ΟΙ «LAS INCANTADAS» στην Θεσσαλονίκη.

Οι μύθοι γύρω από τις «Μαγεμένες» και οι αυταπάτες της πόλης.



Ανακοινώθηκε πριν λίγες ημέρες ότι φτάνουν επιτέλους στην Θεσσαλονίκη το 2012, την χρονιά δηλαδή που η πόλη θα γιορτάζει τα 100 χρόνια της Απελευθέρωσής της, τα αντίγραφα των «Incantadas», ή των «Μαγεμένων», ή κατά την γνωστή υπερβολή μας ,των «Ελγινείων της Θεσσαλονίκης», ή επί το απλούστερο, των «Μαρμάρων» της Θεσσαλονίκης…

Το Λούβρο αποφάσισε- για τρίτη φορά- να κατασκευάσει αντίγραφά τους και να τα αποστείλει στην Θεσσαλονίκη, όπου θα εκτεθούν στους χώρους του Δημαρχιακού Μεγάρου, μαζί με τις μήτρες των εκμαγείων, όπως γράφτηκε, για να έχουμε πλέον το προνόμιο να τις αναπαραγάγουμε εσαεί…

Και λέω για τρίτη φορά, γιατί δεν ανταποκρίνεται ασφαλώς στην πραγματικότητα ότι η θετική απόφαση του Λούβρου ακολούθησε ένα αίτημα του Δήμου, που εκκρεμεί εδώ και δέκα χρόνια, όπως γράφτηκε επίσης.


 
Η πρώτη θετική ανταπόκριση του Λούβρου εκφράστηκε σε αίτημα και πάλι του Δήμου Θεσσαλονίκης στις αρχές της δεκαετίας του 1980, αίτημα που υποβλήθηκε ,αν θυμάμαι καλά και πάλι για έναν επετειακό εορτασμό , αυτόν των 2.300 χρόνων της Θεσσαλονίκης.

Εκείνη η ευκαιρία πήγε χαμένη μια και η νέα Δημοτική αρχή, επί δημαρχίας πλέον του Σ. Κούβελα έκρινε το κόστος των 5 εκατομ. δραχμών, υπερβολικό και δεν έδωσε συνέχεια στην ιστορία.


Το θέμα επανήλθε μια περίπου δεκαετία και κάτι αργότερα και πάλι με την ευκαιρία ενός άλλου εορτασμού ,αυτού της ανάθεσης στην πόλη της διοργάνωσης του Ευρωπαϊκού θεσμού των «Πολιτιστικών Πρωτευουσών» .

Και πάλι ατύχησε γιατί και πάλι κρίθηκε ότι το κόστος της παραγωγής και αποστολής τους στην Θεσσαλονίκη ήταν μεγάλο.

Η τρίτη απόπειρα πέτυχε επιτέλους, γιατί στο μεταξύ τα μεγάλα Μουσεία της πόλης ανακάλυψαν την σημασία και την αποτελεσματικότητα των «πολιτιστικών ανταλλαγών» με άλλα Μουσεία και εξασφάλισαν έτσι δύο εξαιρετικά ατού, υπέρ αυτών, αλλά και της Θεσσαλονίκης.


Να γίνει γνωστή μέσω των καλλιτεχνικών συλλογών των Μουσείων, η πολιτιστική κληρονομιά και η αξία των συλλογών και των εκθεμάτων των Μουσείων της Θεσσαλονίκης, αλλά ταυτόχρονα και εξ ίσου σημαντικό και η αναγραφή της Θεσσαλονίκης στον χάρτη των σημαντικών Μουσείων της Ευρώπης.

Όπως έγινε γνωστό στο τελευταίο αίτημα του Δήμου συνηγόρησαν το Γαλλικό προξενείο και το Γαλλικό Ινστιτούτο- στο πλαίσιο της πολιτιστικής πολιτικής της Γαλλίας- αλλά και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης, που ετοιμάζεται να οργανώσει και μεταφέρει το 2011 στο Λούβρο, μια μεγάλη Έκθεση με θέμα «Η αρχαία Μακεδονία και το βασίλειο του μεγάλου Αλεξάνδρου».

Και δεν υπάρχει βέβαια καμιά φαντάζομαι αμφιβολία, ότι δεν μπορεί να γίνει η παραμικρή σύγκριση μεταξύ των δύο γεγονότων, όχι μόνο γιατί στην περίπτωση των «Μαγεμένων», θα δούμε τα αντίγραφα τους, ενώ η Έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου, δεδομένων των δυνατοτήτων του, θα είναι όντως καλλιτεχνικό γεγονός διεθνούς εμβέλειας και σημασίας.


Φυσικά και δεν θα περίμενε κανείς να ανταποκριθεί το Λούβρο εύκολα στην αποστολή στην Θεσσαλονίκη των πρωτότυπων γλυπτών, μια και κυριαρχεί πια ο πανικός στα μεγάλα Μουσεία της Δύσης, από την στιγμή που το αίτημα της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα, πήρε τέτοιες διαστάσεις και τα πιεστικά αιτήματα κρατών της Ανατολής Αίγυπτος, Ιράκ, Τουρκία, κλπ πολιορκούν κυριολεκτικά τα εθνικά Μουσεία των ευρωπαϊκών κρατών .

