Κλυδωνίζεται επικίνδυνα η ισορροπία του πολυκεντρικού μας κόσμου.

Τα αλλεπάλληλα «επεισόδια» με πρωταγωνιστή την Κίνα

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το κεντρικό θέμα της επικαιρότητας, είναι η πίεση που ασκεί η απληστία των αγορών, αλλά και η πολιτική στο οικοδόμημα του Ευρώ και οι εντεινόμενες καθημερινά συζητήσεις για την επείγουσα ανάγκη λήψης μέτρων.

Τα όσα συμβαίνουν τώρα στον Νότο της Ε.Ε. καταδεικνύουν φυσικά τις εγγενείς, θεσμικές αδυναμίες του ευρώ, αλλά και τα αδιέξοδά του

Αυτά στο προσκήνιο του άμεσου ενδιαφέροντός μας.

Τα όσα συμβαίνουν όμως ταυτόχρονα τον τελευταίο καιρό στις σχέσεις Κίνας- Η.Π.Α. αλλά και Κίνας –Ευρωπαϊκής Ένωσης και μοιάζουν με την αποκάλυψη ρωγμής σε διαστημόπλοιο που κινείται στο Σύμπαν, είναι εξ ίσου σημαντικά για την παγκόσμια οικονομία, την παγκόσμια ισορροπία και ως εκ τούτου αργά ή γρήγορα θα οι συνέπειες τους θα φτάσουν και στην πόρτα μας.

Σε μια εποχή σημειωτέον, που η οικονομία στην Κίνα κινείται με ρυθμούς ανάπτυξης 7,8% ενώ στο θησαυροφυλάκιο της διατηρεί συναλλαγματικά αποθέματα 2,4 τρισ. Δολάρια, αναδεικνύοντας την τεράστια απόσταση που χωρίζει την Κίνα από τις Δυτικές Δημοκρατίες.

Και όλα αυτά που την ίδια στιγμή η Αμερική παραπαίει από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης , το δισθεώρατο δημόσιο χρέος και την ανεργία σε πρωτοφανή ύψη, την οργανωμένη κοινωνική αντίδραση στην πολιτική του Προέδρου Μπ. Ομπάμα, την αιματηρή εμπλοκή σε δύο πολέμους και την απώλεια του ελέγχου στο Κογκρέσο, με τις δυσκολίες άσκησης πολιτικής που αυτό συνεπάγεται.

Και το χειρότερο όλων την υπόγεια «δουλεία» των ΗΠΑ σε μια Κίνα, που κρατά στα χαρτοφυλάκια της περισσότερο από το ¼ των Αμερικανικών ομολόγων…

Όπως γράφει η «Λιμπερασιόν», επιχειρώντας να εξηγήσει την ένταση των τελευταίων ημερών, στην κορυφή της Κινεζικής ιεραρχίας επικρατούν τώρα «εθνικιστές» και οπαδοί της σκληρής γραμμής απέναντι στις Η.Π.Α., συνέπεια των οποίων είναι η επιθετικότητα και κυρίως η αλαζονεία με την οποία αντιμετωπίζει η Κινεζική ηγεσία τις –προβληματικές σε ορισμένες περιπτώσεις- πρωτοβουλίες και ενέργειες των Η.Π.Α.

Ο πόλεμος άρχισε με την γνωστή απόπειρα να «εξοριστεί» από την Κίνα η Google. Είναι γνωστή και από το παρελθόν η πολιτική της Κίνας να θέσει περιορισμούς στις ελευθερίες και τους εξ αυτών κινδύνους για το καθεστώς, που προσφέρει η επανάσταση του Διαδικτύου.

Ακολούθησε η απόφαση των ΗΠΑ να πουλήσουν όπλα στην Ταϊβάν, το νησί που η Κίνα θεωρεί ως επαρχία του, που αποσπάστηκε από τον εθνικό κορμό με την ήττα των εθνικιστών και την καταφυγή εκεί του Τσαν Κάϊ Σεκ. Η αντίδραση εδώ ήταν περισσότερο ουσιαστική. Η Κίνα πάγωσε αμέσως τις στρατιωτικές σχέσεις με την Αμερική και απειλεί τις Αμερικανικές εταιρίες παραγωγής του εξοπλισμού που πωλείται στην Ταϊβάν με κυρώσεις.

