Επίκαιρα Σημειώματα

Στην «Κυριακάτικη Μακεδονία», ο Ειδικός Σύμβουλος Κώστας Ζουράρις επανέρχεται, με το γνωστό ύφος του και το απαραίτητο πολυτονικό, στην γνωστή υπόθεση των «Incantadas» της Αρχαίας Ρωμαϊκής Αγοράς: «Στα 1864, επί τουρκικής κατοχής, ένας Γάλλος «παλαιογράφος» και κυρίως παλιάνθρωπος, ονόματι Εμ. Μιλλέ, αφού εξεμαύλισε επί χρήμασι τους εδώ Τουρκαλάδες δυνάστες, άρπαξε τις περιώνυμες «Μαγεμένες», ή Incantadas,(Οι Τούρκοι τι ζόρι τραβούσαν…. Μήπως τα πονούσαν τα «αρχαία»; Τα πουλούσαν…) Οι «Μαγεμένες» ήταν κόρες από λευκό μάρμαρο.»Είδωλα» ολόσωμα σε φυσικό περίπου μέγεθος, που στόλιζαν σε δίτονη κιονοστοιχία την Αγορά της Θεσσαλονίκης, εκεί στην πλατεία Δικαστηρίων. Από τον 2ο-3ο αιώνα μ. Χ. στόλισμα! Και επί δύο χιλιάδες χρόνια, όλη η οικουμένη που πέρασε από την Συμβασιλεύουσα, θεωρούσε πως οι «Μαγεμένες» Κόρες, χάριζαν την ομορφότερη ομορφιά στην θεόσωστη πόλιν του Μυροβλήτου! Οι Γάλλοι αποικιοκράτες τις έκλεψαν! Από μας τους μόνους και αυθεντικούς κτήτορες αυτής της ομορφιάς. Και από τό...

Ψάχνω να βρω έναν τρόπο να ευχηθώ σε φίλους και γνωστούς και γενικά σε όλους τους επισκέπτες αυτής της σελίδας για τις γιορτές και τον νέο χρόνο... Το πιο απλό και χωρίς περικοκλάδες και επιχειρήσεις πρωτοτυπίας, θα ήταν να πω από καρδιάς σε όλους: Καλές Γιορτές Ευτυχισμένος , Ειρηνικός και Δημιουργικός ο καινούργιος Χρόνος 2008. Και στην θέση ενός γραφιστικού με πρωτοτυπία και αισθητική, που δεν καταφέρνω να μεταφέρω ακόμη, να παρουσιάσω το «νέο» Χριστουγεννιάτικο Δέντρο και την μικρή και χρήσιμη ιστορία του. Τα τελευταία πολλά χρόνια έγινα οπαδός των αληθινών δέντρων, που η αγορά προσφέρει κατά χιλιάδες, από παραγωγούς, που φυτεύουν έλατα αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό. Αποδέχτηκα και τις δικαιολογίες και τις ευκολίες του πράγματος. Η είσοδος στο σπίτι ενός έλατου καταπράσινου και πυκνού, που πλημυρίζει τον χώρο με την μυρωδιά της ρετσίνης, είναι η «μεγάλη στιγμή» του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου. Σταδιακά όμως καθώς εξαντλούνται οι αντοχές του και ξεραίνεται, αντικρίζεις μπροστά σου ...