Θα μπορούσε όμως να αποστείλει τα αυθεντικά για την Έκθεση και να τα συνοδεύσει με τα αντίγραφα τους ,που θα έμεναν στην Θεσσαλονίκη, όταν θα επιστρέφονταν τα πρωτότυπα στο Λούβρο, όπως θα συμβεί με την Έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου.


Αλλά όπως είναι γνωστό υπήρξαν κατά καιρούς και εδώ στην Θεσσαλονίκη δηλώσεις εντυπωσιασμού φυσικά, για τον αγώνα επιστροφής των «μαρμάρων της Θεσσαλονίκης», που ίσως φόβισαν τους υπεύθυνους του Λούβρου, αλλά οπωσδήποτε δεν μπορώ να αντιληφθώ αν στην προκειμένη περίπτωση έχει εξασφαλιστεί μια λογική αμοιβαιότητα.

Δεν θέλω να προκαταλάβω κανένα, αλλά πολύ φοβούμαι ότι πέραν της συγκίνησης που θα δοκιμάσουν οι Θεσσαλονικείς καθώς επί τέλους μετά τόσα χρόνια , τόσες υπερβολές και τόσους μύθους, θα αντικρύσουν από κοντά και θα «χαϊδέψουν»- όχι τα μάρμαρα φυσικά αλλά τα «χημικά» αντίγραφά τους., και θα αποκτήσουν μια ουσιαστική και αυθεντική εικόνα και της καλλιτεχνικής αξίας τους.


Γιατί δεν πρόκειται ασφαλώς ούτε για «ελγίνεια», ούτε καν για υψηλής αισθητικής Ρωμαϊκά έργα και οι περιπέτειες τους στα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας, αλλά και της αποξήλωσης και πρωτόγονης μεταφοράς τους στο λιμάνι, όπου παρέμεναν επί μήνες, μέχρις ότου καταφέρει ο Νίκολας Ρεβέτ να βρει «αγοραστή» στο Παρίσι, φέρνουν τα ίχνη τους στα σώματα των ηρώων και θεών που παριστάνουν.

Και το λέω αυτό γιατί και εγώ έμεινα άφωνος , όταν πριν από δέκα περίπου χρόνια ,τριγυρίζοντας στο τμήμα της Ρωμαϊκής Τέχνης, έπεσα τυχαία πάνω τους, στην ειδική Αίθουσα, που εκτίθενται, χωρίς να το περιμένω, γιατί και τότε, όπως και τώρα, και σήμερα ακόμη γράφεται και με σοβαρότητα υποστηρίζεται, ότι τα γλυπτά της Στοάς των Μαγεμένων παραμένουν έγκλειστα στα υπόγεια του Λούβρου.


Και τότε, για λίγα δευτερόλεφτα και πριν διαβάσω τις λεζάντες και αντιληφθώ την ύπαρξη της γνωστής γκραβούρας, που παριστάνει την Στοά, όπως ακριβώς την βρήκε ο Γάλλος γυρολόγος χειρογράφων και έργων Τέχνης, σκέφτηκα πως κάτι μου θυμίζουν

αυτές οι τεράστιες τετράγωνες κολώνες με τα ανάγλυφα κορμιά , των θεών και των ηρώων, παρά τις «πληγές» και τα βαθιά «τραύματα» του χρόνου , την κακομεταχείριση, και την μαυρίλα των πυρκαγιών και της καταστροφής.

Και ομολογώ πως κάθε φορά που επισκέπτομαι το Λούβρο και μετά το «προσκύνημα», έτσι και μόνο για ένα φευγαλέο βλέμμα, στην Νίκη της Σαμοθράκης και την Αφροδίτη της Μήλου, δεν ξεχνώ να περάσω και από τις «Μαγεμένες» . Τις χωρίζουν άλλωστε από το περίφημα αγάλματα , λίγα μόλις βήματα .


Δεν είναι κακό να έχει μια πόλη τους μύθους της και να ζει και με αυτούς, και να κτίζει ιστορίες και προσδοκίες και να συναντιέται πότε πότε και με τις αυταπάτες της, αλλά είναι εξ ίσου καλό, ίσως καλύτερο, να γνωρίζει και την πραγματικότητα και την αλήθεια και την ουσία και την σημασία των γεγονότων.
Υ.Γ.
Εκτός κι αν...
Εκτός κι αν η αμοιβαία υποχρέωση του Λούβρου εμφανιστεί στην Αθήνα, και η Θεσσαλονίκη λάβει το κοκαλάκι της παρηγοριάς..
Το σκέφτομαι γιατί η έγκριση του Λούβρου για τα αντίγραφα βρίσκεται στο πλαίσιο μιας απόφασης πολιτιστικής συνεργασίας μεταξύ των υπουργείων Πολιτισμού των δύο χωρών...

Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου