Η «ΕΠΕΙΣΟΔΙΑΚΗ» ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

"ΩΣ ΧΡΗΣΙΔΑΝΕΙΟΥ"ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ

ΤΑΣΣΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΟΥΚΙΑΣ ΜΑΓΓΙΩΡΟΥ 

Τα «εγκαίνια» του έργου στο ΚΜΣΤ, οι εντάσσεις, ο ενθουσιασμός, οι επίσημοι και τα κρυφά «υστερόγραφα» της ιστορίας.

Ο πίνακας όταν εκτέθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη,μετά την φυγάδευση του από την Θεσσαλονίκη.

 

Ήταν όντως μια μεγάλη στιγμή, για την τέχνη, κυρίως όμως για την Θεσσαλονίκη, γιατί πέτυχε μια νίκη , έδειξε τι σημαίνει συσπείρωση στην διεκδίκηση των δικαίων της, με λίγα λόγια είχε μπροστά της τον περίφημο πίνακα του Τάσσου και της Μαγγιώρου «Η καλλιέργεια του καπνού», έργου που συγκεντρώνει και συμβολίζει μια ολόκληρη εποχή για την Θεσσαλονίκη, την οικονομία της, και μια ακόμη ηρωική σελίδα των αγώνων των εργαζομένων, στην προκειμένη περίπτωση των χιλιάδων καπνεργατών των δεκάδων καπνεργοστασίων και καπναποθηκών της Δυτικής Θεσσαλονίκης.

Στα εγκαίνια της Έκθεσης στο ΚΜΣΤ

Ο πίνακας μήκους 13 μέτρων περίπου και ύψους 2,  ήταν εκεί  στην μεγάλη αίθουσα του α΄ ορόφου, συντηρημένος, με τα λαμπρά χρώματα του και την νεωτερική και βυζαντινή τεχνοτροπία του.

 

Κόσμος πολύς, επίσημοι εκπρόσωποι της κυβέρνησης, της Αυτοδιοίκησης, της εκκλησίας, των φορέων πολιτισμού, των δημιουργών και πολλών κατοίκων της Σταυρούπολης, ανθρώπων συνδεδεμένων με τον ένα ή τον άλλο τρόπο με τα καπνεργοστάσια  και φυσικά το «κόκκινο» κτίριο του Εθνικού Οργανισμού Καπνού, από όπου νύχτα και κρυφά φυγαδεύτηκε στην Αθήνα, μετά από 50 χρόνια παραμονής του στον χώρο για τον οποίο παραγγέλθηκε και όπου πρωτοείδε το φως της ημέρας.

 

Σε τίποτε δεν έμοιαζε το γεγονός αυτό, με την «φιέστα» που στήθηκε πριν μερικούς μήνες στην Εθνική Πινακοθήκη στην Αθήνα, όταν «προσφέρθηκε» στην όλο ευτυχία διευθύντρια της Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα από την τότε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Γεωργίας, στο οποίο όπως είναι γνωστό ανήκει ο Εθνικός Οργανισμός Καπνού.

 

Η τελετή εξελισσόταν κανονικά μέσα σε μια διάχυτη συγκίνηση και ικανοποίηση όταν μια «περίεργη» αναφορά στο κείμενο που διάβασε ένας από τους επιμελητές περί «μακροχρονίου χρησιδανείου», προκάλεσε απορία, έκπληξη, και στην συνέχεια οργή και διαμαρτυρίες.

 

Ώστε «μας τον δανείζουν», δεν επιστρέφει κανονικά στον τόπο του;

Ο γνωστός μαχητικός και αυθόρμητος σεβ. Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως Βαρνάβας, σηκώθηκε από την θέση του «παραμέρισε» μέσα στην οργή του την Πρόεδρο του Μουσείου που επιχειρούσε να δώσει εξηγήσεις και έβγαλε έναν πύρινο λόγο για την περιοχή, τους ανθρώπους της τις περιπέτειες τους  ηρωικούς καπνεργάτες, αλλά και πέραν αυτών.

 

Δεν άφησε να του ξεφύγει η ευκαιρία και να μην αναφερθεί - με έναν γενικό τρόπο είναι η αλήθεια- και στην γνωστή απόφαση του ΚΑΣ που επιτρέπει την αποξήλωση των αρχαίων και βυζαντινών ευρημάτων στον σταθμό Βενιζέλου του Μετρό και την μεταφορά στον στρατόπεδο Παύλου Μελά, μια ιστορία που θα μας απασχολήσει στην πόλη  και δικαίως.

Νέα έκρηξη από το ακροατήριο, όταν στην συνέχεια ο παρών και ως εκπρόσωπος του υπουργού Γεωργίας Θανάση Τσαυτάρη, χάρις στην αποφασιστικότητα του οποίου επέστρεψε τελικά το έργο του Τάσσου στην Θεσσαλονίκη ,επιχείρησε να «στρογγυλέψει» την ιστορία της μεταφοράς του στην Αθήνα.

Και τρίτη, όταν η συντηρήτρια-επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης, θεώρησε σημαντικό να μας υπενθυμίσει τον Νόμο που καθορίζει ότι τα έργα τέχνης των καταργούμενων κρατικών οργανισμών ,ανήκουν στην Εθνική Πινακοθήκη!...

Δεν επρόκειτο βέβαια για τυχαία αναφορά.

Μας υπενθύμιζε ότι ο πίνακας «εκ του Νόμου» ανήκει στην Εθνική Πινακοθήκη» και ότι τα περί μακροχρονίου χρησιδανείου είναι απολύτως αληθινά.

Και έθεσε εκ των πραγμάτων προ των φορέων που κινητοποιήθηκαν για την επιστροφή, τον Δήμο Παύλου Μελά, την Μητρόπολη, το ΚΜΣΤ, την Περιφέρεια, το καθήκον να αποκαταστήσουν τα πράγματα, ακόμη και αν χρειαστεί μια τροπολογία, που να καθορίζει πως τα έργα τέχνης των περιφερειακών οργανισμών μπορούν να παραχωρούνται στον τοπικό καλλιτεχνικό , η πολιτιστικό κρατικό οργανισμό.

Αυτά, για την ιστορία βεβαίως.

Όσοι πάντως με τον ένα ή τον  άλλο τρόπο  απόρησαν, ενοχλήθηκαν, ή εξοργίστηκαν, κινητοποιήθηκαν ή όχι, είχαν όμως μια αίσθηση αδικίας να τους βαραίνει μπορούν να επισκεφτούν το ΚΜΣΤ στο Πολιτιστικό συγκρότημα των Λαζαριστών και να ευχαριστηθούν, να απολαύσουν το λαμπρό έργο και να συμμετάσχουν σε μια ιστορική  στιγμή.

Χαμογελούν ευτυχείς μπροστά στον κλεμένο πίνακα

Υ.Γ.

Και για να μην περάσει από το μυαλό κανενός, ότι τα «επεισόδια» στην διάρκεια των εγκαινίων χάλασαν την στιγμή, θα μεταφέρω την ενθουσιώδη δήλωση της Διευθύντριας του Μουσείου Μαρίας Τσαντζάνογλου:

«Μακάρι όλα τα εγκαίνια μας  να είχαν αυτήν την ζωντάνια και τον ενθουσιασμό»…..

Δεν θα αρνηθώ τον πειρασμό. Γελά καλύτερα, όποιος γελά (έστω μειδιά) τελευταίος.