Βιάζομαι να δώσω μια εξήγηση γι αυτό το δεύτερο Σημείωμα στον Σπύρο Βούγια. Για να μην παρεξηγηθούμε δηλαδή. Στα του παρελθόντος αναφέρθηκα πριν λίγες ημέρες. Και εξήγησα γιατί έκρινα ενδιαφέρουσα την «επιστροφή» του στα δημόσια πράγματα της Θεσσαλονίκης. Χθες λοιπόν, ο Σπύρος έκανε το δεύτερο βήμα του. Την αναγκαία «θεσμική» διατύπωση της πρωτοβουλίας του. Ανήγγειλε την ίδρυση ενός «πανελλαδικού δικτύου» με ένα μοντέρνο όνομα. Εγεννήθη λοιπόν η «Metapolis», μία «μη κυβερνητική οργάνωση», δηλαδή επί το συνηθέστερο, μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρία… Έχω λοιπόν δύο παρατηρήσεις για όλα αυτά. Η πρώτη. Μπορεί να κάνω λάθος, αλλά όλα αυτά μοιάζουν με ένα σκηνικό στημένο έξω από την πόρτα του Γιώργου, προς τον οποίο κουνά την σημαία της «Metapolis», ελπίζοντας στο πολυπόθητο νεύμα, να ανέβει στο «νέο» τραίνο, που έτσι κι αλλιώς βαριανασάνει στην «νέα» διαδρομή του… Επειδή όμως τα πράγματα στην πόλη επανήλθαν στον συνήθη ύπνο τους, στην αδράνεια, την απουσία, την παραίτηση, κάπως σαν τ...

Καθώς η Διάσκεψη του ΟΗΕ στο ΜΠΑΛΙ, αντιμετώπιζε το φάσμα της πλήρους κατάρρευσης, εξ αιτίας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, ο κόσμος αισθάνθηκε ανακούφιση τελικά, όταν κάτω από την ισχυρή πίεση και την κατακραυγή των χιλιάδων συνέδρων και της παγκόσμιας κοινής γνώμης οι ΗΠΑ υποχώρησαν, αποδεχόμενες και επιβάλλοντας μια συμβιβαστική λύση… Θα θυμόμαστε για πολλά χρόνια την ψυχική εξουθένωση και κατάρρευση του επικεφαλής της Επιτροπής του ΟΗΕ, όταν επιχείρησε να αναγγείλει το αποτέλεσμα αυτό. Κάτω από τις δραματικές καθημερινές εξελίξεις, οι τρείς βασικές αποφάσεις της Διάσκεψης έχουν όντως την αξία τους: Έναρξη διαπραγματεύσεων για μια ισχυρή δεύτερη φάση του Πρωτοκόλλου του Κιότο μέχρι το 2009. Έναρξη διαδικασίας για την χρηματοδότηση καθαρών τεχνολογιών προς τις αναπτυσσόμενες χώρες. Δημιουργία ταμείου υποστήριξης των θυμάτων των κλιματικών αλλαγών… Ο συμβιβασμός είναι φανερός. Οι ΗΠΑ υποχώρησαν βέβαια κάτω από τις πιέσεις, αλλά πέτυχαν να αφαιρεθούν από την απόφαση οι αναφορές...

Ενώ η Λυρική Σκηνή παραμένει ακόμη ακέφαλη, μετά την αποχώρηση- ουσιαστικά απομάκρυνση- του Λαζαρίδη από το τιμόνι της Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης, στο Εθνικό Θέατρο, κυριαρχεί ένας προβληματισμός, καθώς οκτώ μήνες από την εγκατάσταση εκεί του Γιάννη Χουβαρδά, τα πράγματα δεν φαίνεται να εξελίσσονται ευχάριστα. Ο νέος καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου κρίνεται ήδη για τα αποτελέσματα των δύο βασικών κινήσεών του. Τις αλλαγές στο καλλιτεχνικό προσωπικό, και το νέο δικής του επιλογής ρεπερτόριο. Οι νέοι καλλιτεχνικοί συνεργάτες του Εθνικού Θεάτρου, ασφαλώς θα κριθούν σε βάθος χρόνου, καθώς θα υλοποιούν την νέα αντίληψη για την οργάνωση και κυρίως την καλλιτεχνική παρουσία του Εθνικού, όπως θα την διαμορφώνει ο Γιάννης Χουβαρδάς. Το ρεπερτόριό του όμως κρίνεται ήδη και εκεί τα αποτελέσματα δεν είναι ενθαρρυντικά. Η μέση πληρότητα των εφτά σκηνών που λειτουργούν στον Εθνικό Θέατρο με εξαίρεση τον «Ηλίθιο» του Ντοστογιέφσκι σε σκηνοθεσία Γιάννη Βογιατζή, δεν θυμίζει σε τίποτε τις ...