«Περιμένετε και θα δείτε» ήταν η απειλητική απάντηση του εκπροσώπου της κινεζικής κυβέρνησης στις ερωτήσεις για το είδος των κυρώσεων, συμπληρώνοντας- και εδώ βρίσκεται η ουσία των πραγμάτων- ότι οι αμερικανικές ενέργειες «θα επηρεάσουν αναπόφευκτα τη συνεργασία Κίνας-ΗΠΑ σε σημαντικά διεθνή και περιφερειακά θέματα». Και αυτό είναι εξαιρετικά σοβαρό αν αναλογιστεί κανείς την έκταση και την σημασία αυτών των διεθνών θεμάτων, όπου η συνεργασία των δύο υπερδυνάμεων επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την πορεία και την εξασφάλιση της διεθνούς ισορροπίας και ειρήνης.

Τα πράγματα πήραν επικίνδυνη τροπή όταν ανακοινώθηκε ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ πρόκειται να δεχθεί τον εξόριστό πνευματικό ηγέτη του Θιβέτ, Δαλάϊ Λάμα. Η Κίνα που τον θεωρεί κόκκινο πανί και επικίνδυνο αυτονομιστή, ας θυμηθούμε την άρνηση του Κινέζου ηγέτη να συναντηθεί με τον Σαρκοζί στην κορύφωση της διεθνούς οικονομικής κρίσης και τις συνέπειες αυτής της άρνησης, δήλωσε μέσω ενός αξιωματούχου της:

« Αν ο Αμερικανός ηγέτης επιλέξει αυτήν την περίοδο για να συναντήσει τον Δαλάϊ Λάμα, θα βλάψει την εμπιστοσύνη και την συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες» και αναρωτήθηκε στην συνέχεια με σημασία , «και πως αυτό θα βοηθούσε τις ΗΠΑ να ξεπεράσουν την σημερινή οικονομική κρίση;»

Δεν πρόκειται λοιπόν μόνο για μια αλαζονική συμπεριφορά, που ζητά από τον πρόεδρο των ΗΠΑ να ματαιώσει την συνάντηση, με ό,τι αυτό θα συμβολίζει αλλά και για ωμό εκβιασμό, καθώς κουνά μπροστά στα μάτια της άλλοτε υπερδύναμης, τα 2,4 δις. Δολαρίων των συναλλαγματικών αποθεμάτων που διατηρεί η Κίνα στο χαρτοφυλάκιο της και φυσικά την όλη διακρατική οικονομική πραγματικότητα και την ισορροπία στις διεθνείς σχέσεις και άρα και τα διεθνή συμφέροντα των ΗΠΑ.

Θα μου πείτε βέβαια ότι στις διεθνείς σχέσεις ισχύει πάντα το δίκαιο του ισχυρότερου, ο κυνικός ισολογισμός ανάμεσα στα κέρδη και τις ζημίες και ακόμη ότι η ενέργεια των ΗΠΑ να πουλήσουν οπλισμό και μάλιστα επιθετικό στην Ταϊβάν , είναι όντως προκλητική και παράλογη, αν φυσικά εξαιρέσουμε από την αξιολόγηση των πραγμάτων το οικονομικό υπόβαθρο της ιστορίας και τον ρόλο των Αμερικανικών βιομηχανιών παραγωγής εξοπλισμών.

Αλλά οι δημόσιες απειλές και η υπενθύμιση της «ομηρίας», αυτή δε καθ εαυτή η απαίτηση της ματαίωσης της συνάντησης με τον Δαλάϊ Λάμα, που συνιστά οπό μια άποψη και ένα είδος υποτέλειας και περιορισμού τη εθνικής κυριαρχίας για μια παγκόσμια δύναμη όπως η ΗΠΑ ξεπερνά τα όρια μιας κοινής διαμάχης συμφερόντων, έστω και στρατηγικών και οδηγεί σε ανατροπές και ανισορροπίες , σε «ασύμμετρες» απειλές ακόμη και κατά της διεθνούς ισορροπίας.

