«Απορία ψάλτου…βιαστικές αποχωρήσεις»
Κώστας Μαρίνος στην «Μακεδονία» της 2.7.09

Και στο βάθος ο κρίσιμος ρόλος των ΜΜΕ στο πολιτιστικό μέλλον του τόπου.

Με ξάφνιασε ο εκλεκτός δημοσιογράφος του πολιτιστικού ρεπορτάζ Κώστας Μαρίνος, σχόλιο του στην Μακεδονία της 2.7.09.

Έθιξε ένα εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα, αυτό της ουσιαστικής παραχώρησης των πολιτιστικών σελίδων των εφημερίδων, στα Δελτία τύπου των ενδιαφερομένων φορέων και δημιουργών, χωρίς σχολιασμό, χωρίς κριτική και κυρίως χωρίς την προσθήκη ειδήσεων ή απόψεων που προκύπτουν από τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων προς τους εντευξιαζομένους.

Ασφαλώς και δεν συμβαίνει πάντοτε κάτι τέτοιο.

Η Θεσσαλονίκη έχει να επιδείξει μια νέα γενιά δημοσιογράφων
του πολιτιστικού ρεπορτάζ, ενημερωμένων σε βάθος γύρω από τα προβλήματα του πολιτισμού, θεωρητικά καταρτισμένων και με ισχυρές απόψεις.

Η παρουσία τους στις συνεντεύξεις τύπου, ή τουλάχιστον στις σημαντικότερες από αυτές, προσθέτει στην ενημέρωση του κοινού πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία, πέραν των τυπικών, ή όσων ενδιαφέρεται να διακινήσει ο οργανωτής μιας πολιτιστικής ή καλλιτεχνικής εκδήλωσης.

Το φαινόμενο πάντως, στο οποίο αναφέρεται ο Κώστας Μαρίνος είχε προκαλέσει αντίστοιχα σχόλια και το 1997, όταν μπροστά στους δημοσιογράφους βρέθηκαν κορυφαίοι δημιουργοί , διανοούμενοι, σκηνοθέτες κλπ , με παγκόσμια αναγνώριση, για τους οποίους το βέβαιο ήταν ότι πολύ δύσκολο θα τους ξανασυναντούσαν και ακόμη δυσκολότερα θα τους ξανάβλεπε η Θεσσαλονίκη.

Έλειψε τότε ακόμη και η προσωπική φιλοδοξία να πετύχουν μια αποκλειστική συνέντευξη, που θα αποτελούσε και προσωπική επιτυχία.

Το έκαναν βέβαια πότε πότε τα τότε «ιερά τέρατα» του πολιτιστικού ρεπορτάζ, αλλά η γενική εικόνα των συνεντεύξεων ήταν σχεδόν πάντοτε ίδια με αυτήν που περιγράφει στο σχόλιο του ο Κώστας Μαρίνος.

Με το τέλος των δηλώσεων των συμμετεχόντων στο πάνελ της συνέντευξης αποχωρούν οι δημοσιογράφοι έχοντας στα χέρια τα δελτία τύπου των ενδιαφερομένων.

Ο Κώστας Μαρίνος δεν κάνει βέβαια μόνο διαπιστώσεις, προβληματίζεται πάνω στο φαινόμενο και καταθέτει και μια πρόταση, να αλλάξει ριζικά ο χαρακτήρας των συνεντεύξεων κυρίως με το να μετατεθεί ο χρόνος των συνεντεύξεων μετά την πρεμιέρα, τα εγκαίνια κλπ όταν πια το προβαλλόμενο «προϊόν» θα έχει παρουσιαστεί και δεν θα μένει στον κόσμο των επιδιώξεων, των στόχων και των προσδοκιών.

Αυτά βέβαια όταν αναφερόμαστε στα προγράμματα και τις εν γένει καλλιτεχνικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις.

Τα πράγματα παίρνουν όμως διαφορετική, πολύ πιο σοβαρή διάσταση, όταν χρειάζεται να ασχοληθεί κάποιος με τα γενικότερα προβλήματα του πολιτισμού, είτε στην χώρα, είτε στην Θεσσαλονίκη.

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός, ότι η οικονομική κρίση έπληξε καίρια τον πολιτισμό σε όλες τις διαστάσεις και τα επίπεδά του.

Πολιτιστικοί Οργανισμοί και Μουσεία, κρατικοί και μη, καλλιτεχνικά γεγονότα, αυτόνομες μικρές ομάδες ή κινήσεις γύρω από την Τέχνη και τον πολιτισμό, έχουν δεχθεί τις συνέπειες σε βαθμό καταλυτικό και κάποτε μοιραίο για το ίδιο τους το μέλλον.

Κάθε ημέρα μπορεί κανείς πλέον να διαβάσει αποκαλυπτικές για δημόσιους υπαλλήλους και «έξω από τα δόντια» δηλώσεις των επικεφαλής των μεγάλων Μουσείων της χώρας, για τα αδιέξοδα μπροστά στα οποία βρίσκονται ήδη ακόμη και για την καθημερινή λειτουργία των Μουσείων.

