Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΑΙΤΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΚΘΒΕ.

 

ΤΑ ΘΕΣΜΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΣΚΗΝΏΝ

 

Η παράδοση των εντάσεων μεταξύ Καλλιτεχνικού Διευθυντή και του Διοικητικού Συμβουλίου στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, συνεχίζεται κανονικά.

Τα Μέσα ενημέρωσης αφιερώνουν και πάλι ολοσέλιδα και συχνά σαλόνια στην παρουσίαση αυτού του «φαινομένου», που  δεν πρόκειται να λήξει  όσο παραμένουν οι αντιφάσεις και οι αλληλοαναιρέσεις του θεσμικού πλαισίου που διέπει την οργάνωση και λειτουργία των Κρατικών Σκηνών.

Γιατί για όσους είχαν την τύχη ή την «ατυχία» να θητεύσουν στις θέσεις αυτές , έχει γίνει προ πολλού ξεκάθαρο ότι το πρόβλημα είναι θεσμικό, δεν είναι ούτε προσωπικό,  ούτε θέμα φιλοδοξιών, προβολής, εξουσιομανίας κλπ.

Είναι τα θεσμικά κενά, που εξαναγκάζουν τα δύο κεντρικά όργανα διοίκησης του ΚΘΒΕ να βρίσκονται σε αντιπαράθεση και να οδηγούνται συχνά σε αδιέξοδα, παρασύροντας και την ομαλή λειτουργία των θεάτρων  και την σοβαρότητα και αξιοπιστία των φορέων αυτών, που ασκούν αναμφισβήτητα μια από τις πλέον σημαντικές και ουσιαστικές πολιτικές πολιτισμού της χώρας.

Διαβάζουμε τώρα μεταξύ πολλών άλλων ότι ο Πρόεδρος και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου αρνούνται να παραιτηθούν εφ όσον δεν έχει ολοκληρωθεί η θητεία τους και εφ όσον δεν έχουν ασκήσει το εκ του Νόμου καθήκον τους να εξετάσουν και αξιολογήσουν τον καλλιτεχνικό και οικονομικό απολογισμό του καλλιτεχνικού Διευθυντή Σωτήρη Χατζάκη.

Και ταυτόχρονα παρακολουθούμε τις κινήσεις του καλλιτεχνικού Διευθυντή, που κατέληξαν στην  δήλωση και πρόσκληση για ένα «δημόσιο απολογισμό» στις 21 του μηνός στο υπερώο της ΕΜΣ.

Δύο καίριες παρατηρήσεις;

1.     Ο απολογισμός της οικονομικής και καλλιτεχνικής δραστηριότητας του καλλιτεχνικού Διευθυντή ενώπιον του Διοικ. Συμβουλίου, είναι θεσμική εκ του Νόμου υποχρέωση, την οποία δεν μπορεί να υποκαταστήσει με τον «δημόσιο απολογισμό», που πάντως δικαιούται να κάνει.

2.     Η τυχόν απόρριψη του από το Διοικ. Συμβούλιο θέτει άμεσα θέμα παραίτησης του από την θέση του Καλλιτεχνικού Διευθυντή, στην οποία οφείλει να προχωρήσει ο προϊστάμενος υπουργός Πολιτισμού.

Τι όμως προκαλεί πράγματι τα προβλήματα;

Ο Νόμος προβλέπει ότι το Διοικητικό Συμβούλιο συντάσσει τον ετήσιο προϋπολογισμό του Θεάτρου, καθορίζει δηλαδή την πολιτική του θεάτρου καθώς σ αυτόν περιλαμβάνεται και η δαπάνη του καλλιτεχνικού προγραμματισμού

Και από εκεί και πέρα ο Καλλιτ. Διευθυντής οφείλει να τον εκτελέσει και εφ όσον κρίνει σκόπιμο να ζητήσει την αναμόρφωση του. Δεν μπορεί όμως να τον παραβιάσει, ή να τον παραβλέψει.

Το διοικητικό Συμβούλιο οφείλει να παρακολουθεί την εξέλιξη του και εάν αντιληφθεί υπερβάσεις, κάτι το σύνηθες, που μπορούν όμως να οδηγήσουν σε χρέη και τελικά  σε ελλείμματα στο τέλος του οικονομικού έτους, οφείλει να παρεμβαίνει.

Εν τούτοις  αυτά τα λογικά ενδιάμεσα στάδια δεν τηρούνται ποτέ.