Η Κίνα βέβαια επιβεβαιώνοντας την ανάλυση του διευθυντή του Κέντρου για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση (CER) Τσαρλς Γκραντ, στον οποίο αναφέρθηκε και η Λιμπερασιόν, φαίνεται ότι έχει μπει σε μια εσωτερική ιδεολογική τροχιά, που αρχίζει να επηρεάζει τις διεθνείς της σχέσεις και όπως σημειώνει ο Διευθυντής του Κέντρου «η αλλαγή αυτή συντελεί ώστε οι κυβερνήσεις και ευρωπαϊκοί θεσμοί, να αναθεωρούν τη στρατηγική τους απέναντι στην Κίνα».

Βρισκόμαστε συνεπώς μπροστά σε μια αλλαγή της μέχρι σήμερα γνωστής παγκόσμιας ισορροπίας, όπως την ζήσαμε, είτε στις συνόδους των G(8,12,22), είτε με την ένταξη της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ),είτε στις παγκόσμιες κινήσεις άλλοτε για το κλίμα, άλλοτε για την οικονομία κλπ, όταν σταδιακά ο νέος παίκτης ενσωματώθηκε στην διεθνή «τάξη πραγμάτων»,, παίζοντας σε γενικές γραμμές ένα θετικό ρόλο.

Τι πρόκειται να συμβεί από δω και πέρα;

Αν κανείς προσεγγίσει τα δεδομένα με την μαρξιστική ανάλυση, ασφαλώς όλα θα καταλήξουν στην οικονομία, και εκεί θα εμφανιστούν οι πραγματικές επιδιώξεις της Κίνας.

Εν αναμονή λοιπόν.

Υ.Γ.1

Καλό είναι να μην ξεχνάμε την «αντίδραση» των δυτικών «αγορών», μόλις δημοσιοποιήθηκε το ενδεχόμενο να αναζητηθούν λύσεις στο πρόβλημα του Ελληνικού δανεισμού στην Κίνα.

Το κόστος που κλήθηκε να καταβάλλει η χώρα ήταν της τάξης μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ και μόνο γιατί υπήρξε πρόθεση για κάτι τέτοιο.

Υ.Γ. 2

Ο Μπάρακ Ομπάμα φαίνεται να πρωταγωνιστεί τώρα και ένα «Ευρωπαϊκό» επεισόδιο. Αυτό με την άρνησή του να συμμετάσχει στην Σύνοδο Ευρωπαϊκής Ένωσης-ΗΠΑ, όπου το κυρίαρχο θέμα θα ήταν ασφαλώς η διεθνής οικονομική κρίση και τα μέτρα αντιμετώπισής της.

Όποια ερμηνεία και αν προτιμήσει κανείς από αυτές που κυκλοφόρησαν, όπως ότι επιθυμεί να μειώσει τα ταξίδια στο εξωτερικό, για να αφοσιωθεί στα οικονομικά προβλήματα της χώρας, ή ότι δεν βλέπει τον λόγο να μετάσχει σε μια συνάντηση, που δεν φαίνεται να μπορεί να καταλήξει κάπου , ή τέλος η προσβλητική θα έλεγα ερμηνεία της « Wall Street Journal, ότι δήθεν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ «δεν ξέρει με ποιον θα μιλήσει, με τον Πρόεδρο της Ένωσης Χέρμαν Βαν Ρομπάϊ, ή τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Χοσέ Λουϊς Θαπατέρο;

Πρόκειται βέβαια για επανάληψη του γνωστού «ερωτήματος» που απηύθυναν στον Χέρμαν Βαν Ρομπάϊ , αμέσως μετά την εκλογή του ,φέρνοντας στο προσκήνιο τα ερωτηματικά σχετικά με τους ρόλους των δύο Προέδρων.