Είμαι γενικά καχύποπτος απέναντι στο φαινόμενο της «παγκόσμιας ημέρα» του κάτι. Σχεδόν για όλες, έχω κάτι να καταμαρτυρήσω, κάτι να υποπτευθώ, κάποιον να βλέπω να κρύβεται από πίσω… Οι «παγκόσμιες ημέρες» κυλούν συνήθως με συγκεντρώσεις, μικρές ή μεγάλες, που έχουν και ένα χαρακτήρα πανηγυριού, με σημαίες, χρώματα, πλακάτ, μουσική, πηγαδάκια, συζητήσεις. Έτσι που σχεδόν ελάχιστα να διαφέρουν μεταξύ τους, στις πιο πολλές να παρευρίσκονται οι ίδιοι και οι ίδιοι.. Και φυσικά η χαρά των καναλιών από κοντά, όταν βέβαια δεν έχουν τα υλικά του κλασσικού γεύματος, που σερβίρουν. Σήμερα όμως, 8 Δεκεμβρίου, «παγκόσμια ημέρα» κατά της κλιματικής αλλαγής, μάταια αναζητώ την γνωστή αρνητική, ελαφρά ειρωνική και πάντως απορριπτική στάση μου απέναντι στις ανά την Ελλάδα συγκεντρώσεις , πολύχρωμες και αυτές, με όλο το γνωστό σκηνικό παρόν. Γιατί; Δεν μπορώ να το εξηγήσω. Φοβάμαι πως μάλλον η όλη κατάσταση δεν προσφέρεται, ούτε για κριτικές, ούτε για εύκολες απορρίψεις, ούτε για εξυπνακισμούς.. Ο κ...

Μπορεί να σημαίνουν κάτι διαφορετικό για τον ίδιο και την πόλη, οι τελευταίες κινήσεις του Σπύρου Βούγια; Πιθανόν. Πιθανόν και να είναι απλές κινήσεις , απόπειρες, να συνεχίσει να βρίσκεται στο προσκήνιο, αφού όπως φαίνεται η «νέα τάξη» στην κομματική δραστηριότητα , όπως την διαμόρφωσε ο Γ.Παπανδρέου, δεν τον συμπεριλαμβάνει. Δεν νομίζω βέβαια ότι η «παράλειψή» του θα του κάνει κάποιο κακό. Το αντίθετο. Το ερώτημα πάντως παραμένει, όχι για κανένα άλλο λόγο, αλλά γιατί στο φτωχό ούτως ή άλλως «κάδρο» της πόλης, ο Σπύρος είχε προσθέσει μια ενδιαφέρουσα πινελιά, την οποία στην συνέχεια φρόντισε ο ίδιος με συνεχή λάθη να θολώσει, σχεδόν να εξαφανίσει. Θυμούμαι τον Σπύρο τη ίδρυσης της «κίνησης πολιτών», όταν αυτός, ο Μανιτάκης, ο Μπουτάρης, ο Τζώλας και ο συντάκτης του σημειώματος, πήραμε την πρωτοβουλία εκείνη. Υπήρξε η πιο ελπιδοφόρα παρουσία και πολλοί λόγοι συνέβαλαν, ώστε να γίνει ο αυθεντικός και ελκυστικός εκπρόσωπός της. Ακολούθησε η εκπληκτική «νίκη» του στις Δημοτικές εκλογές κα...