Δεν υπάρχει τριμηνιαίος, ή εξαμηνιαίος απολογισμός, δεν τίθενται υπ όψον του Διοικ. Συμβουλίου οι συμβάσεις προσλήψεων, αμοιβών, συνεργασιών κλπ

Και το Διοικητικό Συμβούλιο μπορεί να παρακολουθεί μια εξέλιξη, στην οποία δεν υπάρχει θεσμική δυνατότητα παρέμβασης, μπορεί να αντιμετωπίζει καταστάσεις που οδηγούν υπερβάσεις και χρέη, στην καλύτερη περίπτωση, μπορεί να αντιλαμβάνεται ενέργειες, με τις οποίες δεν συμφωνεί γιατί το πλέγμα των δράσεων του καλλιτεχνικού έργου είναι τεράστιο από τις προσλήψεις καλλιτεχνικού προσωπικού,(ηθοποιών, σκηνοθετών, σκηνογράφων, μουσικών κλπ έως  καθορισμό των αμοιβών τους, μετακινήσεις και εκτός έδρας αποζημιώσεις ,συνεργασίες και συμπαραγωγές και άλλα πολλά και διάφορα, που κατά καιρούς ξεπέρασαν τα όρια της νομιμότητας.

Είναι δε σημαντικό να τονιστεί ότι θεσμικά στο Διοικ. Συμβούλιο εκπροσωπούνται το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών, ο σύλλογος Ελλήνων  Θεατρικών Συγγραφέων,…….. γεγονός που δίνει άλλη διάσταση στον ρόλο και τις ευθύνες του Διοικ. Συμβουλίου

Άλλωστε κάτι παρόμοια με τα παραπάνω ακούγονται και τώρα.

Και ενώ δεν παρεμβαίνει, ή δεν ενημερώνεται σχετικά, έχει το καταλυτικό δικαίωμα να εξετάζει και να εγκρίνει ή να απορρίπτει τον οικονομικό και καλλιτεχνικό απολογισμό του Διευθυντή με τις συνέπειες που αναφέρθηκαν παραπάνω….

Και η αντίφαση.

Εάν προκύψουν ευθύνες ως προς την οικονομική διαχείριση, αυτές καταλογίζονται από την δικαιοσύνη κατ αρχήν στο Διοικητικό Συμβούλιο. Αυτό είναι υπόλογο εκ του Νόμου.

Γι αυτό και έχει την σημασία του να ολοκληρωθεί η ετήσια διαχείριση με την υποβολή προς το Διοικητικό Συμβούλιο του οικονομικού και καλλιτεχνικού απολογισμού.

Τότε το Διοικ. Συμβούλιο αναλαμβάνει, ή δεν αναλαμβάνει ευθύνες, αν και αμφιβάλω αν η τυχόν απόρριψη του απολογισμού, το απαλλάσσει από ποινικές, ή αστικές ευθύνες.

Μέσα σ αυτό το πλέγμα κινούνται τα δύο κορυφαία όργανα των Κρατικών μας Σκηνών.

Και αυτό το ακατανόητο σχήμα διοίκησης, προκαλεί τα προβλήματα, όταν βέβαια το Διοικ. Συμβούλιο θεωρεί υποχρέωση του να ασκήσει ουσιαστικά και με υπευθυνότητα τις αρμοδιότητες του και δεν αυτοκαταργείται ως θεατής των πραγμάτων.

Φαινόμενο σύνηθες στο Εθνικό Θέατρο, όπου ο καλλιτεχνικός Διευθυντής ως  «ιερό τέρας» κυριαρχεί.

Αναφέρθηκαν σε προχθεσινό δημοσίευμα τοπικής εφημερίδας, οι  αντιπαραθέσεις μεταξύ του Διοικητικού Συμβουλίου και του Καλλιτεχνικού Διευθυντή των τελευταίων ετών.

Αυτή η όντως δυσάρεστη πραγματικότητα προέκυψε, άλλοτε έντονη και δημόσια, και άλλοτε υπόγεια , περιορισμένη στο εσωτερικό του Θεάτρου και κατά την διάρκεια της θητείας των Ν.  Χουρμουζιάδη, Π. Θασίτη, του Ν. Μπακόλα και του Μ. Βολονάκη ιδιαίτερα στην δεύτερη θητεία του, όταν και τότε ζητήθηκε η παραίτηση από την τότε υπουργό Πολιτισμού, αυτήν την φορά του Καλλιτεχνικού Διευθυντή και η ρήξη έφτασε στις αίθουσες των δικαστηρίων. Τα ίδια και με τον Β. Παπαβασιλείου, Δ. Χρονόπουλο, B. Αρδίτη και N. Τσακίρογλου.

