόλις 7.9 εκατ.

Μόλις προχθές το ΣΕΗ εξήγγειλε απεργία των ηθοποιών του ΚΘΒΕ, διότι δεν υπογράφεται η Ετήσια, ή διετής Συλλογική Σύμβαση τους σε αντίθεση με ότι συνέβη με το Εθνικό Θέατρο και την Λυρική Σκηνή. Ο Καλ. Διευθυντής επικαλείται την οικονομική αδυναμία του Θεάτρου και την μη ενημέρωση του νέου υπουργού Πολιτισμού επί των οικονομικών προβλημάτων του ΚΘΒΕ.

Ταυτόχρονα σε εξέλιξη βρίσκεται και η απεργιακή κινητοποίηση του διοικητικού-τεχνικού προσωπικού πάλι για την υπογραφή της συλλογικής τους σύμβασης.

Για τους γνωρίζοντες, κάθε διακοπή παραστάσεων στο ΚΘΒΕ, έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στην αξιοπιστία του και κατ επέκταση στην προσέλευση θεατών και τις εισπράξεις του.
Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, λύθηκε και η εκκρεμότητα με τον διορισμό Δ. Συμβουλίου, προγραμματίζει και όπως φαίνεται τουλάχιστον χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, τις δικές του εκδηλώσεις με κορυφαία την 2η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, συνεχίζοντας μια δημιουργική και συχνά ρηξικέλευθη πορεία, που δικαιώνει απολύτως τις προσπάθειες της πόλης από την δεκαετία του 80 για ίδρυση Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.

Αν τα οικονομικά του εξελιχθούν χωρίς περικοπές και φέτος, θα παραμείνει η μεγάλη εκκρεμότητα με τα επόμενα βήματα για την ΥΦΑΝΕΤ και κυρίως η προκήρυξη του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την μετατροπή του παλαιού εργοστασίου σε ένα Σύγχρονο Μουσείο.
Από την άλλη το εξ ίσου λαμπρό Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, σύμφωνα πάντα με τους εκπροσώπους του συνεχίζει αυτόν τον άχαρο αγώνα να εξασφαλίσει τους αναγκαίους πόρους για την λειτουργία και τις δραστηριότητές του, γεγονός που ασφαλώς περιορίζει τον ορίζοντα των δραστηριοτήτων του.

Προβλήματα που έλαβαν και δημοσιότητα αντιμετωπίζουν και τα μεγάλα αρχαιολογικά Μουσεία της πόλης. Το Αρχαιολογικό και το Βυζαντινό- αυτό αναμένει και τον διορισμό Διευθυντή- έχουν ενημερώσει σχετικά το υπουργείο και αναμένουν απαντήσεις.

Τα δύο νεώτερα Μουσεία το Κινηματογράφου και της Φωτογραφίας, ολοκληρώνουν σταδιακά τα έργα ενός νέου σχεδιασμού των χώρων τους που ασφαλώς συνδυάζονται με ανάπτυξη και των δραστηριοτήτων τους, παρ όλο ότι το Μουσείο Φωτογραφίας μας εξέπληξε όλους ευχάριστα με την δραστηριότητά του σε πολλούς τομείς, εκθέσεις, ημερίδες, κλπ.

Προέκυψε όμως ένα ζήτημα, που εμένα τουλάχιστον με ανησύχησε, καθώς πάγωσαν οι εγκεκριμένοι ήδη από τον Μ. Λιάπη προϋπολογισμοί τους για το 2009 με εντολή του Α. Σαμαρά και όλα τώρα βρίσκονται «εν αναμονή»..

Σίγουρα με όχι θετική εξέλιξη!.

Σε πλήρες πάγωμα βρίσκεται και το σοβαρό θεσμικό ζήτημα της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειάς τους, από το ΚΜΣΤ και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου αντίστοιχα, όπως και της Όπερας Θεσσαλονίκης από το ΚΘΒΕ.

Και φυσικά ούτε λόγος για τα έργα ανάπλασης και αξιοποίησης του περιβάλλοντος χώρου στον πρώτο προβλήτα, όπου τώρα το «κουμάντο κάνουν οι παρκαδώροι του εστιατορίου-καφέ, που λειτουργεί εκεί,.