Αν υπάρχουν ακόμη δύσπιστοι για την μεγάλη περιπέτεια στην οποία εισέρχεται η Γη, λόγω των κλιματικών αλλαγών, φαντάζομαι πως αυτή η πρωτοφανής στην ανθρώπινη ιστορία, κινητοποίηση των κοινωνιών, των κρατών και των διεθνών οργανισμών, θα πρέπει να τους πείσει ότι όντως κάτι το πολύ σημαντικό- ίσως σημαντικότερο απ ό,τι λέγεται και φαίνεται-εξελίσσεται γύρω μας. Η αρχή ήταν στο Κιότο, ακολούθησε η παγκόσμια συνάντηση επιστημόνων και ειδικών, οι σχετικές σε υψηλό επίπεδο πρωτοβουλίες της Ε.Ε. οι συναντήσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για το κλίμα Στον Ευρωπαϊκό χώρο λαμβάνονται ήδη οι πρώτες σημαντικές αποφάσεις, τα κράτη δειλά δειλά κινούνται στην κατεύθυνση διατύπωσης μιας εθνικής πολιτικής, οι οικολογικές οργανώσεις κάνουν σημαία τους τον κίνδυνο που διατρέχει η ανθρωπότητα, όχι στο μακρινό μέλλον. Και φυσικά οι λαοί, που έκπληκτοι βιώνουν ήδη τις συνέπειες αυτών των αλλαγών, ζώντας ήδη την ερημοποίηση, την έλλειψη του νερού, τις υψηλές καταστροφικές θερμοκρασίες, την α...

Τα τελευταία 17 και κάτι χρόνια, αναρωτήθηκα αρκετές φορές, αν «άξιζε τον κόπο» η πρόταση που κατέθεσα στο Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης, στις 2 Απριλίου του 1990, με την οποία πρότεινα την υποψηφιότητα της Θεσσαλονίκης, για την ανάθεση του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Φυσικά το ερώτημα επανέρχεται κάθε φορά που τα δύο στερεότυπα «χαμένη ευκαιρία» και «μεγάλο φαγοπότι», που επίμονα συνοδεύουν κάθε αναφορά στην Θεσσαλονίκη του 1997, κυρίως από τα έντυπα του κέντρου, επανέρχονται στο προσκήνιο, με αφορμή κάποια καινούργια «ιστορία». Και επειδή οι ιστορίες αυτές, είναι κατά κανόνα οδυνηρές, ξανανοίγουν πληγές, υπηρετούν τις εντυπώσεις, παρά την αλήθεια, το ερώτημα «άξιζε τον κόπο» γίνεται «άξιζε τόσες θλίψεις, στενοχώριες και προσβολές η υπόθεση εκείνη;» Τι μπορείς να απαντήσεις στο ερώτημα αυτό; Γυρίζω το βλέμμα στην πόλη του 1990 και στην σημερινή, βλέπω τις τεράστιες διαφορές της ,προσπαθώ να πείσω τον εαυτό μου, πως ίσως έπρεπε να θυσιαστούν πολλά στον βωμό αυτώ...

Τον Λέοντα Α.Ναρ, δεν έτυχε να τον γνωρίσω μέχρι τώρα. Είναι ο γιος του αξέχαστου Αλμπέρτου Ναρ, του τελευταίου συμβολικού εκφραστή της «πολυπολιτισμικής» Θεσσαλονίκης και ενός γενικά τιμώμενου διανοούμενου. Τον Λέοντα Ναρ «συνάντησα» για πρώτη φορά, όταν άρχισε να αρθρογραφεί στην «Μακεδονία» και μου έδωσε την εντύπωση ότι κινείται νοσταλγικά πάνω στα ίχνη των βημάτων του πατέρα του και νοερά του ευχήθηκα «καλό ταξίδι», αναλογιζόμενος την μεγάλη αγάπη του Ναρ για την Θεσσαλονίκη και την πολύτιμη συμβολή του στην ανάδειξη της ιστορίας και της ιδιοπροσωπείας της. Πρόσφατα δημοσίευσε στην «Μακεδονία» και πάλι, ένα σχόλιο με τίτλο «Θεσσαλονίκη και πολιτισμός» και μου έκανε εντύπωση το ότι καταπιάστηκε με ένα από τα πλέον αμφιλεγόμενα, και σύνθετα προβλήματα της πόλης. Κάποιος ίσως έπρεπε να δώσει ένα «εναρκτήριο λάκτισμα» για να αρχίσει επιτέλους μια σχετική συζήτηση. Μια συζήτηση όμως καλά προετοιμασμένη και οργανωμένη, με την συμμετοχή φορέων και προσώπων, με την συμμετοχή δηλαδή όλων...