Το ερώτημα τότε ήταν βέβαια ρητορικό , η επανάληψή του όμως τώρα από την “W.S.J.” δεν είναι απλώς υπεκφυγή, αλλά και μια ευκαιρία ειρωνικής αναφοράς.

Όλοι φυσικά γνωρίζουν ότι και πάλι η «οικονομία» γίνεται η αιτία αυτής της συμπεριφοράς του προέδρου των ΗΠΑ, και ειδικότερα η η διαφορά που χωρίζει τώρα με ιδιαίτερη ένταση την κυριαρχούσα στην Ευρώπη αντίληψη για την αντιμετώπιση της κρίσης από αυτήν που επιλέγει η προεδρεία του Μπάρακ Ομπάμα.

Εκείνο που μπορεί να επισημάνει κανείς εδώ, είναι η κρισιμότητα του γεγονότος ότι σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία, αλληλοεξαρτώμενη και αλληλοεπιδρώσα, δεν είναι χωρίς συνέπειες αυτή η διαφωνία. Και θα φανούν στους προσεχείς μήνες, οι συνέπειες της.

Υ.Γ. 3

Μέσα σε ελάχιστες ημέρες νέα επεισόδια προκλήθηκαν στις σχέσεις Κίνας- Ε.Ε. και Κίνας- ΗΠΑ-Ε.Ε.

Η Κίνα προσέφυγε κατ αρχήν στον ΠΟΕ γιατί η Ε.Ε. επιβάλλει δασμούς στα εισαγόμενα από την Κίνα στις αγορές της Ε.Ε. υποδήματα.

Ο λόγος είναι γνωστός , η πλήρης αδυναμία των ευρωπαϊκών βιομηχανιών, να ανταγωνιστούν τα φτηνά προϊόντα που παράγονται στην Κίνα.. Αποκαλυπτικό της πολυπλοκότητας του προβλήματος είναι και το γεγονός ότι στην προσφυγή της Κίνας συμμετέχουν και οι μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρίες παραγωγής υποδημάτων όπως η Puma, η Adidas, η Timberland, καθώς είναι γνωστό ότι οι εταιρίες αυτές μετέφεραν τα εργοστάσια τους στην Κίνα, με τα φτηνά μεροκάματα, πολλαπλασιάζοντας έτσι τα κέρδη τους ενώ την ίδια στιγμή αδυνατίζουν την βιομηχανική παραγωγή και την οικονομική ανάπτυξη των χωρών της Ε.Ε.

Υ.Γ. 4

Σήμερα έγινε γνωστό ότι ο Κινέζος ΥΠΕΞ Γιανγκ Τζιεσί αρνήθηκε να συμπαραταχθεί με την πολιτική επιβολής κυρώσεων κατά του Ιράν επειδή η χώρα αυτή αρνείται να δεχθεί έλεγχο των δραστηριοτήτων της σχετικά με την πυρηνική ενέργεια και καλεί τις υπόλοιπες χώρες που πρωταγωνιστούν στην σχετική κίνηση να ακολουθήσουν την οδό των διαπραγματεύσεων. Όλο όμως αυτό το γαϊτανάκι το βλέπουμε να εξελίσσεται επί χρόνια τώρα, και την ίδια στιγμή το Ιράν να προχωρεί τα σχετικά προγράμματα του. Η άρνηση της Κίνας, αποτρέπει την δυνατότητα λήψης οποιασδήποτε αποφάσεως από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, άρα ακυρώνει στην πράξη την ισχυρή πίεση των ΗΠΑ προς την κατεύθυνση αυτή.

Όπως και να εξηγηθούν όλα αυτά τα συσσωρευμένα τις τελευταίες ημέρες «επεισόδια», ένα είναι βέβαιο. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια αλλαγή της οποίας τους πραγματικούς στόχους και φυσικά τις συνέπειες, είναι αδύνατο να υπολογίσουμε ακόμη, καθώς φαίνεται ότι θα ακολουθήσουν αρκετά ακόμη επεισόδια μέχρις ότου βρεθεί ένα νέο «σημείο ισορροπίας»…