Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΝΤΙΝΟΣ ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΣ

Εις Μνήμην…

Τα δέκα από τα δεκατέσσερα χρόνια που υπηρέτησα τον Δήμο Θεσσαλονίκης, ως Δημοτικός Σύμβουλος, Αντιδήμαρχος και Αντιπρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου, τα έζησα στα έδρανα της αντιπολίτευσης, με τον Ντίνο Κοσμόπουλο ως Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου τα δύο πρώτα χρόνια και ως Δήμαρχο για όλα τα υπόλοιπα.

Έζησα από πολύ κοντά τον Δήμαρχο και κυρίως τον άνθρωπο, μιας και ο Ντίνος Κοσμόπουλος έμεινε στις συνειδήσεις και την μνήμη όλων των Θεσσαλονικέων, ως ο «καλός καγαθός» με την αρχαία απόδοση της, συμπολίτης και φίλος.

Έζησα τις μεγάλες του στιγμές, την νίκη του επί του Δημήτρη Φατούρου το 1990 , την παμμακεδονική συγκέντρωση του 1992, την απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών της Ε.Ε. να αναθέσει στην Θεσσαλονίκη την διοργάνωση του θεσμού «Πολιστιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» για το 1997,αλλά και τις δραματικές στιγμές και την οργισμένη απόφαση του να παραιτηθεί , μετά την ανακοίνωση του Κ. Καραμανλή ότι η Ν.Δ. θα υποστηρίξει στις εκλογές τον Β.Παπαγεωργόπουλο.

Αλλά και οι στιγμές αυτές , που απετέλεσαν τα κορυφαία γεγονότα της δημαρχιακής πορείας του, δεν στάθηκαν μονοσήμαντα ευτυχείς , πολύ περισσότερο δε θριαμβευτικές στιγμές.

Τα δραματικά γεγονότα που οδήγησαν στο μεγάλο συλλαλητήριο για την Μακεδονία και οι συνέπειες εκείνης της απόφασης ,δεν προβάλλονται , δεν αναφέρονται, ίσως γιατί οι στιγμές δεν προσφέρονται.

Για όσους όμως έζησαν από κοντά το παρασκήνιο εκείνης της απόφασης ,τα πράγματα διαφέρουν.

Ο Ντίνος Κοσμόπουλος βρέθηκε μπροστά στην ισχυρή πίεση της «Μακεδονικής Επιτροπής», να διοργανώσει εκείνη το συλλαλητήριο και ταυτόχρονα στην αμφισημία την οποία εξέπεμπε η κυβέρνηση με την διαφορετική στάση του τότε Υπουργού Εξωτερικών Αντώνη Σαμαρά, που πίεζε για την οργάνωση της συγκέντρωσης και την επιφυλακτικότητα του πρωθυπουργού, που φοβόταν τις συνέπειες και κυρίως τις δεσμεύσεις της.

Κινούμενος ανάμεσα στους δύο αυτούς πόλους , ο Ντίνος Κοσμόπουλος κατέφυγε στο Δημοτικό Συμβούλιο, συγκρότησε μια αντιπροσωπευτική Επιτροπή από τις δημοτικές παρατάξεις, πλην του ΚΚΕ και μ αυτούς σχεδίασε και οργάνωσε τελικά το συλλαλητήριο ,ως Δήμος Θεσσαλονίκης.

Στα κατοπινά χρόνια, τόσο εκείνος όσο και οι κυβερνήσεις αντιλήφθηκαν τις συνέπειες της δέσμευσης που τότε είχε αναληφθεί.

Ότι δηλαδή η χώρα δεν θα δεχθεί ποτέ να περιλαμβάνεται στο όνομα του νεοπαγούς κράτους, το όνομα Μακεδονία και ούτε παράγωγά του.

Πρώτη συνέπεια, η απόρριψη του πλέον ικανοποιητικού μέχρι και σήμερα για τα εθνικά συμφέροντα της Ελλάδας ονόματος της γειτονικής χώρας ως «Σλαβομακεδονία», για να οδηγηθούμε στις ημέρες μας στην «κόκκινη γραμμή» που δεν αποκλείει το όνομα Μακεδονία.

Η νίκη του στις εκλογές του 2000 επί του Φατούρου, είχε για τον Ντίνο Κοσμόπουλο την μεγαλύτερη ίσως σημασία και αξία.

Μέχρι την στιγμή εκείνη , ήταν ο Δήμαρχος που έλαβε το δαχτυλίδι από τον Σ. Κούβελα , αλλά η νίκη του με αντίπαλο ένα διακεκριμένο ακαδημαϊκό δάσκαλο ,που τον υποστήριζε –για τελευταία φορά σε εκλογές- και μέρος της Αριστεράς, τον καθιέρωσε στην συνείδηση των Θεσσαλονικέων.

Αμφίσημη και η προσωπική του ικανοποίηση από το επίτευγμα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.