Όπως τονίζουν κορυφαίοι εκπρόσωποί τους, τα προβλήματα δεν περιορίζονται απλώς στην οικονομική ασφυξία, που καταργεί στην πραγματικότητα τις δράσεις και τον ρόλο των Μουσείων, αλλά τώρα πια και στον θεσμικό χαρακτήρα των Μουσείων και στην γενικότερη μουσειακή πολιτική του ΥΠΠΟ, αν υποθέσουμε ότι υφίσταται κάτι τέτοιο..

Η λαμπρότητα των εγκαινίων του νέου Μουσείου της Ακρόπολης, δεν μπορεί να κρύψει την βαθιά κρίση στην οποία έχουν περιέλθει μεγάλα και ιστορικά Μουσεία, που είναι και αυτά η πολιτιστική βιτρίνα της χώρας και της ιστορίας της.

Η κρίση δεν επιδρά μόνο στην εξασφάλιση των όρων της καθημερινής ομαλής λειτουργίας των Μουσείων, και των οργανισμών πολιτισμού και καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Στέλνει στο απροσδιόριστο μέλλον θεσμικές ρυθμίσεις, εκσυγχρονισμούς, νέα έργα πολιτιστικής υποδομής , που η απουσία ρύθμισής τους μπορεί να καταστεί ακόμη και μοιραία.

Γι αυτό και είναι να απορεί κανείς όταν διαβάζει σχόλια κυρίως πολιτικών αναλυτών και συντακτών για το «ήρεμο λιμάνι» στο οποίο κατέφυγε (ή τον οδήγησαν κατ άλλους), ο υπουργός Πολιτισμού Αντώνης Σαμαράς, ώστε να μην υποστούν φθορά οι πολιτικές του φιλοδοξίες.

Ας επιστρέψουμε όμως στην αρχή του Σημειώματος αυτού.

Διάχυτες είναι οι πληροφορίες ότι μέσα στις προσεχείς ημέρες αναμένεται στην Θεσσαλονίκη ο υπουργός Πολιτισμού.

Κατά την γνωστή τακτική, θα επισκεφτεί κάποιους κρατικούς οργανισμούς, και θα παραχωρήσει συνέντευξη τύπου, όπου θα ανακοινώσει τα μέτρα που σκοπεύει να λάβει, ως απάντηση στα προβλήματα που θα του τεθούν.

Ανεξάρτητα λοιπόν τι θα του εισηγηθούν οι επικεφαλής των φορέων της πόλης, ανεξάρτητα των όσων ο ίδιος κρίνει ως προτεραιότητες του υπουργείου του, η πόλη έχει φωνή και εκφραστές της είναι πέραν των άλλων θεσμικών και τα ΜΜΕ και κυρίως ο τύπος της Θεσσαλονίκης.

Τα ερωτήματα είναι καίρια.

Τι θα γίνει με την ΥΦΑΝΕΤ και αν κινούνται οι διαδικασίες του διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού , αν έχει προβλεφθεί η ένταξη του έργου στο Δ΄ ΚΠΣ.

Τι θα γίνει με την αυτονόμηση των τριών πολιτιστικών φορέων, που λειτουργούν ως τώρα ως τμήματα άλλων μεγάλων κρατικών οργανισμών, όπως η Όπερα Θεσσαλονίκης, το Μουσείο Φωτογραφίας και το Μουσείο Κινηματογράφου.

Γι αυτά τα τελευταία μάλιστα η αυτονόμηση τους σημαίνει αυτόματα και την έμμεση αναγνώριση τους ως «εθνικών» Μουσείων.

Υπάρχουν σκέψεις στο ΥΠΠΟ για την β΄ φάση των αναγκαίων εργασιών στον α΄ προβλήτα για τον σχεδιασμό και την αξιοποίηση του υπαίθριου χώρου;

Τι ακριβώς σχεδιάζει το ΥΠΠΟ για τις αναγκαίες θεσμικές αλλαγές, που από καιρό τώρα έχουν τεθεί υπ όψιν του και αφορούν στο σύνολο σχεδόν των πολιτιστικών φορέων της πόλης;

Σχεδιάζει το ΥΠΠΟ να θέσει στην διάθεση της Πειραματικής Σκηνής της «Τέχνης» μία από τις τέσσερις κινηματογραφικές αίθουσες του α ΄προβλήτα, ώστε να στεγαστεί ό πιο σημαντικός μετά το ΚΘΒΕ θεατρικό σχήμα και ταυτόχρονα να εμπλουτίσει την πολιτιστική δραστηριότητα του προβλήτα;

Αυτά και άλλα και φυσικά οι οικονομικές εκκρεμότητες των φορέων και τα χρέη του ΥΠΠΟ προς την τοπική αυτοδιοίκηση από την μη εκπλήρωση των προγραμματικών υποχρεώσεων του.

Όλα αυτά εξαιρετικά σημαντικά για το παρόν και το μέλλον του Πολιτισμού στην πόλη, περιμένουν προβολή, υποστήριξη και διεκδίκηση από την ίδια την πόλη και τους εκφραστές της.
Και μεταξύ των εκφραστών και μάλιστα με την ισχυρότερη φωνή ασφαλώς και συγκαταλέγουμε ,όπως σημειώθηκε ήδη και τα Μέσα Ενημέρωσης της Θεσσαλονίκης.