Η συζήτηση και τα ερωτηματικά συνεχίζονται. Και τα περιστατικά, άλλοτε εντυπωσιακά για την επιρροή που ασκούν, άλλοτε με ερωτηματικά για την «ηθική» και τις αρχές ή σκοπιμότητες που υπηρετούν, άλλοτε θριαμβευτικά για το νέο «μέσο» επικοινωνίας, ενημέρωσης και διαμόρφωσης της κοινής γνώμης, που κινητοποιεί την κοινωνία, πολλαπλασιάζονται. Ναι, για την δύναμη του Διαδικτύου ο λόγος. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι ειδικοί τρομάζουν, για την ανεξέλεγκτη κατάσταση που διαμορφώνεται στην Νότια Καρολίνα, εν όψει των εσωκομματικών εκλογών, από ένα πρωτοφανή για την ένταση και την έκταση του βρώμικο πόλεμο, που κινητήρια δύναμή του είναι οι πληροφορίες που διακινούνται μέσω του Διαδικτύου. Δεν γλυτώνει κανένας, δεν υπάρχουν όρια και φραγμοί, στις «αποκαλύψεις» τις «διαρροές», τις καταγγελίες. Οι υποψήφιοι, ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα, κινδυνεύουν να βγουν τραυματισμένοι και με τσαλακωμένη ,ή θολωμένη την προσωπικότητά τους, από ένα πόλεμο που δεν έχει το προηγούμενό του ακόμη και στην Αμερική....

Αυλαία λοιπόν στην υπόθεση των ταυτοτήτων, της αναγραφής δηλαδή ή μη στις ταυτότητες, του θρησκεύματος των πολιτών. Ο επίλογος γράφτηκε και επίσημα, όταν ο αρμόδιος εκπρόσωπος της κυβέρνησης απαντώντας εκ μέρους της , δήλωσε πως το θέμα αυτό έκλεισε, όταν τον Μάιο του 2000, η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων αποφάσισε πως μια σειρά πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα, μεταξύ των οποίων και το θρήσκευμα, δεν θα αναγράφονται στις νέες ταυτότητες. Αναφέρθηκε ακόμη στην απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου Επικρατείας, που επικύρωσε αργότερα την απόφαση της Αρχής, ,και όπως ήταν αναμενόμενο δεν παρέλειψε να υπενθυμίσει και τα σχετικά άρθρα του Συντάγματος... Επισημαίνω το γεγονός, που πέρασε στα ψηλά των εφημερίδων, γιατί έχει ενδιαφέρον να δούμε πίσω από την ιστορία αυτή ,την διαδρομή και την κατάληξη των «πρωταγωνιστών» , συνδεδεμένη με τα κρίσιμα ζητήματα και εξελίξεις της τρέχουσας πολιτικής. Οι σχετικές ανακοινώσεις έγιναν από τον εκπρόσωπο μιας κυβέρνησης της οποίας ο πρωθυπ...

Ας επισημάνουμε κατ αρχήν τα αδιαμφισβήτητα. Η προσέλευση των φίλων και μελών του ΠΑΣΟ στην σημερινή ψηφοφορία, αποτελεί ένα ευτυχές θετικό μήνυμα προς το πολιτικό σύστημα και την κοινωνία των πολιτών. Ο κόσμος- και πάντως ο κόσμος του ΠΑΣΟΚ- στέκει σταθερά δίπλα στο κόμμα, δεν φαίνεται να έχει επηρεαστεί από την φιλολογία των ημερών ότι οι «συγκρούσεις» τον έχουν απογοητεύσει και ότι η αποχή θα είναι μεγάλη. Δεύτερο ο Γ.Π. αναδεικνύεται αδιαμφισβήτητος νικητής της εκλογικής διαδικασίας και βρίσκεται τώρα μπροστά στις δημόσιες δεσμεύσεις του. Ο Β. Β. δεν κατάφερε να ανατρέψει το κλίμα που σταδιακά διαμορφώθηκε υπέρ του Γ. Π., πέτυχε ένα σημαντικό όμως αποτέλεσμα, και τώρα καλείται και αυτός να το διαχειριστεί με ευφυΐα και διορατικότατα, κυρίως όμως με νηφαλιότητα και αυτοσυγκράτηση. Δεν ξέρω πόσο εύκολα και ανώδυνα θα ξεπεραστούν τα τραύματα, κυρίως από τις χυδαιότητες και τις προσωπικές επιθέσεις, αλλά αν κρίνω από τις κρίσεις του παρελθόντος, το ΠΑΣΟΚ έχει ιστορικό εύκολης ίασης ...