Τον είδα να ξεσπά με ανακούφιση και ενθουσιασμό μέσα στην αίθουσα της Συνόδου των υπουργών Πολιτισμού, όταν τελικά και παρά την επίμονη προσπάθεια της Γερμανίας να αναβάλλει την απόφαση ,ο προεδρεύων Πορτογάλος υπουργός Πολιτισμού, με συνοπτικές διαδικασίες δήλωσε: «Λοιπόν αποφασίζουμε για το 1997 Θεσσαλονίκη και για τα επόμενα χρόνια θα προηγηθεί η απόφαση μας για την νέα διαδικασία επιλογής».

Η χαρά του εκείνη έμελε να συνοδευτεί στο τέλος με πολλές και μεγάλες πίκρες, γιατί οι περιπέτειες και τελικά η επικράτηση του μόνιμου σλόγκαν «η χαμένη ευκαιρία», ή« το μεγάλο φαγοπότι» δεν άφησε την Θεσσαλονίκη να οικειοποιηθεί και να χαρεί το μεγαλύτερο πολιτιστικό γεγονός στην ιστορία της, ούτε και να αξιολογήσει νηφάλια και αντικειμενικά την κληρονομιά σε υποδομές και θεσμούς Πολιτισμού, που την κατέστησαν πρωτοπόρα στον τομέα αυτόν, τουλάχιστον μεταξύ των πόλεων του ιδίου μεγέθους.

Η μεγάλη του όμως πικρία και ο θυμός ,που δεν τον εγκατέλειψε ποτέ, στάθηκε εκείνο που αποκαλούσε «προδοσία» των στενών συνεργατών του, που οδήγησαν τον Κ. Καραμανλή στον αποκλεισμό του από την υποψηφιότητα.

Ένα θυμό που με άφηνε άφωνο για την ένταση και την διάρκεια του ,όταν στα πολλά επόμενα χρόνια η συζήτηση το έφερνε, κυρίως με αφορμή το ερώτημά μου γιατί αποφεύγει να μετέχει στις εκδηλώσεις που καλείται, γιατί έχει απομακρυνθεί από την δημόσια ζωή της πόλης.

Άφωνο γιατί πράγματι ποτέ σχεδόν δεν εξέφραζε θυμό, δεν κρατούσε κακίες, δεν δημιουργούσε εντάσεις.

Ακόμη και όταν στην διάρκεια των συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου δεχόταν αυστηρή κριτική, και αντιδρούσε με έμφαση, έδινε την εντύπωση πως παριστάνει τον θυμωμένο, παρά ότι πράγματι ήταν. Τόσο ξένος με την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα του ήταν ο θυμός.

Έφερε το βάρος του γνωστού βιβλίου της Ιστορίας της Θεσσαλονίκης, που αποσύρθηκε από τον Σ. Κούβελα και παρά τις ειλικρινείς προσπάθειες του, δεν κατάφερε τελικά να το επαναφέρει επίσημα στην κυκλοφορία. Όλες οι λύσεις που προτάθηκαν και τον έβρισκαν σύμφωνο, σκόνταφταν τελικά σε εκείνους που είχαν πρωταγωνιστήσει στην απερίγραπτη εκείνη σκοταδιστική πράξη, που για χρόνια «σφράγισε» την πόλη με οδυνηρό τρόπο. Άφησε όμως ελεύθερη την διάθεση του σε όσους το ζητούσαν.

Εάν κανείς με ρωτούσε για τις καλές στιγμές του ως Δήμαρχος θα σημείωνα δύο.

Ότι άφησε τον Β. Καλφόπουλο να επαναφέρει το σύνολο σχεδόν των στελεχών του Πολιτισμού, που είχαν καταδιωχθεί στα χρόνια του Σ. Κούβελα. Αλλά και να συνεχίσει τις δράσεις των θεσμών που είχαν γεννηθεί στην περίοδο της δημαρχίας Θ.Μαναβή ,να εμπιστευτεί απόλυτα την Συντονιστική Επιτροπή διοργάνωσης της Έκθεσης των Θησαυρών του Αγίου Όρους να οργανώσει και να λειτουργήσει εκείνο το μεγάλο παγκόσμιας αναγνώρισης γεγονός.

Και όσον αφορά στην κλασσική λειτουργία του Δήμου , να καθιερώσει ένα σύστημα εξοπλισμού και λειτουργίας της καθαριότητας της πόλης, που την κατέστησαν στα χρόνια του, πραγματικά ως την πλέον καθαρή πόλη της χώρας.

Μέγα επίτευγμα ,αν σκεφτεί κανείς τι ακολούθησε.

Όταν επιστρέφοντας από το Άγιον Όρος, σε μια από τις επισκέψεις που συνδέονταν με την Έκθεση των Θησαυρών του Αγίου Όρους, άκουσα στο ραδιόφωνο την απόφαση του Κ. Καραμανλή και την δραματική δήλωση του Ντίνου Κοσμόπουλου, την παραίτηση του από την θέση του ως Δήμαρχος της αγαπημένης του Θεσσαλονίκης, το ομολογώ δημόσια, ότι δάκρυσα…. Δεν του άξιζε αυτή η συμπεριφορά.

Θα τον θυμάμαι με αγάπη πάντοτε. Όπως πιστεύω και ολόκληρη η πόλη.