Τα χειρότερα όμως έρχονται από το Τμήμα Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ.
Για την κατανόηση του θέματος θα κάνω μια μικρή αναφορά στο ιστορικό της ίδρυσης και την πολιτιστική σκοπιμότητα της.

Μετείχα στην τελική συνάντηση των αρμοδίων του Φεστιβάλ Κινηματογράφου και του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου με τον υπουργό Πολιτισμού, όταν συζητήθηκε το πρόβλημα της ίδρυσης Σχολής Κινηματογράφου, ως του αναγκαίου όρου για την άσκηση μιας αποτελεσματικής πολιτικής για τον Κινηματογράφο και ολοκλήρωσης των θεσμικών παρεμβάσεων της πολιτείας.

Ως η πλέον πρόσφορη και πρακτικά ταχύτερη λύση κρίθηκε αυτή της ίδρυσης Τμήματος Κινηματογράφου στην Σχολή Καλών Τεχνών στην Θεσσαλονίκη. Εδώ υπάρχει το Φεστιβάλ Κινηματογράφου- και στην Δράμα του ντοκιμαντέρ- το Μουσείο Κινηματογράφου, με τις αντίστοιχες υποδομές.

Τα πράγματα κινήθηκαν και φέτος ήδη συμπληρώνονται τέσσερα χρόνια από την ίδρυση του.

Αλλά η ελληνική μιζέρια είναι γνωστή. Ο κοντόφθαλμος τρόπος αντιμετώπισης των ζητημάτων με μακρόπνοη απόδοση εξ ίσου. Και φυσικά πάντοτε καραδοκεί και εκ του παρασκηνίου ενεργεί το αθηνοκεντρικό κατεστημένο, που ποτέ δεν είδε με καλό μάτι την απόφαση αυτή.

Κι έτσι η Σχολή βρίσκεται υπό κατάληψη, δεν υπάρχουν κονδύλια για την αμοιβή των καθηγητών, οι μόνιμοι καθηγητές είναι μόλις δύο, οι υπόλοιποι δεκαπέντε μοιράζονται την αμοιβή των κενών θέσεων που φτάνει τώρα στο δυσθεόρατο ύψος των 250 ευρώ!.

Κάτω από τις συνθήκες αυτές ακυρώθηκε οριστικά ο οδηγός σπουδών της Σχολής. Δεν εκδόθηκαν ποτέ αποφάσεις σχετικά με την επαγγελματική των αποφοίτων της σχολής αυτής.
Ποιο λοιπόν μπορεί να είναι το μέλλον αυτής της Σχολής, των αποφοίτων της, και του Ελληνικού Κινηματογράφου, τον οποίο υποτίθεται ότι επρόκειτο να υπηρετήσουν ;

Αυτά... Εν Θεσσαλονίκη.. Το σωτήριο έτος 2009!..

Ποιο λοιπόν μπορεί να είναι το μέλλον αυτής της Σχολής;

Εδώ προκύπτει βέβαια ένα ζήτημα.

Οι αρχές της πόλης, σταδιακά αποξενώθηκαν από τους μεγάλους πολιτιστικούς οργανισμούς της Θεσσαλονίκης, θεωρώντας τους ως «κρατικές δραστηριότητες», των οποίων την ευθύνη έχει αποκλειστικά το ΥΠΠΟ.

Αυτό όμως είναι η μισή αλήθεια.

Κάθε υποβάθμιση των δραστηριοτήτων αυτών των φορέων, που ουσιαστικά εκπροσωπούν την Θεσσαλονίκη στον διεθνή χώρο, συντελεί ταυτόχρονα και στην μείωση της παρουσίας και του ρόλου της ίδιας της πόλης στον κρίσιμο τομέα του ανταγωνισμού των πόλεων, στις προοπτικές της στην επιρροή της στις συνεργασίες της.

Εν τούτοις η υποστήριξη των διεκδικήσεων των πολιτιστικών φορέων, απουσιάζει μόνιμα από την ατζέντα των επαφών, και των ενεργειών των τοπικών φορέων, κυρίως αυτών της Αυτοδιοίκησης.

Και αυτό έχει δυσμενείς συνέπειες για την ύπαρξη και την ανάπτυξη των κορυφαίων καλλιτεχνικών και πολιτιστικών οργανισμών της Θεσσαλονίκης.