Διαβάζω την μεγάλη συνέντευξη της Λίζας Ξανθοπούλου, Καλλιτεχνικής Διευθύντριας της Όπερας Θεσσαλονίκης και μελαγχολώ. Για άλλη μια φορά επιβεβαιώνεται πως στην χώρα αυτήν και φυσικά και στην πόλη αυτή, τα αδιανόητα, τα απίστευτα, αυτά που προσβάλουν την νοημοσύνη του κοινού ανθρώπου, μπορούν και επιβιώνουν, μέσα στο χρόνο, κάτω από όλες τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες. Είναι ακατανίκητα, όπως η βλακεία, και διαχρονικά, όπως πολλές αδυναμίες της δημόσιας ζωής μας. Για να γίνουν κατανοητά, για να φωτιστούν σε όλο τους το μεγαλείο, αυτά που με ευγενικό τρόπο καταγγέλλει η Λίζα Ξανθοπούλου, είναι ανάγκη να ανατρέξω στο 1995, τότε που η Πολιτιστική Πρωτεύουσα, ξεκίνησε την πολιτική δημιουργίας των νέων θεσμών , αυτών τουλάχιστον που αποτελούσαν μόνιμο αίτημα της πόλης επί δεκαετίες. Πιστεύαμε τότε όλοι και δικαιωθήκαμε στο τέλος του 1997, ότι μόνο μια τολμηρή και παρακινδυνευμένη κίνηση μας να «θεσμοθετήσουμε» άτυπα, αλλά ουσιαστικά, το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, την Όπερ...

«Τρίτη και …φαρμακερή», με τον τίτλο αυτόν διάβασα πρόσφατα ένα σχόλιο για το 3ο Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού της Θεσσαλονίκης, σε ένθετο εβδομαδιαίας εφημερίδας. Σχόλιο όντως δηλητηριώδες, αλλά δυστυχώς και αληθινό… Τους ίδιους προβληματισμούς διατύπωσαν στην συνέχεια και στον ημερήσιο τύπο της Θεσσαλονίκης, δημοσιογραφίσκοι του πολιτιστικού ρεπορτάζ, με πολύ καλή γνώση της καλλιτεχνικής και πολιτιστικής ζωής της πόλης. Είναι άλλωστε πολύ εύγλωττος και ένας σχετικός τίτλος : «Φεστιβάλ Τραγουδιού. Ζητούμενο η συμμετοχή του κοινού», με ερωτηματικά, γύρω από την αδιαφορία, που επιδεικνύει απέναντι στον πολυτελή και πολυδάπανο θεσμό, το κοινό της Θεσσαλονίκης. Όπως συμβαίνει λογικά λοιπόν, για να δώσουμε μια απάντηση στους προβληματισμούς, είναι ανάγκη, να ανατρέξουμε στη «βίβλο γενέσεως» του θεσμού. Η νεκρανάσταση ενός πολιτιστικού θεσμού, που είχε ήδη την προηγούμενο δεκαετία φτάσει στα όρια του και απεβίωσε φυσιολογικά, υπήρξε ούτως ή άλλως μια «επιχειρησιακή» πρωτοβουλία της ΕΡΤ, σχε...