Το γεγονός αυτό από μόνο του επιβεβαιώνει την ύπαρξη θεσμικού προβλήματος που προκαλεί τις εντάσσεις στο εσωτερικό του ΚΘΒΕ μεταξύ των δύο κορυφαίων οργάνων του.

Και ένα τελευταίο εύγλωττο ερώτημα.

Γιατί κανένας Καλλιτεχνικός Διευθυντής δεν δέχθηκε να συμπληρωθεί η πάντοτε κενή θέση του Οικονομικού Διευθυντή;

Γιατί δεν βλέπει το φως της δημοσιότητας μια πρόσκληση εκδήλωση ενδιαφέροντος που να ζητά υποψηφιότητες για την κάλυψη αυτής της θέσης από αποδεδειγμένων  γνώσεων και εμπειρίας ανώτερο οικονομικό στέλεχος, που θα αναλάβει ανεξάρτητα από τα δύο όργανα όχι απλώς την οικονομική διαχείριση, αλλά την χάραξη και εφαρμογή μιας οικονομικής πολιτικής, που θα βγάλει επιτέλους το ΚΘΒΕ από την μόνιμη «χρεωκοπία»;

Υ.Γ. 1

Διαβάζω σήμερα στις ηλεκτρονικές στήλες ότι βρέθηκε λύση στο πρόβλημα που ταλανίζει τον τελευταίο καιρό το ΚΘΒΕ. Σύμφωνα με το δημοσίευμα ο Πρόεδρος του Δ. Συμβουλίου Μ. Τρικούκης θα αποδεχθεί θέση στο Διοικ. Συμβούλιο του Μεγάρου Μουσικής, που θα του προσφέρει ο αναπλ. Υπουργός Πολιτισμού και έτσι δια της αποχωρήσεως του από το Δ.Σ. και της αντικαταστάσεως του από «πρόσωπο που έχει ήδη βρεθεί» θα λήξη η περιπέτεια.

Περισσότερο αναξιόπιστη και προσβλητική λύση από την ιδέα αυτήν που εκθέτει και τον αναπλ. Υπουργό και τον Μ. Τρικούκη δεν θα μπορούσε να υπάρξει.

Γι αυτό και διατηρώ ισχυρές επιφυλάξεις για το κατά πόσον ανταποκρίνεται στα πράγματα η πληροφορία αυτή.

Υ.Γ. 2

Ο κ. Σ. Χατζάκης εμφανίζει την μεθαυριανή δημόσια παρουσίαση του απολογισμού του, ως ρηξικέλευθη πράξη που αποδεικνύει ότι δεν έχει τίποτε να κρύψει, ή να φοβηθεί .

Δεν πρόκειται όμως περί αυτού.

Και άλλοι καλλιτεχνικοί Διευθυντές προ αυτού έκαναν μετά τον απολογισμό ενώπιον του Δ. Συμβουλίου και την συζήτηση του και δημόσιο απολογισμό, παρόντων και των Προέδρων και μελών  του Δ. Συμβουλίου.

Υ.Γ. 3

Δεν αποφεύγω να πάρω θέση για την σημερινή διάσταση και σύγκρουση μεταξύ Προέδρου Δ.Σ. και Καλλιτεχνικού Διευθυντή.

Απλούστατα δεν έχω όλη την εικόνα των πραγμάτων. Ενώ ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής μιλά συχνά και πολύ και σχεδόν επί παντός επιστητού, ο Πρόεδρος του Δ.Σ.  έμπειρος νομικός, αποφεύγει να πει και το παραμικρό. Δεν μας επιτρέπει έτσι να «audiamus et altera part”.

Η λύση πάντως είναι απλή.

Ο Σ. Χατζάκης μετά τον δημόσιο απολογισμό του, για τον οποίο έχει ήδη δεσμευτεί καταθέτει και ενώπιον του Δ. Συμβουλίου τα πεπραγμένα του χρόνου που πέρασε.

Έστω και καθυστερημένα και εκτός λογικής. Σε ενάμιση μήνα λήγει ούτως ή άλλως η θητεία του Δ. Συμβουλίου και το υπουργείο διορίζει νέο Διοικ. Συμβούλιο.